Διαστάσεις του ανθρώπου του εμπεριεχομένου και του περιέχοντος…

Αν προσεγγίζει κάποιος τον άνθρωπο μονοδιάστατα με επιστημονικό τρόπο, τάχα μόνο βέβαιο και σίγουρο και ασφαλές στα συμπεράσματά του, πάνω στα οποία μπορεί να βασιστεί, αυτό που καταφέρνει είναι να ψηλαφεί, ,να μελετά ακόμη και να κατανοεί, μόνο την μία όψη του, ως εμπεριεχόμενο μέσα στον κόσμο αυτό. Ένα απάρτιο του διττού ανθρώπου, το βιολογικά περιορισμένο τμήμα, που νομοτελειακά, γεννιέται και πεθαίνει. Φαίνεται και ξαφανίζεται.

Μερικές φορές, αυτό που δεν φαίνεται και αυτό που δεν εξαφανίζεται, προσδίδει άλλη διάσταση στον μελετούμενο άνθρωπο, ώστε όταν πλησιάσουμε και γνωρίσουμε και αυτήν την όψη, να αλλάξουν οι τιμές που προσμετράται, οι αξίες και τα μεγέθη, τα πριν υπερτιμημένα ή υποτιμημένα, λαμβάνουν την ορθή τιμή τους.

Αναφέρει ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής, πως ο άνθρωπος είναι πιο μεγάλος από το σύμπαν, γιατί κλήθηκε να το κυβερνά. (Μπορεί στα κοσμικά και μετρούμενα και βιολογικά να εμπεριέχεται ως απειροελάχιστη αδύναμη κουκίδα, αλλά πνευματικά, εμπεριέχει τον κόσμο) . Αλλού, ο άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός, συγκρίνοντας τον ήλιο με τη γη, λέει πως για τους μεν επιστήμονες ο ήλιος είναι μεγαλύτερος από τη γη, για δε τους αγίους Πατέρες, ο ήλιος είναι ίσος με τη γη. Τέτοιες προτάσεις, ‘’φυσικά’’ ξεσηκώνουν μειδίαμα για το μεσαιωνικό πνεύμα των ‘’αγίων’’, όπου η
γη ήταν επίπεδη….

Και σε μια στιγμή, μια ομάδα δογματίζει πως 1+1 μας κάνουν 2, κι άλλη ομάδα ότι 1+1 μας κάνει 0 (με 1 το κρατούμενο). Αν μείνουν στο διαφορετικό αποτέλεσμα και δεν διακρίνουν το διαφορετικό ‘’σύστημα αναφοράς’’ πάνω στο οποίο λειτούργησαν οι μελετητές, και μέσα από το οποίο εξήγαγαν τα διαφορετικά αλλά συγχρόνως αληθή (ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ), συμπεράσματά τους, χάνουν το βάθος, όπως και ο άνθρωπος που βλέπει μονοδιάστατα, μη κατανοώντας πως μόνο με τη διασκοπία ο άνθρωπος αποκτά την γνώση του βάθους. Κι είναι άλλης διαστάσεως αλήθεια, ‘’παράλληλη’’ και ισχύουσα, ακόμη και συμφέρουσα, γιατί εφόσον για κάθε άνθρωπο που βρίσκεται στη γη, ο καλός Θεός έχει ετοιμάσει μία θέση στον ουρανό και στο Φως Του, η χωρητικότητα γης και ηλίου είναι ίδιες. Άρα, σε αυτό το υπερφυσικό σύστημα αναφοράς, (το ομόρροπο της κατά φύσιν και χάριτος θεωρίας που αντιλαμβάνονται και μας προτείνουν οι άγιοι)  ο ήλιος είναι ίσος με τη γη…. 

Επειδή όμως, αυτή η μονοδιάστατη οπτική είναι και η συνηθισμένη μέσα στον κόσμο αυτό, θυμίζει τον αγώνα του ‘’μικρού’’ Οδυσσέα ενάντια στον υπερμεγέθη  κύκλωπα, και τον μικρόσωμο Δαβίδ ενάντια στον Γολιάθ.

