Η νηστεία, είναι από τα μεγάλα κεφάλαια της Ορθοδοξίας και σίγουρα δεν είναι μια απλή αλλαγή διατροφολογίου, ώστε να αφορά αποκλειστικά και μόνο το βιολογικό σώμα και την υγεία του. Περισσότερο απευθύνεται στην πνευματική – ψυχική υγεία, με επόμενο την ισορροπία και της κάτω υγείας, υψηλής μεν και ποθητής, αλλά όχι υψίστης και παμπόθητης. Φυσικά όμως είναι θέμα ‘’ελεύθερης ιεράρχησης’’ ''επιθυμίας'' και ‘’εν-δια-φερόντων’’. Αν είναι δυνατόν ισόρροπα και οπωσδήποτε όχι αποκομμένα, γιατί ενόσω ζούμε κάθε δραστηριότητά μας, είναι ψυχοσωματική.
Η νηστεία καλό θα ήταν να συνδυάζεται με την εγκράτεια. Η εγκράτεια σε συνδυασμό με τη νηστεία, είναι μέσο και όχι σκοπός. Οι άγιοι, δίνουν ένα εύστοχο, αναλογικό παράδειγμα.
Αν μία οχυρωμένη πόλη αντιστέκεται και ο στρατηγός που πολιορκεί να την καταλάβει της παρέχει όλα τα καλούδια, τότε η αντίσταση φυσικά και συνεχίζεται για πολύ καιρό. Αν όμως της περιορίσει τα φαγητά και το νερό, τότε πιο γρήγορα, υποκύπτει και κάνει το θέλημά του. Στρατηγός είναι ο νους και οχυρωμένη πόλη, η σάρκα. Είναι παρατηρημένο, πως πολλές φορές, η σάρκα, κάνει το δικό της, επαναστατεί, αντιστέκεται και δεν ακούει
το νου (όχι τους άλλους που πιθανόν να μην τους παραδέχεται, αλλά τον ίδιο της το νου, τον εαυτό).
Έτσι η νηστεία, μαζί με την εγκράτεια, είναι ένα στρατηγικό μέσο, ολοκλήρωσής μας και ενοποίησης των δυνάμεών μας, καθώς αν δεν το χρησιμοποιούμε, καθυστερούμε την υποταγή του (μερικές φορές) αλόγου (και δυνατού) σε επιθυμίες σώματος, σε σχέση με τον λογικό (μακάρι) νου.
Ο Απόστολος Παύλος, αναφέρει, πως βλέπει έτερο νόμο εν τη σαρκί, αντιστρατευόμενο το νόμο του Πνεύματος… και αφού ο ίδιος Ο Κύριος αναφέρει πως, τούτο το γένος (εννοεί των δαιμόνων) δεν εξέρχεται ει μη μόνο με προσευχή και νηστεία, θα μπορούσε να θεωρηθεί η νηστεία, ότι είναι όπλο πνευματικό και όχι μόνο φυσικό ως αλλαγή διατροφολογίου… προς επίτευξη σαρκικής (ανεξάρτητα ψυχικής) υγείας.
Θα πρέπει όμως να προσεχθεί, εκείνο με τον αντιστρατευόμενο νόμο, όταν το ‘’θέλημα που τελικώς ισχύει’’ είναι ενάντια και στο φυσικό σώμα. Να ξέρουμε πως έχουμε χοληστερίνη, ζάχαρο ή κάποια άλλη ευαισθησία, κι εμείς αδιαφορώντας (στην κυριολεξία ως αυτοκαταστροφικοί, με εύστοχο προαναφερθέν παράδειγμα, πλέον των φαγητών, και το τσιγάρο... όταν κοπτόμαστε περί υγείας...) να χτυπάμε ΛΟΓΩ ΠΑΘΟΥΣ, με κιλά τα βλαβερά… Αυτή νομίζω είναι η ακριβής έννοια της νηστείας και της παθοκτόνου της ενέργειας – δυναμικής και όχι της βροτοκτόνου (άλλης δίαιτας...).
