Του π. Ανανία Κουστένη
Κατάθλιψη είναι η αξόδευτη αγάπη.
Η Αγία Ολυμπιάδα που η μνήμη της τιμάται στις 25 Ιουλίου, έπασχε από κατάθλιψη.
Μα θα απορήσει κανείς, καταθλιπτική και Αγία γίνεται; Και όμως!
Το ότι έπασχε από κατάθλιψη το φανερώνουν οι Επιστολές του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που της έστελνε για να την στηρίζει όταν εκείνος είχε εξοριστεί. Το αναφέρει στα γραπτά του και ο μακαριστός Γέροντας Επιφάνειος Θεοδωρόπουλος, στα οποία εξηγούσε την χρησιμότητα της Ψυχιατρικής, ως Ιατρικής Επιστήμης και τις διαφορές της από την ψυχοθεραπεία/ψυχολογία. Η κατάθλιψη έχει απτά αποτελέσματα στην βιοχημεία του εγκεφάλου, όπως μπορούμε να δούμε και από σχετική εικόνα, που δείχνει εγκέφαλο καταθλιπτικού και υγιούς:
Πέρα από την ενδεχόμενη ευαισθησία που είχε στην νευροχημεία του εγκεφάλου της, (νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν την διάθεση σεροτονίνη, νοραδρεναλίνη κ.α.), πιθανόν να ήταν τρία τα σημαντικά γεγονότα που οδήγησαν στην κατάθλιψη:
α) Εξόρισαν τον Αγ. Ιωάννη Χρυσόστομο, Πνευματικό της Πατέρα.
β) Έμεινε χήρα δυο χρόνια μετά το γάμο της.
γ) Έμεινε ορφανή, πολύ μικρή.
Ο άνθρωπος πέρα από το πνευματικό κομμάτι έχει και βιολογικό του μέρος, το
σώμα. Όταν πάσχει σωματικά, δεν εκδηλώνονται σωστά και οι ψυχικές λειτουργίες. Έναν ολοκληρωμένο ορισμό για την ψυχή μας δίνει ο όσιος Νικήτας Στηθάτος. Γράφει: «Ουσία δε ψυχής εστίν, ως και άλλοις πεφιλοσόφηται κάλλιστα, απλή, ασώματος, ζώσα, αθάνατος, αόρατος, σωματικοίς οφθαλμοίς μηδαμώς θεωρουμένη, λογική τε και νοερά, ασχημάτιστος, οργανικώ κεχρημένη σώματι και παρεκτική τούτω ζωής κινήσεως, αυξήσεως, αισθήσεως και γεννήσεως, νουν έχουσα μέρος αυτής το καθαρώτατον, πατέρα και προβολέα του λόγου, αυτεξούσιος φύσει, θελητική τε και ενεργητική και τρεπτή ήτοι εθελότρεπτος, ότι και κτιστή». (Νικήτα Στηθάτου: Μυστικά συγγράμματα, εκδ. Παν. Χρήστου, Θεσσαλονίκη 1957, σελ. 98).
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πώς μπορούμε να τα ερμηνεύσουμε εμείς;
Δεν στεναχωριόταν ο Άγιος Ιωάννης που τον έστειλαν εξορία, αλλά η Αγία Ολυμπιάδα. Ο Χρυσόστομος της έλεγε ξανά και ξανά «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και «Τον εαυτόν μη αδικούντα ουδείς παραβλάψαι δύναται» ενώ η Αγία Ολυμπιάδα έκανε συνέχεια καταθλιπτικές σκέψεις.
Διαβάζοντας τον βίο της ας δούμε πόσο αγία ήταν και πόσο είχε εμπεδώσει όλες τις Xριστιανικές αρετές. Η Κατάθλιψη της Αγίας δεν οφείλεται (μόνο) σε αμαρτίες (το «από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή» ισχύει για όλους, όλοι έχουμε αρκετές αμαρτίες είτε καταθλιπτικοί είτε όχι, ακόμα και οι Άγιοι) αλλά και σε παθολογικά αίτια (εγκεφαλική νευροχημεία) τα οποία σε συνδυασμό με γεγονότα ζωής, τα οποία είναι φυσικό να προκαλούν θλίψη. Η κατάθλιψη δεν φαίνεται να αποτελεί εμπόδιο στην Αγιότητα. Μπορεί ίσως να δυσκολέψει την πορεία, είναι ένας ακόμα Σταυρός που καλείται ο Άγιος να ξεπεράσει. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως Αγιότητα και Κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει. Άποψη με την οποία συμφωνεί και ο Γερ. Επιφάνειος Θεοδωρόπουλος.