Κι ενώ είναι γνωστή η ιστορική έκβαση των αγώνων, η βιωματική που καλούμαστε να μετέχουμε, ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗ, απέχει από το ποθητό αποτέλεσμα.

Όσο τα φαινόμενα επιβάλλουν μια ιδιαίτερη ‘’εγκυρότητα’’ στα αισθητήριά μας, τα προσμετρούμενα μεγέθη, που αφορούν τον άνθρωπο, αλλοιώνουν σαν διαθλαστήρες την πραγματική τιμή, άλλοτε υπερτιμώντας τα και άλλες φορές, υποτιμώντας τα, οπότε και λογικά χάνουμε τα ακριβή νοήματα, που θα μπορούσαν να μας αποκαταστήσουν την ισορροπία.

Ζητώντας πνεύμα ευθές, από τον Φωτοδότη Κύριο ημών Ιησού Χριστό, τολμάμε να προσπαθήσουμε να φέρουμε λίγο στα ίσα τους, τα πραγματικά μεγέθη του ανθρώπου και της γης.

Επειδή λοιπόν, βλέπομεν γαρ άρτι δι εσόπτρου εν αινίγματι (Α’ Κορ.ιγ’12) ίσως θα έπρεπε (με την έννοια καλό θα ήταν) η αποκατάσταση αντίληψης των σχετικών μεγεθών, ώστε να ισχύσει η επόμενη πρόταση του πρωτοκορυφαίου Αποστόλου: τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον άρτι γινώσκω εκ μέρους τότε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην.

Αυτός που είναι μέσα στη σπηλιά, βλέπει αυτόν που είναι έξω στο φως. Αυτός όμως που είναι στο φως, δεν βλέπει αυτόν που είναι μέσα στην σκιά. Για να ιδωθούμε πρόσωπον προς πρόσωπον πρέπει να εξαχθούμε από την σκιά του σπηλαίου. Κι εδώ, μας αναλογεί το βίωμα της εξόδου, του πάσχα. Το νομικό πάσχα, η έξοδος από τη δουλεία της Αιγύπτου, ήταν σκιά που προαπεικόνιζε την ερχόμενη καινή ανάσταση και έξοδο.

Η έξοδος από τον κόσμο και το νοητό φαραώ, με την παράλληλη είσοδο στο Αναστημένο Σώμα Χριστού, την Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι το καθ’ ύλην βίωμα της καινής διαθήκης, με οδηγό την Χάρι/Χριστό, όπως το σώμα των ισραηλιτών ακολουθούσε την κεφαλή του, τον Μωυσή/Νόμο μετά την έξοδο από την Αίγυπτο. Δια σταυρού τώρα, δια του τύπου του σταυρού (θαυματουργή ράβδος του Μωϋσέως), τότε, με στόχο την άνω Ιερουσαλήμ και Βασιλεία.

Κι αν ο κόσμος είναι μια σκιά θανάτου (υπό τον κοσμοκράτορα), μια δουλεία σαν άλλη αίγυπτο, όλη αυτή η φαινομενική φωταγωγία και ‘’ομορφιά’’ του κόσμου, σκιάστηκε και συγκρινόμενη με την ομορφιά του υπέρκοσμου, χάνει την γοητεία του.

Οι άγιοι Πατέρες, παρομοιάζουν την Εκκλησία μια γόνιμη μήτρα, μέσα στην οποία κυοφορούμαστε. Κι ενώ η Εκκλησία (σαν φυσικό κτίσμα) εμπεριέχεται μέσα στον κόσμο, σαν πνευματική ολότητα, περιέχει τον κόσμο για να τον αναγεννήσει/αναβαθμίσει.

Από την βαθμίδα, πάνω στην οποία στεκόμαστε, κοιτάζοντας προς τα κάτω, (τον μικρο-μικρόκοσμο) παρατηρούμε την μεγαλοσύνη του ανθρώπου, αλλά ατενίζοντας προς τα επάνω, (μακρόκοσμο) αισθανόμαστε την μικρότητά μας.         

Αν επαναπαυόμαστε στο σημείο στάσης μας, σαν Σάββατο, πριν ολοκληρωθεί ο κύκλος (από Κυριακή σε Κυριακή/επιστροφή στον Κύριο) κοιτάζουμε τη μεγάλη σκιά μας…. Αν όμως  επιθυμούμε να ανεβούμε διάσταση, να επανέλθουμε στην αφετηρία για να κλείσει ο κύκλος της ολοκλήρωσης, εκ του σώος, επιθυμούντες την σωτηρία μας, μας συμφέρει να αλλάξουμε οπτική και από τα αιτιατά να κινούμαστε στις αιτίες. Από τη σκιά στο Φως, από τη δουλεία στην ελευθερία, από την εμβρυακή κατάσταση (ανάποδα σαν το δεξί ωτίον 6, και δεσμευμένοι με τον λώρο) στην γέννηση, δλδ στην αναγέννηση.

Έτσι, μια προσέγγιση στον ‘’φυσικό’’ τρόπο γέννησης, ενδεικνύει ‘’αναλογικά’’ και την πνευματική μας αναγέννηση, όπως ισχύουν οι αναλογίες μικρόκοσμου/μακρόκοσμου. 

Η αρχή της δημιουργίας του ατόμου, θέλει το σπερματοζωάριο να συλλαμβάνεται ευστόχως μέσα στο ωάριο, να δημιουργείται το πρώτο ζυγωτό, να κινούνται ομού στην μήτρα και εκεί, αρχίζοντας ο πολλαπλασιασμός, με το πλήρωμα του χρόνου, κατά ετοιμότητα, να γεννιέται το παιδί. Τότε πατέρας και παιδί, έρχονται πρόσωπο προς πρόσωπο, αφού εξήλθε αυτό από την σκιά, από το σπήλαιο μέσα στο οποίο εκυοφορείτο.

Η ψυχή του ανθρώπου υπέχει τη θέση του σπερματοζωαρίου, το δε φυσικό σώμα, είναι το ωόν, μέσα στο οποίο πρέπει να επανέλθει. Κι όπως με τη σύλληψη κόβεται το οφιοειδές μαστίγιο που προηγουμένως το βοηθούσε να κινηθεί για να βρει τον στόχο του, έτσι και η ψυχή ακινητεί μέσα στο σώμα, ο νους πάνω στην καρδιά, ώστε ΑΝ κινηθούν μαζί στην γόνιμη μήτρα, να αρχίσει ο υπέρλογος πολλαπλασιασμός, που προαναγγέλλει την αναγέννηση, λαμβάνοντας άλλη εξήγηση το φαινομενικά διφορούμενο, ότι όποιος θέλει να σώσει την ψυχήν αυτού, πρέπει να την απωλέσει. Κι όποιος την απωλέσει ένεκεν εμού και του Ευαγγελίου, ούτος ευρήσει αυτήν….

Πριν περάσουμε στον διττό εαυτό, που εκεί είναι ο πραγματικός στόχος, μπορούμε να τα δούμε σε σκιά τα ανάλογα ‘’σημεία’’, προσαρμοσμένα στον ‘’μεγάλο’’ κόσμο μας, και στην ιστορία.

Ξεκινάμε από τον Καύκασο και τον Προμηθέα δεσμώτη. Τα κινέζικα, γράφονται από επάνω προς τα κάτω, ενδεικνύοντας με τη ροή γραφής, την μετακίνηση της ‘’φωτιάς’’. Το δε σινικό τείχος, αυτό το ‘’μεγάλο’’ κατασκεύασμα δεν είναι άλλο, από το ‘’μικρό’’ σπερματοζωάριο που κινείται για να βρει τον στόχο του. Τα αραβικά και εβραϊκά, γράφονται από δεξιά προς τα αριστερά, πάλι ενδεικνύοντας τη ροή της ‘’φωτιάς’’. Οι νομάδες ισραηλίτες, με το ‘’Ισραήλ/ νους ορώμενος τω Θεώ’’ υποδουλώνονται στην Αίγυπτο, στο ‘’μεγάλο’’ κατασκεύασμα της πυραμίδας, που σαν ταμείο γνώσεων, αρχίζουν και πληθαίνουν, στενούμενοι. Με το πλήρωμα του χρόνου, εξέρχονται ως σώμα (όπως προεφάνη στο προηγούμενο σκαρίφημα).

Τελικά, όλη αυτή η μεγάλη γη που μας ‘’εμπεριέχει’’, δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας μικρότατος χώρος που φιλοξενεί ένα σπερματοζωάριο και ένα ωάριο, τα οποία ‘’περιέχουμε’’ ως ψυχή (πνοή εν ημίν Θεού, σπόρος) και σώμα (ωόν), καλούμενοι να προλάβουμε να τα ενώσουμε, να τα οδηγήσουμε στην γόνιμη μήτρα, (Ορθόδοξη Εκκλησία) και αναγεννόμενοι χάριτι Κυρίου, να ανέλθουμε έως τρίτου ουρανού, μετά τον πρώτο του μικρο-μικρόκοσμου και τον δεύτερο αυτόν που ζούμε του μικροκόσμου, στην επουράνια Βασιλεία, που είναι εντός ημών.

Υπερτιμήθηκε το μέγεθος της γης, ενώ είναι τόσο μικρό. Υπερτιμήθηκε η απόσταση μεταξύ Αιγύπτου και κάτω Ιεροσολύμων, όπως και ο χρόνος διέλευσης που ‘’ιστορικά’’ διήρκεσε 40 χρόνια. Κι όμως. Την ίδια απόσταση καλούμαστε να περάσουμε με το νου μας, από το σπήλαιο του κεφαλιού, στην καρδιά, το πνευματικό κέντρο του ανθρώπου. Υποτιμήθηκε αυτή η απόσταση ως μικρή, μια σπιθαμή θάλεγε κάποιος, ενώ στην πραγματικότητα, είναι τόσο μεγάλη. Μικρή όμως ή μεγάλη, εξαρτάται από την οπτική του ανθρώπου στα πλαίσια της ελάχιστης αυτογνωσίας που πρέπει να τον προβληματίσει για να αποκτήσει, επαναπροσανατολίζοντας τη θέλησή του, ως εμπεριεχόμενου ή ως περιέχοντος.

Κάπου άκουσα πως ένας άνθρωπος, είδε τον κόσμο, να είναι ένα παληό πλυσταριό διαστάσεων 2Χ2, που όταν εξήλθε από εκεί*, τον πρώτο που αντίκρυσε ήταν ο προφητάναξ Δαυίδ, και με τον οποίο συμπορεύτηκαν στον διάδρομο που οδηγούσε στα ανάκτορα του Βασιλέως, ψάλλοντες μαζί τον ν’ ψαλμό, το… ελέησόν με.  

    

Ελεώντας μας Ο Κύριος για να ευστοχήσουμε στον πνευματικό μας προσανατολισμό, ανευρίσκοντας δλδ την Ανατολή και την Δύση, τον Άρκτο και την Μεσημβρία, δεν αντικρύζουμε τον ΑΔΑΜ (αρχικά) σαν κάποια εξωτερική θεωρία, αλλά πρακτικά αναδιπλώνονται, σε μας τους ίδιους, ως άλλον ΑΔΑΜ, (πλάσμα των χειρών Του Κυρίου) οι ανάλογες επιλογές, στάσης ή ανάστασης. Καθόδου ή ανόδου, ακολουθούντες τον έρποντα ή τον όρθιο κρεμασθέντα ΟΦΙ, ανευρίσκοντας το ανάλογο ΦΩΣ, λαμπρυνόμενη ή σκοτιζόμενη η ΟΨΙΣ μας.   

Στο κέντρο του παραδείσου ήταν ο καρπός του Ξύλου της Ζωής που απαγορευόταν η βρώσις για τη μη μετοχή στη φθορά και στο θάνατο, και στο κέντρο της μεγάλης και αγίας τεσσαρακοστής στήθηκε το Ξύλο της Ζωής, που κοινωνώντας κατά τάξη και ετοιμότητα τους καρπούς, αποκομίζουμε Ζωή.  

Τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν Δέσποτα,

και την αγίαν σου Ανάστασιν δοξάζομεν.

Εσημειώθη εφ' ημάς το φως του προσώπου σου, Κύριε…. 

...κι αν στρέψουμε τα μάτια μας από το μεγάλο σύμπαν που μας περιβάλλει, με μας ως κέντρο, στο ''μικρό'' (τάχα) μέσα μας (υπό προϋποθέσεις ανεύρεσης) κέντρο που είναι ο Τριαδικός Θεός, θα συναντήσουμε την Βασιλεία. Μια Βασιλεία, προσεγγιζόμενη δια Σταυρού, που είναι όντως μεγαλύτερη η εμπεριεχόμενη από τα εμπεριέχοντά μας σύμπαντα... 

αρκεί να κάνουμε, όπως έκανε ο ευλογημένος και αναστημένος (πλέον) ΑΔΑΜ... να προσανατολιστούμε ευστόχως... 

... Εκάθισεν Αδάμ, απέναντι του Παραδείσου, και την ιδίαν γύμνωσιν θρηνών ωδύρετο. Οίμοι, τον απάτη πονηρά πεισθέντα, και κλαπέντα, και δόξης μακρυνθέντα! Οίμοι τον απλότητι γυμνόν, νυν δε ηπορημένον! Αλλ' ώ Παράδεισε, ουκέτι σου της τρυφής απολαύσω, ουκέτι όψομαι τον Κύριον και Θεόν μου και Πλάστην' εις γην γαρ απελεύσομαι εξ ης και προσελήφθην. Ελεήμον, Οικτίρμον, βοώ Σοι' ελέησόν με τον παραπεσόντα....

---

* [ὃν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται. (και Σοφ.Σολομ. και Εβρ.ιβ'12)... 

''Έτσι'' κάνουμε κι εμείς στα ρούχα μας για να καθαρίσουν. Καθαρίζονται οι δερμάτινοι χιτώνες και γίνονται διάφανοι. Πίσω δε από την καθαρότητα και διαφάνεια της ύλης και σαρκός και ενδύματος, φαίνονται τα πνευματικά και ο Θεός... οι λόγοι και Ο Λόγος.

Αλλιώς βέβαια συμπεριφέρεται ο άνθρωπος για να καθαρίσει τα λινά αλλιώς τα μεταξωτά. Εδώ αναπτύσσεται η μοναδικότητα και το ανεπανάληπτον του ανθρώπου, η πρόνοια και μέριμνα Του Αγαθού Θεού, παρά το φαινόμενον της αυστηρής διαπαιδαγώγησης.

Σα να κάνει κάποιος εν κόσμω, το καλογερικό του**…  . Με αυτό το θεόσδοτο χάρισμα, της καθαρότητος, λεπτότητος και διαφάνειας, σαν τζάμι από εδώ και από τώρα βλέπει και μετέχει τα του Θεού, αφού αίρεται ο μεσότοιχος και συγχρόνως, ο κόσμος βλέπει να ενεργεί ο Θεός δια του συγκεκριμμένου προσώπου.   

Έχει σκοπό και ευλογεί / επιτρέπει δυσκολίες στη ζωή μας, τις οποίες αμήν με πίστη να αποδεχόμαστε. Αμήν να μας δίνει διάκριση, δύναμη και υπομονές στην ζωή. ]

** ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (νηπτική και ησυχαστική άσκηση ως προϋπόθεση Χριστουγέννων)

---

Η καθαρή καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

Σαν σήμερα, 25η Μαρτίου, τετραγωνίστηκε ο κύκλος...

Δούλος Κυρίου…

Απόστολος και Ευαγγέλιο (αγ.Αικατερίνας) και εξ αυτών δυο συνειρμικές σκέψεις