Γιαυτό και πάλι ο Απόστολος Παύλος λέει: ..Διότι αν και περιπατώμεν εν σαρκί, δεν πολεμούμεν όμως κατά σάρκα• διότι τα όπλα του πολέμου ημών δεν είναι σαρκικά, αλλά δυνατά συν Θεώ προς καθαίρεσιν οχυρωμάτων… (Β’ Κορ. ι 3,4).
Η νηστεία, ορθά αναφέρεται παθοκτόνος και όχι βροτοκτόνος. Στην Κλίμακα συγγραφικό έργο του Αγίου Ιωάννου Σιναϊτη, που ΔΕΝ απευθύνεται ΜΟΝΟ στους μοναχούς, αναφέρεται η λογική χρησιμοποίηση και με μέτρο η νηστεία και συγκεκριμμένα: …αν κάποιος πει με απολυτότητα πεινάς; να φας σκέτο ψωμί! διψάς; να πιεις σκέτο νερό! είναι τόσο άσοφο, όσο να διατάξεις ένα αγύμναστο παιδί, να πηδήξει απευθείας 20 σκαλοπάτια. Σε αυτήν την άσοφη πρόταση, αντιπροτείνουμε: αυτός που θέλει να νηστέψει, ας αφαιρέσει πρώτα τα λιπαρά, ύστερα τα ερεθιστικά και τέλος τα εύγεστα για να καταλήξει στο σκέτο ψωμί και σκέτο νερό… όριο, που μάλλον δεν ‘’προλαβαίνουμε’’ να κατακτήσουμε, αυτά τα υψηλά όρια ‘’θυσίας’’, γιατί πρόκειται περί μιας σχέσης αμοιβαιότητος.
Είναι πνευματική πλεονεξία, να επιζητούμε όλα τα χαρίσματα της Θυσίας του Θεού (ειρήνη, ευλογία, φώτιση, υγεία, ελευθερία, απάθεια…) και μεις να μην θυσιάζουμε, ούτε το γαλατάκι μας του καφέ μια Τετάρτη ή Παρασκευή ή μέρα νηστείας… σαν να θέλαμε διατομή αρτηρίας σα βαρέλι να μας περιλούζει η χάρις της Θυσίας, αλλά εμείς να ανταποκρινόμαστε με φλέβα διατομής μακαρόνι Νο6… άτοπο, άστατο, άτακτο και μάλλον ανέφικτο.
Γιατί Τετάρτη και Παρασκευή; λόγω προδοσίας και Σταύρωσης. Αφού υπό την ευρεία έννοια, ο ‘’κόσμος, ο όχλος’’ τον πρόδωσε και τον σταύρωσε, δεν συγκοινωνούμε με τα καλούδια του κόσμου, αλλά προτιμούμε να ‘’συσταυρωθούμε’’ για να ‘’συναναστηθούμε’’.
Κι είναι μια πρώτη σταύρωση και μια πρώτη ομόρροπη τακτοποίηση της ζωής μας, όταν θάθελα π.χ. ένα κεφτεδάκι μια μέρα νηστείας, αλλά για την αγάπη του Θεού, σταυρώνομαι (σταυρώνω το θέλημά μου. Το προσηλώνω στην μίμηση Του Κυρίου, Ο οποίος, ΔΕΝ πρότεινε ΜΟΝΟ τον έλεγχο των εξερχομένων, αλλά με το παράδειγμά Του, και των εισερχομένων, καθώς Ο ίδιος νήστεψε στο σαραντάρειο όρος, δίνοντάς μας το μέτρο και το ίχνος ακολούθησης - υπόδειγμα μίμησης).
Από την άλλη, ο αυτοαποκαλούμενος ορθόδοξος χριστιανός δεν είναι θέμα τακτοποίησης ‘’όμοια με τα άνω’’ και συσταύρωσης, αν φάει φασολάδα ή αρακά ή μυριάδες επιλογές (που δεν δικαιολογούν το δεν έχω τι να φάω...)… Τετάρτη ή Παρασκευή ή μέρα νηστείας; και όχι κάποια άλλη μέρα;;;
Αν μεριμνήσει να ‘’συμπέσει’’ και δεν αδιαφορήσει για την άνω τάξη, τότε δυναμικοποιεί την τροφή, μεριμνώντας για την φυσικοπνευματική του ταυτότητα και υγεία και όχι μονοδιάστατα ΜΟΝΟ για την βιολογική.
Επίσης, γιατί 40ήμερα, γιατί αποφυγή ζωικών στοιχείων, αυτών και των παραγώγων τους, γιατί όχι ψάρια, ναι όμως μαλάκια, τι γίνεται με την σχέση του ζευγαριού, τις εξαιρέσεις λόγω υγείας όπου ο πνευματικός σέβεται την γνώμη του ιατρού τι σχέση έχει ο νους, η κοιλία με την καρδία και ο ενδιάμεσος δρόμος (ζώνη) κ.α. νομίζω θα ήταν υπέρβαρα για το παρόν.
Πάλι, όσον αφορά την διατροφική του εξαίρεση από νηστεία, λόγω υγείας, να μην την προβάλει κάποιος, ως κανόνα ή να μην επιμένει ότι η Εκκλησία ΠΡΕΠΕΙ να αλλάξει (με υπονοούμενο) να προσαρμοστεί στα ‘’θέλω’’ του καθενός, αντί αυτός να προσαρμόσει υπάκουα το θέλημά του, στο θέλημα του Θεού.
Πριν το τέλος, δυο μόνο παραδείγματα άξια προσοχής για δική μας αρμονία, από τα μυριάδες περί της ευλογημένης νηστείας. Ένας ασκητής, συνομιλώντας με τον Μέγα Μακάριο, για την νηστεία, του λέει:
- έχω να φάω κρέας, 30 χρόνια. Τότε ο άγιος τον ρωτά:
- πόσο καιρό έχεις να κατακρίνεις;
- δώστεμου ευχή να αρχίσω να είμαι προσεκτικός.
κι αυτό νομίζω ότι είναι άξιο προσοχής: ΔΕΝ του είπε, τρώγε κρέας αλλά μην κατακρίνεις… αλλά κατά κάποιον τρόπο, κτίσε έναν ακόμη όροφο, την θεωρητική τελειότητα, πάνω από το ήδη υπάρχον (με κόπο ως εγκράτεια) πρακτικό θεμέλιο.
Ο άγιος Ιωάννης Σιναϊτης, εντείνει την προσοχή στους νηστεύοντες, να μην υψηλοφρονούν, ότι π.χ. δεν τρώνε ‘’σχεδόν’’ τίποτα, δεν κοιμούνται ‘’σχεδόν καθόλου’’ … γιατί ο άλλος (εννοώντας τον διάβολο) καθόλου δεν τρώει, καθόλου δεν κοιμάται… αλλά μόνη η έπαρση του έφτασε για να χάσει τον παράδεισο…
Τελικά, με ησυχία και ταπεινότητα, ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει κάποιος, (όρα διατομές και θυσιαστικές σχέσεις…) με τον μικρό φιλότιμο αγώνα του, ας το κάνει, με τίποτα, μα τίποτα φιλόθεο και φιλάνθρωπο να μην πηγαίνει χαμένο… έχοντας την νηστεία – εγκράτεια – συγχωρετικότητα και ελεημοσύνη, ως αήττητα όπλα και δυναμικά εφόδια εκδήλωσης ειλικρινούς (όπως την θέλει ο καλός Θεός) αγάπης και βιωτής. Θεωρία και πράξη.
Καλή δύναμη, καλό υπόλοιπο σαρακοστής, όχι περισσότερο όμως, ως απλής μονοδιάστατης χρονικής μετάθεσης από σήμερα έως την Ανάσταση, αλλά κυρίως και χωρικής μετάθεσης σαρκί και πνεύματι. Της πορείας της μεγάλης τεσσαρκαστής, ως συνόλου της χωροχρονικής μετάθεσής του (εαυτού – λόγου), όπου χωροχρόνος = σταυρός, και κατά πόδα ακολουθούντα Τον αγαπημένο Εσταυρωμένο Λόγο, από την γη στον ουρανό, με χωροχρονικά σταυρικά βιώματα. Αμήν.