Άρα, μπορεί να έχεις Αγίους Πνευματικούς που να σε συμβουλεύουν πνευματικά όπως είχε η Αγία Ολυμπιάδα (Γρηγόριο Θεολόγο, Ιωάννη Χρυσόστομο) αλλά εντούτοις να πάσχεις από κατάθλιψη, ακόμα και αν είσαι ο ίδιος Άγιος.
Όταν ο Άγιος Πορφύριος λέει “Η κατάθλιψη οφείλεται στον εγωϊσμό”, δεν λέει ψέματα μεν, ούτε κάνει λάθος δε, αλλά δεν σημαίνει πως οι καταθλιπτικοί είναι πάντα εγωϊστές. Μια κατηγορία καταθλιπτικών ενδεχομένως. Άλλοι, με προβληματική βιοχημεία, χρειάζονται, ίσως, διαφορετικού είδους αντιμετώπιση. Άλλωστε ποιος δεν είναι εγωϊστής; Όλοι μας. Επίσης, ο Άγιος Πορφύριος έλεγε πως και ορισμένες καθαρά σωματικές παθήσεις οφείλονται στον εγωϊσμό. Ανέφερε συγκεκριμένα, πως κάποιος τυφλώθηκε, επειδή ήταν εγωϊστής και δεν εμπιστευόταν τον Κύριο και στεναχωριόταν. Και η στεναχώρια τον οδήγησε και σε σωματικά προβλήματα. Τυφλώθηκε. Δεν είδαμε κάποιον να λέει “τι εγωϊστές που είναι οι τυφλοί!” και να τους κατηγορεί γι' αυτό. Ο Άγιος μιλάει κατά καιρούς για θεραπεία παθών και εξηγεί αίτια και θεραπείες, τα οποία όμως διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, από περίπτωση σε περίπτωση. Ορισμένοι παίρνουν τα λόγια των Αγίων που είναι θεραπευτικά και προσπαθούν να τα μετατρέψουν σε ΟΠΛΑ με τα οποία να δείξουν πόσο ανώτεροι είναι εκείνοι και πόσο κατώτεροι όλοι οι άλλοι. Κάτι τέτοιο αποτελεί κακοποίηση της θέσης του Αγίου. Και δείγμα πολύ μεγαλύτεροι εγωϊσμού, από αυτόν που κατηγορούν. Ο Άγιος δίδασκε για να βοηθήσει και να ενισχύσει. Σε ανθρώπους που ζητούσαν τις συμβουλές του, για να απαλλαγούν από την κατάθλιψη, τους συνιστούσε να ασχοληθούν με κάτι ενδιαφέρον και δημιουργικό: «Η εργασία, το ενδιαφέρον για τη ζωή. Η τέχνη, ο κήπος, τα λουλούδια… πολύ σπουδαία πράγματα. Η μελέτη τής Αγίας Γραφής, το ενδιαφέρον προς τη θρησκεία, προς την αγάπη τού Θεού».
Η Αγία Ολυμπιάδα είναι παράδειγμά μας γιατί δεν άφησε το πρόβλημα της, να σταματήσει την πορεία προς την Αγιότητα. Όσοι σήμερα πάσχουν από κατάθλιψη μπορούν να ζητούν από εκείνη να πρεσβεύει στον Κύριο για την θεραπεία τους. Γιατί όταν έρθει ο Χριστός, ΟΛΑ μπορούν να διορθωθούν.
Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών!
Διαβάζοντας τον βίο της ας δούμε πόσο αγία ήταν και πόσο είχε εμπεδώσει όλες τις Xριστιανικές αρετές. Η Κατάθλιψη της Αγίας δεν οφείλεται (μόνο) σε αμαρτίες (το «από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή» ισχύει για όλους, όλοι έχουμε αρκετές αμαρτίες είτε καταθλιπτικοί είτε όχι, ακόμα και οι Άγιοι) αλλά και σε παθολογικά αίτια (εγκεφαλική νευροχημεία) τα οποία σε συνδυασμό με γεγονότα ζωής, τα οποία είναι φυσικό να προκαλούν θλίψη. Η κατάθλιψη δεν φαίνεται να αποτελεί εμπόδιο στην Αγιότητα. Μπορεί ίσως να δυσκολέψει την πορεία, είναι ένας ακόμα Σταυρός που καλείται ο Άγιος να ξεπεράσει. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως Αγιότητα και Κατάθλιψη μπορεί να συνυπάρχει. Άποψη με την οποία συμφωνεί και ο Γερ. Επιφάνειος Θεοδωρόπουλος.
Άρα, μπορεί να έχεις Αγίους Πνευματικούς που να σε συμβουλεύουν πνευματικά όπως είχε η Αγία Ολυμπιάδα (Γρηγόριο Θεολόγο, Ιωάννη Χρυσόστομο) αλλά εντούτοις να πάσχεις από κατάθλιψη, ακόμα και αν είσαι ο ίδιος Άγιος.
Όταν ο Άγιος Πορφύριος λέει “Η κατάθλιψη οφείλεται στον εγωϊσμό”, δεν λέει ψέματα μεν, ούτε κάνει λάθος δε, αλλά δεν σημαίνει πως οι καταθλιπτικοί είναι πάντα εγωϊστές. Μια κατηγορία καταθλιπτικών ενδεχομένως. Άλλοι, με προβληματική βιοχημεία, χρειάζονται, ίσως, διαφορετικού είδους αντιμετώπιση. Άλλωστε ποιος δεν είναι εγωϊστής; Όλοι μας. Επίσης, ο Άγιος Πορφύριος έλεγε πως και ορισμένες καθαρά σωματικές παθήσεις οφείλονται στον εγωϊσμό. Ανέφερε συγκεκριμένα, πως κάποιος τυφλώθηκε, επειδή ήταν εγωϊστής και δεν εμπιστευόταν τον Κύριο και στεναχωριόταν. Και η στεναχώρια τον οδήγησε και σε σωματικά προβλήματα. Τυφλώθηκε. Δεν είδαμε κάποιον να λέει “τι εγωϊστές που είναι οι τυφλοί!” και να τους κατηγορεί γι' αυτό. Ο Άγιος μιλάει κατά καιρούς για θεραπεία παθών και εξηγεί αίτια και θεραπείες, τα οποία όμως διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο, από περίπτωση σε περίπτωση. Ορισμένοι παίρνουν τα λόγια των Αγίων που είναι θεραπευτικά και προσπαθούν να τα μετατρέψουν σε ΟΠΛΑ με τα οποία να δείξουν πόσο ανώτεροι είναι εκείνοι και πόσο κατώτεροι όλοι οι άλλοι. Κάτι τέτοιο αποτελεί κακοποίηση της θέσης του Αγίου. Και δείγμα πολύ μεγαλύτεροι εγωϊσμού, από αυτόν που κατηγορούν. Ο Άγιος δίδασκε για να βοηθήσει και να ενισχύσει. Σε ανθρώπους που ζητούσαν τις συμβουλές του, για να απαλλαγούν από την κατάθλιψη, τους συνιστούσε να ασχοληθούν με κάτι ενδιαφέρον και δημιουργικό: «Η εργασία, το ενδιαφέρον για τη ζωή. Η τέχνη, ο κήπος, τα λουλούδια… πολύ σπουδαία πράγματα. Η μελέτη τής Αγίας Γραφής, το ενδιαφέρον προς τη θρησκεία, προς την αγάπη τού Θεού».
Η Αγία Ολυμπιάδα είναι παράδειγμά μας γιατί δεν άφησε το πρόβλημα της, να σταματήσει την πορεία προς την Αγιότητα. Όσοι σήμερα πάσχουν από κατάθλιψη μπορούν να ζητούν από εκείνη να πρεσβεύει στον Κύριο για την θεραπεία τους. Γιατί όταν έρθει ο Χριστός, ΟΛΑ μπορούν να διορθωθούν.
Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών!
Από το σχετικό άρθρο της οοδε
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου