Πολλά
γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης ερμηνεύονται μέσα στην παράδοση της Εκκλησίας,
σαν προφητικές προεικονίσεις κάποιων γεγονότων της Καινής Διαθήκης, και
ονομάζονται τύποι ή προτυπώσεις εκείνων.
Οι πατέρες της Εκκλησίας, βλέπουν προτυπώσεις του Σταυρού του Χριστού μέσα σε πάρα πολλά γεγονότα της Π.Διαθήκης. Μάλιστα οι υμνογράφοι και ιδιαίτερα ο Κοσμάς ο μελωδός, που έχει γράψει τον κανόνα της εορτής της ύψωσης του τιμίου Σταυρού, συσχετίζουν αυτά τα γεγονότα με το Σταυρό.
Προτυπώσεις λοιπόν του Σταυρού φαίνονται στα παρακάτω γεγονότα της Βίβλου.
Στη διάβαση της Ερυθράς θάλασσας από τους Εβραίους. Ο Μωυσής χτύπησε με το ραβδί του οριζόντια («επ ’ευθείας ») τη θάλασσα και αυτή άνοιξε στα δύο ώστε να τη διαβεί ο λαός του. Στη συνέχεια αφού πέρασε κι ο τελευταίος Εβραίος, ξαναχτύπησε με το ραβδί του τη θάλασσα κάθετα («επ’ εύρους»), σχηματίζοντας έτσι το σημείο του Σταυρού, και τους μεν διωκόμενους έσωσε, τους δε διώκτες τύραννους καταπόντισε.
Στην προσευχή του Μωυσή στην έρημο, όταν ο λαός του κινδύνευε από την επίθεση
των Αμαληκιτών . Τότε ο Μωυσής στάθηκε προσευχόμενος κάπου που να τον βλέπουν
όλοι με απλωμένα τα χέρια, σχηματίζοντας έτσι Σταυρό. Όσο είχε απλωμένα τα
χέρια νικούσαν, όταν κουράστηκε και τα κατέβασε, χάνανε. Ώσπου ζήτησε να του
κρατούν τεντωμένα τα χέρια ο Ωρ και ο Ααρών μέχρι να αποκρούσουν οριστικά τον
εχθρό.
‘’ειρήνη’’ η μία, ειρήνη και
η άλλη. Η μία όμως χωρίς Χριστό, με σκλαβιά υπό τον νοητό αμαλήκ, η δε υπέρ νουν
θεόσδοτη ειρήνη, ΜΕ Χριστό και ελευθερία].
Στο χάλκινο φίδι* που ύψωσε πάνω στο ραβδί του ο Μωυσής. Όταν φίδια φαρμακερά δάγκωναν στην έρημο το λαό του, ύψωσε πάνω στο ραβδί του ένα χάλκινο φίδι που το βλέπανε οι Εβραίοι και δεν πάθαιναν τίποτα από τα δηλητηριώδη δαγκώματα. Το φίδι με το ραβδί σχημάτιζαν σταυρό. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ερμηνεία που δίνει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος για το χάλκινο φίδι. Λέει λοιπόν, ότι το χάλκινο φίδι δεν ήταν τύπος αλλά αντίτυπος του Σταυρωθέντος Χριστού. Δηλαδή δεν εικόνιζε το Χριστό αλλά το διάβολο. Και απαντώντας σε όσους θα αναρωτιούνται για το πώς ο διάβολος είναι δυνατόν να σώζει, λέει, πως σώζει όσους πιστεύουν πως «ο υπό του όφεως τυπούμενος» διάβολος νεκρώθηκε από το Χριστό.
Στο ραβδί του Ααρών που βλάστησε, προκρίνοντας έτσι για τη θέση του ιερέα αυτόν και τη φυλή του Λευί που αντιπροσώπευε. Από το ξερό ραβδί του Ααρών βγήκαν φύλλα και καρύδια. Όπως η ξερή και στείρα «εκκλησία των εθνών» εξάνθησε το ξύλο του Σταυρού κι εβλάστησε «καρπόν ζωής», δηλαδή τον «εν αυτώ κρεμασθέντα Σωτήρα Χριστόν».
Στο ραβδί του Μωυσή, όταν μ’ αυτό χτύπησε το βράχο στην έρημο κι ανέβλυσε νερό χάριν των σκληρόκαρδων Εβραίων. Ο Απόστολος Παύλος στην πέτρα εκείνη βλέπει το Χριστό «έπινον γαρ εκ πνευματικής ακολουθούσης πέτρας. η δε πέτρα ην ο Χριστός». Λέει η Παλαιά διαθήκη, ότι ο Μωυσής χτύπησε την πέτρα μια και δυο, και οι πατέρες βλέπουν σ’ αυτή την έκφραση την οριζόντια και την κάθετη διάσταση, τη διαγραφή δηλαδή του σχήματος του Σταυρού.
Στο Ξύλο που, με υπόδειξη του Θεού, έβαλε ο Μωυσής μέσα στο νερό της πηγής Μερράς κι από πικρό που ήταν το μετέβαλε σε γλυκό. Ο Κοσμάς ο Μελωδός σε κάποιο τροπάριό του λέει πως το θαύμα αυτό προεικόνιζε τη μεταβολή των Εθνών από την ασέβεια στην ευσέβεια, δια του Σταυρού. Την ίδια γνώμη έχει κι ο Κύριλλος Ιεροσολύμων κι ο Θεοδώρητος.
Στο περιστατικό με τον προφήτη Ελισσαίο, που είχε πάει μαζί με άλλους στο Ιορδάνη ποταμό να κόψουν ξύλα για να φτιάξουν καλύβες. Εκεί λοιπόν που κάποιος προφήτης έκοβε ξύλα, του’ φυγε το στειλιάρι απ’ την αξίνα και τούπεσε η αξίνα στο ποτάμι. Τότε ο προφήτης Ελισσαίος έριξε στο ποτάμι ένα ξύλο ελαφρύ που πήγε στον πάτο ,και η βαριά αξίνα ανέβηκε πάνω και την πιάσανε. Κατά τον Κοσμά το Μελωδό, η αξίνα με το ελαφρύ ξύλο του προφήτη, σχημάτισαν Σταυρό, τον οποίο και προτυπώνουν με την έννοια ότι ο Σταυρός του Χριστού, έκοψε την πλάνη με το βάπτισμα(νερό του Ιορδάνη), όπως η αξίνα έκοψε τα ξύλα.
Στην παράταξη του Ισραηλιτικού λαού γύρω από τη σκηνή του μαρτυρίου. Ο Μωυσής κατ’ εντολή του Θεού παρέταξε τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ σε τρόπο που τρεις να είναι στο βόρειο μέρος της σκηνής , τρεις στο νότιο, τρεις στο ανατολικό και τρεις στο δυτικό. Μ’ αυτό τον τρόπο σχημάτισαν Σταυρό.
Στην προσευχή του Ιωνά μέσα στην κοιλιά του κήτους. Ο Κοσμάς ο μελωδός λέει πως ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους άπλωσε σταυροειδώς τις παλάμες του και προτύπωσε το πάθος του Χριστού, ενώ όταν μετά τρεις μέρες βγήκε σώος, «την υπερκόσμιον Ανάστασιν υπεζωγράφισεν ». Η Παλαιά διαθήκη δεν αναφέρει τίποτα περί σταυροειδούς« διεκπετάσεως» των χειρών του Ιωνά. Ο μελωδός το συμπεραίνει αυθαίρετα, μια που και ο Μωυσής και ο Δαυίδ και ο Σολομών έτσι προσευχήθηκαν στις δύσκολες στιγμές.
Στην ευλογία του πατριάρχη Ιακώβ, στα παιδιά του γιου του Ιωσήφ, Εφραίμ και Μανασσή. Λέει η Παλαιά Διαθήκη πως γέροντας πια ο Ιακώβ (140 χρονών) κυρτός και χωρίς καλή όραση πήγε να ευλογήσει τα εγγόνια του που του 'φερε δίπλα του ο γιος του Ιωσήφ, στην Αίγυπτο. Ο πατέρας τους, τους έβαλε, στα δεξιά τον Εφραίμ και στα αριστερά τον Μανασσή. Ο Ιακώβ δεν τους ευλόγησε απλώνοντας το δεξί χέρι του αντίστοιχα στον Εφραίμ και το αριστερό στον Μανασσή, αλλά αντίστροφα, σταυρωτά, προτυπώνοντας έτσι την ευλογία του Σταυρού στην Εκκλησία. Μάλιστα στη συνέχεια ο Ιωσήφ που θεώρησε πως λόγω γήρατος ο πατέρας του έκανε λάθος, του έπιασε τα χέρια και πήγε να βάλει το δεξί στον Εφραίμ και το αριστερό στον Μανασσή, οπότε και συνάντησε την αντίσταση του γέροντα που προφήτεψε πως ο νεότερος θα ηγηθεί κι ο μεγαλύτερος αδελφός θα ακολουθήσει, θα είναι «λαός».
Στην προσκύνηση από τον Ιακώβ, της ράβδου του γιου του Ιωσήφ. Λέει η Βίβλος πως πριν πεθάνει ο γέρος πια Ιακώβ έβαλε τον γιο του Ιωσήφ να του ορκισθεί πως δε θα αφήσει στην Αίγυπτο τη σορό του, αλλά θα τη μεταφέρει στη Χεβρών που ήταν θαμμένοι, ο Αβραάμ και η Σάρα, και ο πατέρας του Ισαάκ. Πράγματι ο Ιωσήφ ορκίστηκε και τόσο ευχαριστήθηκε ο Ιακώβ, που έσκυψε και φίλησε την άκρη από το ραβδί του γιου του. Στην προσκύνηση αυτή οι πατέρες βλέπουν την προτύπωση της προσκύνησης του Σταυρού του Χριστού.
Στον Ισαάκ που βάδιζε ανύποπτος προς τη θυσία φορτωμένος με τα ξύλα για το θυσιαστήριο, ακολουθώντας γρήγορα τον πατέρα του.
Στο ραβδί του Μωυσή που μεταβλήθηκε σε μεγάλο φίδι και μεταμόρφωσε τα ραβδιά των Αιγυπτίων καταπίνοντάς τα, και αργότερα μετέβαλε το νερό του Νείλου σε αίμα, για να μη μπορούν να πίνουν οι Αιγύπτιοι, κι άλλοτε μεν έβγαζε από τα νερά βατράχια, άλλοτε έριχνε ακρίδες, σκνίπες, κι άλλοτε πάλι σκότος βαθύ.
Τέλος στο «στύλο του πυρός» και στο «στύλο της νεφέλης» με τα οποία ο Θεός οδηγούσε το λαό του στην έρημο.
[16 ὅτι ἐν χειρὶ κρυφαίᾳ πολεμεῖ Κύριος ἐπὶ ᾿Αμαλὴκ ἀπὸ γενεῶν εἰς γενεᾶς….
(εξοδ.ιζ’) ο Α+Ω Κύριος στα πρόσωπα Ααρών + Ωρ
Στο χάλκινο φίδι* που ύψωσε πάνω στο ραβδί του ο Μωυσής. Όταν φίδια φαρμακερά δάγκωναν στην έρημο το λαό του, ύψωσε πάνω στο ραβδί του ένα χάλκινο φίδι που το βλέπανε οι Εβραίοι και δεν πάθαιναν τίποτα από τα δηλητηριώδη δαγκώματα. Το φίδι με το ραβδί σχημάτιζαν σταυρό. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η ερμηνεία που δίνει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος για το χάλκινο φίδι. Λέει λοιπόν, ότι το χάλκινο φίδι δεν ήταν τύπος αλλά αντίτυπος του Σταυρωθέντος Χριστού. Δηλαδή δεν εικόνιζε το Χριστό αλλά το διάβολο. Και απαντώντας σε όσους θα αναρωτιούνται για το πώς ο διάβολος είναι δυνατόν να σώζει, λέει, πως σώζει όσους πιστεύουν πως «ο υπό του όφεως τυπούμενος» διάβολος νεκρώθηκε από το Χριστό.
Στο ραβδί του Ααρών που βλάστησε, προκρίνοντας έτσι για τη θέση του ιερέα αυτόν και τη φυλή του Λευί που αντιπροσώπευε. Από το ξερό ραβδί του Ααρών βγήκαν φύλλα και καρύδια. Όπως η ξερή και στείρα «εκκλησία των εθνών» εξάνθησε το ξύλο του Σταυρού κι εβλάστησε «καρπόν ζωής», δηλαδή τον «εν αυτώ κρεμασθέντα Σωτήρα Χριστόν».
Στο ραβδί του Μωυσή, όταν μ’ αυτό χτύπησε το βράχο στην έρημο κι ανέβλυσε νερό χάριν των σκληρόκαρδων Εβραίων. Ο Απόστολος Παύλος στην πέτρα εκείνη βλέπει το Χριστό «έπινον γαρ εκ πνευματικής ακολουθούσης πέτρας. η δε πέτρα ην ο Χριστός». Λέει η Παλαιά διαθήκη, ότι ο Μωυσής χτύπησε την πέτρα μια και δυο, και οι πατέρες βλέπουν σ’ αυτή την έκφραση την οριζόντια και την κάθετη διάσταση, τη διαγραφή δηλαδή του σχήματος του Σταυρού.
Στο Ξύλο που, με υπόδειξη του Θεού, έβαλε ο Μωυσής μέσα στο νερό της πηγής Μερράς κι από πικρό που ήταν το μετέβαλε σε γλυκό. Ο Κοσμάς ο Μελωδός σε κάποιο τροπάριό του λέει πως το θαύμα αυτό προεικόνιζε τη μεταβολή των Εθνών από την ασέβεια στην ευσέβεια, δια του Σταυρού. Την ίδια γνώμη έχει κι ο Κύριλλος Ιεροσολύμων κι ο Θεοδώρητος.
Στο περιστατικό με τον προφήτη Ελισσαίο, που είχε πάει μαζί με άλλους στο Ιορδάνη ποταμό να κόψουν ξύλα για να φτιάξουν καλύβες. Εκεί λοιπόν που κάποιος προφήτης έκοβε ξύλα, του’ φυγε το στειλιάρι απ’ την αξίνα και τούπεσε η αξίνα στο ποτάμι. Τότε ο προφήτης Ελισσαίος έριξε στο ποτάμι ένα ξύλο ελαφρύ που πήγε στον πάτο ,και η βαριά αξίνα ανέβηκε πάνω και την πιάσανε. Κατά τον Κοσμά το Μελωδό, η αξίνα με το ελαφρύ ξύλο του προφήτη, σχημάτισαν Σταυρό, τον οποίο και προτυπώνουν με την έννοια ότι ο Σταυρός του Χριστού, έκοψε την πλάνη με το βάπτισμα(νερό του Ιορδάνη), όπως η αξίνα έκοψε τα ξύλα.
Στην παράταξη του Ισραηλιτικού λαού γύρω από τη σκηνή του μαρτυρίου. Ο Μωυσής κατ’ εντολή του Θεού παρέταξε τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ σε τρόπο που τρεις να είναι στο βόρειο μέρος της σκηνής , τρεις στο νότιο, τρεις στο ανατολικό και τρεις στο δυτικό. Μ’ αυτό τον τρόπο σχημάτισαν Σταυρό.
Στην προσευχή του Ιωνά μέσα στην κοιλιά του κήτους. Ο Κοσμάς ο μελωδός λέει πως ο Ιωνάς στην κοιλιά του κήτους άπλωσε σταυροειδώς τις παλάμες του και προτύπωσε το πάθος του Χριστού, ενώ όταν μετά τρεις μέρες βγήκε σώος, «την υπερκόσμιον Ανάστασιν υπεζωγράφισεν ». Η Παλαιά διαθήκη δεν αναφέρει τίποτα περί σταυροειδούς« διεκπετάσεως» των χειρών του Ιωνά. Ο μελωδός το συμπεραίνει αυθαίρετα, μια που και ο Μωυσής και ο Δαυίδ και ο Σολομών έτσι προσευχήθηκαν στις δύσκολες στιγμές.
Στην ευλογία του πατριάρχη Ιακώβ, στα παιδιά του γιου του Ιωσήφ, Εφραίμ και Μανασσή. Λέει η Παλαιά Διαθήκη πως γέροντας πια ο Ιακώβ (140 χρονών) κυρτός και χωρίς καλή όραση πήγε να ευλογήσει τα εγγόνια του που του 'φερε δίπλα του ο γιος του Ιωσήφ, στην Αίγυπτο. Ο πατέρας τους, τους έβαλε, στα δεξιά τον Εφραίμ και στα αριστερά τον Μανασσή. Ο Ιακώβ δεν τους ευλόγησε απλώνοντας το δεξί χέρι του αντίστοιχα στον Εφραίμ και το αριστερό στον Μανασσή, αλλά αντίστροφα, σταυρωτά, προτυπώνοντας έτσι την ευλογία του Σταυρού στην Εκκλησία. Μάλιστα στη συνέχεια ο Ιωσήφ που θεώρησε πως λόγω γήρατος ο πατέρας του έκανε λάθος, του έπιασε τα χέρια και πήγε να βάλει το δεξί στον Εφραίμ και το αριστερό στον Μανασσή, οπότε και συνάντησε την αντίσταση του γέροντα που προφήτεψε πως ο νεότερος θα ηγηθεί κι ο μεγαλύτερος αδελφός θα ακολουθήσει, θα είναι «λαός».
Στην προσκύνηση από τον Ιακώβ, της ράβδου του γιου του Ιωσήφ. Λέει η Βίβλος πως πριν πεθάνει ο γέρος πια Ιακώβ έβαλε τον γιο του Ιωσήφ να του ορκισθεί πως δε θα αφήσει στην Αίγυπτο τη σορό του, αλλά θα τη μεταφέρει στη Χεβρών που ήταν θαμμένοι, ο Αβραάμ και η Σάρα, και ο πατέρας του Ισαάκ. Πράγματι ο Ιωσήφ ορκίστηκε και τόσο ευχαριστήθηκε ο Ιακώβ, που έσκυψε και φίλησε την άκρη από το ραβδί του γιου του. Στην προσκύνηση αυτή οι πατέρες βλέπουν την προτύπωση της προσκύνησης του Σταυρού του Χριστού.
Στον Ισαάκ που βάδιζε ανύποπτος προς τη θυσία φορτωμένος με τα ξύλα για το θυσιαστήριο, ακολουθώντας γρήγορα τον πατέρα του.
Στο ραβδί του Μωυσή που μεταβλήθηκε σε μεγάλο φίδι και μεταμόρφωσε τα ραβδιά των Αιγυπτίων καταπίνοντάς τα, και αργότερα μετέβαλε το νερό του Νείλου σε αίμα, για να μη μπορούν να πίνουν οι Αιγύπτιοι, κι άλλοτε μεν έβγαζε από τα νερά βατράχια, άλλοτε έριχνε ακρίδες, σκνίπες, κι άλλοτε πάλι σκότος βαθύ.
Τέλος στο «στύλο του πυρός» και στο «στύλο της νεφέλης» με τα οποία ο Θεός οδηγούσε το λαό του στην έρημο.
Η
πορεία τού Ισραήλ στην έρημο
Καθώς ο Ισραήλ πορευόταν στην έρημο, ο Θεός διέταξε λεπτομερώς το πώς θα βάδιζαν οι 13 φυλές. (Ο Ιωσήφ είχε δύο φυλές: τού Μανασσή, και τού Ευφραϊμ). Τους είπε λοιπόν, πως η Σκηνή τού Μαρτυρίου θα ήταν στη μέση, περιβαλόμενη από τις τέσσερεις πλευρές από τη φυλή τού Λευί. Και τέλος, οι υπόλοιπες 12 φυλές, θα βάδιζαν ανά τρεις, σε κάθε πλευρά, σχηματίζοντας ΣΤΑΥΡΟ. Έτσι, τονιζόταν η προστασία τού Σταυρού, και η υπ' αυτόν πορεία τής Εκκλησίας.
Αριθμοί 2/β΄ 1 - 34: "3. Και οι παρεμβάλλοντες πρώτοι κατά Ανατολάς... 10. Τάγμα παρεμβολής Ρουβήν προς Λίβα (Νότον)... 18. Τάγμα παρεμβολής Εφραϊμ παρά θάλασσαν (Δυσμάς)... 25. Τάγμα παρεμβολής Δαν προς Βορράν..."
Ένας
τεράστιος Σταυρός απαρτιζόμενος από εξακόσιες χιλιάδες άνδρες ξεκινά από τους
πρόποδες του Σινά για την κατοίκηση της γης της Επαγγελίας. Ήδη, από το
ξεκίνημα , ο Θεός υπέδειξε στους Mωυσή και Ααρών τον τρόπο πορείας,
σφραγίζοντας το λαό Του και ασφαλίζοντας τη Διαθήκη Του με το Ιερό σημείο. Ο
Μωυσής περιγράφει στους Αριθμούς 2,3 την παράταξη του λαού, η οποία σαφώς είχε
σταυροειδές σχήμα. Στο μέσον ήταν η Σκηνή του Μαρτυρίου και μέσα σ'αυτήν η
Κιβωτός της Διαθήκης, την οποία οι Ισραηλίτες μετέφεραν κατά την πορεία τους
και την έστηναν όπου κατασκήνωναν. Αμέσως πέριξ των κρασπέδων της Σκηνής ήταν
παρατεταγμένοι όλοι οι λευίτες (η ιερατική φυλή). Στο ανατολικό μέρος έστηναν
τις σκηνές τους ο θεόπτης προφήτης και Ηγέτης του λαού Μωυσής και ο πρώτος
Αρχιερέας Ααρών μαζί με τους υιούς του Γεδσών, Καάθκαι Μεραρί. Σ' εκείνη την
πλευρά βρισκόταν οι θύρες της Σκηνής, η οποία έβλεπες προς δυσμάς και όχι προς
ανατολάς, για να προφυλάσσεται ο λαός από την αστρολατρεία. Κάθε φορά λοιπόν
που η μανία του λαού ξεσπούσε στους δύο αδελφούς, αυτοί κατέφευγαν για προσευχή
στη θύρα του οίκου του Θεού, που ήταν κοντά στις σκηνές τους.
Στο δυτικό μέρος ήταν οι απόγονοι του Γεδσών, στο βόρειο οι απόγονοι του Μεραρί και στο νότιο οι απόγονοι του Καάθ. Έτσι ι ιερατική φυλή από μόνη της σχημάτιζε σταυρό με κέντροι τη Σκηνή του Μαρτυρίου.
Στο δυτικό μέρος ήταν οι απόγονοι του Γεδσών, στο βόρειο οι απόγονοι του Μεραρί και στο νότιο οι απόγονοι του Καάθ. Έτσι ι ιερατική φυλή από μόνη της σχημάτιζε σταυρό με κέντροι τη Σκηνή του Μαρτυρίου.
Ο Σταυρός αυτός περιεβάλλετο από άλλον μεγαλύτερο σταυρό, το οποίο διέγραφαν οι δώδεκα φυλές του Ισραήλ.
Στο ανατολικό μέρος , μπροστά από το Μωυσή και το ιερατείο, ήταν παρατεταγμένες τρεις φυλές· πρώτη η βασιλική φυλή του Ιούδα που κατείχε το ανατολικότερο σημείο όλης της παρεμβολής, και κοντά της οι φυλές Ισσάχαρ και Ζαβουλών. Στο δυτικό μέρος, κοντά στα άγια των αγίων, οι φυλές Εφραίμ, Μανασσή και Βενιαμίν, που κατάγονταν από τους αγαπητούς υιούς του Ιακώβ. Στο βόρειο οι φυλές Δαν, Ασήρ και Νεφθαλείμ, στο νότιο οι φυλές Ρουβήν, Γαδ και Συμεών.
Μ'
αυτό το σταυρικό σχήμα κατεσκήνωνε ή πορευόταν πάντοτε ο περιούσιος λαός του
Θεού. Ένας πελώριος σταυρός κινείται στην έρημο.
«Ιερώς προστοιβάζεται ο τετραμερής λαός, προηγούμενος της εν τύπω Μαρτυρίου Σκηνής σταυροτύποις τάξεσι κλεϊζόμενος».
ισραήλ
= νους ορώμενος τω Θεώ... δλδ, πορευομένου του νοός (μας) στην έρημο, σκιωδώς
με σταυρό ...
και ΑΔΑΜ (αρχικά)
* ΦΩΣ - ΟΦΙΣ όρθιο και ευθές vs έρποντος δηλητηριώδους και πλάνου φωτός
ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
Εκ του τρίτου λόγου του «Θησαυρού Δαμασκηνού» άνευ του προοιμίου, διασκευασμένος φραστικώς.
----
Η Μάρθα και η Μαρία, (παρούσες και δι αυτών όλοι μας) στο μυστήριον της Βαπτίσεως…
Σκέψεις για την σελήνη ως αστρόπλοιο
Ἀδελφοί, οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν, ὅτι οἱ Πατέρες ἡμῶν πάντες ὑπὸ τὴν νεφέλην ἦσαν, καὶ πάντες διὰ τῆς θαλάσσης διῆλθον. Καὶ πάντες εἰς τὸν Μωϋσῆν ἐβαπτίσαντο, ἐν τῇ νεφέλῃ καὶ ἐν τῇ θαλάσσῃ. Καὶ πάντες τὸ αὐτὸ βρῶμα πνευματικόν ἔφαγον. Καὶ πάντες τὸ αὐτὸ πόμα πνευματικόν ἔπιον· ἔπινον γὰρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας· ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστός.
ΑπάντησηΔιαγραφήἈλληλούϊα Ἦχος δ᾽
Φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων.
Στίχ. Ὁ Θεὸς τῆς δόξης ἐβρόντησεν ἐπὶ τῶν ὑδάτων.