---
Περί νηστείας. Νηστεία και δίαιτες. Π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου
21 τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ. (Ματθ.ιζ') ... με την προσευχή ως κορωνίδα βάση δε την νηστεία...
ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει...
νηστεία (Μ.Βασιλείου)
Η νηστεία καλό θα ήταν να συνδυάζεται με την εγκράτεια. Η εγκράτεια σε συνδυασμό με τη νηστεία, είναι μέσο και όχι σκοπός. Οι άγιοι, δίνουν ένα εύστοχο, αναλογικό παράδειγμα.
Αν μία οχυρωμένη πόλη αντιστέκεται και ο στρατηγός που πολιορκεί να την καταλάβει της παρέχει όλα τα καλούδια, τότε η αντίσταση φυσικά και συνεχίζεται για πολύ καιρό. Αν όμως της περιορίσει τα φαγητά και το νερό, τότε πιο γρήγορα, υποκύπτει και κάνει το θέλημά του. Στρατηγός είναι ο νους και οχυρωμένη πόλη, η σάρκα. Είναι παρατηρημένο, πως πολλές φορές, η σάρκα, κάνει το δικό της, επαναστατεί, αντιστέκεται και δεν ακούει
το νου (όχι τους άλλους που πιθανόν να μην τους παραδέχεται, αλλά τον ίδιο της το νου, τον εαυτό).
Έτσι η νηστεία, μαζί με την εγκράτεια, είναι ένα στρατηγικό μέσο, ολοκλήρωσής μας και ενοποίησης των δυνάμεών μας, καθώς αν δεν το χρησιμοποιούμε, καθυστερούμε την υποταγή του (μερικές φορές) αλόγου (και δυνατού) σε επιθυμίες σώματος, σε σχέση με τον λογικό (μακάρι) νου.
Ο Απόστολος Παύλος, αναφέρει, πως βλέπει έτερο νόμο εν τη σαρκί, αντιστρατευόμενο το νόμο του Πνεύματος… και αφού ο ίδιος Ο Κύριος αναφέρει πως, τούτο το γένος (εννοεί των δαιμόνων) δεν εξέρχεται ει μη μόνο με προσευχή και νηστεία, θα μπορούσε να θεωρηθεί η νηστεία, ότι είναι όπλο πνευματικό και όχι μόνο φυσικό ως αλλαγή διατροφολογίου… προς επίτευξη σαρκικής (ανεξάρτητα ψυχικής) υγείας.
Θα πρέπει όμως να προσεχθεί, εκείνο με τον αντιστρατευόμενο νόμο, όταν το ‘’θέλημα που τελικώς ισχύει’’ είναι ενάντια και στο φυσικό σώμα. Να ξέρουμε πως έχουμε χοληστερίνη, ζάχαρο ή κάποια άλλη ευαισθησία, κι εμείς αδιαφορώντας (στην κυριολεξία ως αυτοκαταστροφικοί, με εύστοχο προαναφερθέν παράδειγμα, πλέον των φαγητών, και το τσιγάρο... όταν κοπτόμαστε περί υγείας...) να χτυπάμε ΛΟΓΩ ΠΑΘΟΥΣ, με κιλά τα βλαβερά… Αυτή νομίζω είναι η ακριβής έννοια της νηστείας και της παθοκτόνου της ενέργειας – δυναμικής και όχι της βροτοκτόνου (άλλης δίαιτας...).
Γιαυτό και πάλι ο Απόστολος Παύλος λέει: ..Διότι αν και περιπατώμεν εν σαρκί, δεν πολεμούμεν όμως κατά σάρκα• διότι τα όπλα του πολέμου ημών δεν είναι σαρκικά, αλλά δυνατά συν Θεώ προς καθαίρεσιν οχυρωμάτων… (Β’ Κορ. ι 3,4).
Η νηστεία, ορθά αναφέρεται παθοκτόνος και όχι βροτοκτόνος. Στην Κλίμακα συγγραφικό έργο του Αγίου Ιωάννου Σιναϊτη, που ΔΕΝ απευθύνεται ΜΟΝΟ στους μοναχούς, αναφέρεται η λογική χρησιμοποίηση και με μέτρο η νηστεία και συγκεκριμμένα: …αν κάποιος πει με απολυτότητα πεινάς; να φας σκέτο ψωμί! διψάς; να πιεις σκέτο νερό! είναι τόσο άσοφο, όσο να διατάξεις ένα αγύμναστο παιδί, να πηδήξει απευθείας 20 σκαλοπάτια. Σε αυτήν την άσοφη πρόταση, αντιπροτείνουμε: αυτός που θέλει να νηστέψει, ας αφαιρέσει πρώτα τα λιπαρά, ύστερα τα ερεθιστικά και τέλος τα εύγεστα για να καταλήξει στο σκέτο ψωμί και σκέτο νερό… όριο, που μάλλον δεν ‘’προλαβαίνουμε’’ να κατακτήσουμε, αυτά τα υψηλά όρια ‘’θυσίας’’, γιατί πρόκειται περί μιας σχέσης αμοιβαιότητος.
Είναι πνευματική πλεονεξία, να επιζητούμε όλα τα χαρίσματα της Θυσίας του Θεού (ειρήνη, ευλογία, φώτιση, υγεία, ελευθερία, απάθεια…) και μεις να μην θυσιάζουμε, ούτε το γαλατάκι μας του καφέ μια Τετάρτη ή Παρασκευή ή μέρα νηστείας… σαν να θέλαμε διατομή αρτηρίας σα βαρέλι να μας περιλούζει η χάρις της Θυσίας, αλλά εμείς να ανταποκρινόμαστε με φλέβα διατομής μακαρόνι Νο6… άτοπο, άστατο, άτακτο και μάλλον ανέφικτο.
Γιατί Τετάρτη και Παρασκευή; λόγω προδοσίας και Σταύρωσης. Αφού υπό την ευρεία έννοια, ο ‘’κόσμος, ο όχλος’’ τον πρόδωσε και τον σταύρωσε, δεν συγκοινωνούμε με τα καλούδια του κόσμου, αλλά προτιμούμε να ‘’συσταυρωθούμε’’ για να ‘’συναναστηθούμε’’.
Κι είναι μια πρώτη σταύρωση και μια πρώτη ομόρροπη τακτοποίηση της ζωής μας, όταν θάθελα π.χ. ένα κεφτεδάκι μια μέρα νηστείας, αλλά για την αγάπη του Θεού, σταυρώνομαι (σταυρώνω το θέλημά μου. Το προσηλώνω στην μίμηση Του Κυρίου, Ο οποίος, ΔΕΝ πρότεινε ΜΟΝΟ τον έλεγχο των εξερχομένων, αλλά με το παράδειγμά Του, και των εισερχομένων, καθώς Ο ίδιος νήστεψε στο σαραντάρειο όρος, δίνοντάς μας το μέτρο και το ίχνος ακολούθησης - υπόδειγμα μίμησης).
Από την άλλη, ο αυτοαποκαλούμενος ορθόδοξος χριστιανός δεν είναι θέμα τακτοποίησης ‘’όμοια με τα άνω’’ και συσταύρωσης, αν φάει φασολάδα ή αρακά ή μυριάδες επιλογές (που δεν δικαιολογούν το δεν έχω τι να φάω...)… Τετάρτη ή Παρασκευή ή μέρα νηστείας; και όχι κάποια άλλη μέρα;;;
Αν μεριμνήσει να ‘’συμπέσει’’ και δεν αδιαφορήσει για την άνω τάξη, τότε δυναμικοποιεί την τροφή, μεριμνώντας για την φυσικοπνευματική του ταυτότητα και υγεία και όχι μονοδιάστατα ΜΟΝΟ για την βιολογική.
Επίσης, γιατί 40ήμερα, γιατί αποφυγή ζωικών στοιχείων, αυτών και των παραγώγων τους, γιατί όχι ψάρια, ναι όμως μαλάκια, τι γίνεται με την σχέση του ζευγαριού, τις εξαιρέσεις λόγω υγείας όπου ο πνευματικός σέβεται την γνώμη του ιατρού τι σχέση έχει ο νους, η κοιλία με την καρδία και ο ενδιάμεσος δρόμος (ζώνη) κ.α. νομίζω θα ήταν υπέρβαρα για το παρόν.
Πάλι, όσον αφορά την διατροφική του εξαίρεση από νηστεία, λόγω υγείας, να μην την προβάλει κάποιος, ως κανόνα ή να μην επιμένει ότι η Εκκλησία ΠΡΕΠΕΙ να αλλάξει (με υπονοούμενο) να προσαρμοστεί στα ‘’θέλω’’ του καθενός, αντί αυτός να προσαρμόσει υπάκουα το θέλημά του, στο θέλημα του Θεού.
Πριν το τέλος, δυο μόνο παραδείγματα άξια προσοχής για δική μας αρμονία, από τα μυριάδες περί της ευλογημένης νηστείας. Ένας ασκητής, συνομιλώντας με τον Μέγα Μακάριο, για την νηστεία, του λέει:
- έχω να φάω κρέας, 30 χρόνια. Τότε ο άγιος τον ρωτά:
- πόσο καιρό έχεις να κατακρίνεις;
- δώστεμου ευχή να αρχίσω να είμαι προσεκτικός.
κι αυτό νομίζω ότι είναι άξιο προσοχής: ΔΕΝ του είπε, τρώγε κρέας αλλά μην κατακρίνεις… αλλά κατά κάποιον τρόπο, κτίσε έναν ακόμη όροφο, την θεωρητική τελειότητα, πάνω από το ήδη υπάρχον (με κόπο ως εγκράτεια) πρακτικό θεμέλιο.
Ο άγιος Ιωάννης Σιναϊτης, εντείνει την προσοχή στους νηστεύοντες, να μην υψηλοφρονούν, ότι π.χ. δεν τρώνε ‘’σχεδόν’’ τίποτα, δεν κοιμούνται ‘’σχεδόν καθόλου’’ … γιατί ο άλλος (εννοώντας τον διάβολο) καθόλου δεν τρώει, καθόλου δεν κοιμάται… αλλά μόνη η έπαρση του έφτασε για να χάσει τον παράδεισο…
Τελικά, με ησυχία και ταπεινότητα, ό,τι καλύτερο μπορεί να κάνει κάποιος, (όρα διατομές και θυσιαστικές σχέσεις…) με τον μικρό φιλότιμο αγώνα του, ας το κάνει, με τίποτα, μα τίποτα φιλόθεο και φιλάνθρωπο να μην πηγαίνει χαμένο… έχοντας την νηστεία – εγκράτεια – συγχωρετικότητα και ελεημοσύνη, ως αήττητα όπλα και δυναμικά εφόδια εκδήλωσης ειλικρινούς (όπως την θέλει ο καλός Θεός) αγάπης και βιωτής. Θεωρία και πράξη.
Καλή δύναμη, καλό υπόλοιπο σαρακοστής, όχι περισσότερο όμως, ως απλής μονοδιάστατης χρονικής μετάθεσης από σήμερα έως την Ανάσταση, αλλά κυρίως και χωρικής μετάθεσης σαρκί και πνεύματι. Της πορείας της μεγάλης τεσσαρκαστής, ως συνόλου της χωροχρονικής μετάθεσής του (εαυτού – λόγου), όπου χωροχρόνος = σταυρός, και κατά πόδα ακολουθούντα Τον αγαπημένο Εσταυρωμένο Λόγο, από την γη στον ουρανό, με χωροχρονικά σταυρικά βιώματα. Αμήν.
---
Περί νηστείας. Νηστεία και δίαιτες. Π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου
21 τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ. (Ματθ.ιζ') ... με την προσευχή ως κορωνίδα βάση δε την νηστεία...
ὃς μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει...
νηστεία (Μ.Βασιλείου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου