ΔΙΔΑΓΜΑ ΕΚ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
Θεός – Κόραξ – Ηλίας
Πολύ διδακτική είναι η συμπεριφορά του Θεού προς τον Ηλίαν καθώς και η στάσις του Ηλιού.
Από την μίαν πλευράν βλέπομεν τον Θεόν, δι’ ενός ακαθάρτου πτηνού (κόρακος), να αποστέλλη την καθημερινήν τροφήν του Ηλιού, αποτελουμένην εξ άρτου και κρέατος: «Και οι κόρακες έφερον αυτώ άρτους το πρωΐ και κρέας το δείλης, και εκ του χειμάρρου έπινεν ύδωρ».(Γ’ Βασ. ΙΖ’ 6) Υπό την άλλην βλέπομεν τον μέγαν Προφήτην αδιαμαρτυρήτως να δέχεται αυτήν. Προφανώς αδιαφορεί δια την ποιότητα του κομιστού (του κόρακος), και ενδιαφέρεται μόνον δια το κομιζόμενον, (την τροφήν). Εάν ο Άγιος απαξιούσε να δεχθή εκ του ράμφους ή των ονύχων του κόρακος την τροφήν, με την σκέψιν ότι ο κόραξ είναι ακάθαρτος, θα απέθνησκεν ασφαλώς παρά τας όχθας του χειμάρρου. Η ιδία δε τύχη περιμένει και καθ’ ένα εξ ημών, εάν δεν δέχεται εκ της χειρός των .... λογικών «κοράκων» της Διαθήκης, των ιερέων, ό,τι δι’ αυτών μας χορηγεί ο Κύριος. Δηλαδή Άφεσιν αμαρτιών, Θείαν Κοινωνίαν, αγιασμόν κ.λ.π. Δι’ αυτό ας προσέξωμεν. Ο Ηλίας δεν έβλεπε τον κόρακα, εάν είναι μαύρος ή ακάθαρτος, αλλά την τροφήν. Και ημείς μη βλέπωμεν, εάν ο ιερεύς είναι «μαύρος» έξωθεν, ίσως δε και έσωθεν, ως πολλάκις είναι δυνατόν να συμβαίνη καθ’ ο άνθρωπος, αλλά τι μας προσφέρει ο Θεός δι’ αυτού. Είχε και περιστεράς ο Θεός, αλλά τον κόρακα εξέλεξε, ίνα διδάξη ημάς. Δι’ αυτό, ας μη βλέπωμεν τις ο κομίζων, αλλά τις ο προσφέρων και τι το προσφερόμενον. Διότι ο θείος Χρυσόστομος δια τους μη εν τάξει ιερείς λέγει· «Ου πάντας χειροτονεί ο Θεός, αλλά δια πάντων ενεργεί». Μη πλανώμεθα λοιπόν. Όργανον είναι ο ιερεύς εις τας χείρας του Κυρίου και ας το χρησιμοποιώμεν με πλήρη ταπείνωσιν, ότι εκ της χειρός του Κυρίου λαμβάνομεν, ό,τι λαμβάνομεν εκ του αμαρτωλού ίσως ιερέως, καθώς μας διδάσκει ο Προφήτης Ηλίας, όστις ελάμβανε εκ του ακαθάρτου κόρακος.
Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ
Επειδή το πρόσωπον του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου δεν είναι ούτε κοινόν ούτε τυχαίον, αλλά σοβαρόν σοβαρώτατον, και επειδή παίζει ύψιστον και ειδικόν ρόλον εντός του σχεδίου του Θεού, ακόμη δε, επειδή δεν εγνώρισε θάνατον, παρά τας τρεις χιλιάδας περίπου έτη που έχουν περάσει από της ημέρας της γεννήσεώς του, και επειδή θα παρουσιασθή και πάλιν ως αναφέρει η Αγία Γραφή και παραδέχεται και η Ορθόδοξος ημών Εκκλησία: «Προ της μεγάλης ημέρας του Κυρίου και επιφανούς» και τέλος επειδή παχυλή άγνοια καλύπτει την υπόθεσιν αυτήν, προβαίνομεν, θεία χάριτι, και δια των πρεσβειών της Παναγίας Μητρός του Κυρίου και πάντων των Αγίων, ιδιαιτέρως δε του εν λόγω Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, εις την έκδοσιν του βιβλιαρίου τούτου, ίνα δι’ αυτού ρίψωμεν ολίγον φως εις την υπόθεσιν αυτήν, ήτις αποτελεί δια πολλούς κεκρυμμένον Μυστήριον.
Και αφού πρώτον ομιλήσωμεν γενικώς περί της ζωής και της δράσεως του Προφήτου, εις την συνέχειαν θα περιγράψωμεν τα περί της αναλήψεως και της επιστροφής αυτού προ της δευτέρας του Κυρίου ημών Παρουσίας ως κηρύττει και η Ορθόδοξος ημών Εκκλησία δια του: «Ο δεύτερος πρόδρομος της Παρουσίας Χριστού, Ηλίας ο ένδοξος κλπ.».
Δ.Π.
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ν Α’
ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ
Ο Ηλίας ούτος, ήτο υιός Σωβάκ, καταγόμενος εκ Θέσβης (εξ ου και Θεσβίτης), γης των Αράβων και εκ της φυλής του Ααρών, κατοικών δε εις την Γαλαάδ· η δε Θρέσβη ήτο δεδομένη εις τους Ιερείς[1]. Λέγεται λοιπόν, ότι όταν εγεννήθη ο Ηλίας, ο πατήρ αυτού Σωβάκ είδεν την εξής οπτασίαν.
α) Ότι άνδρες λευκοφόροι τον ωνόμαζον Ηλίαν, (που σημαίνει Θεός ή Θείος, παραγόμενον εκ του Ηλί, που σημαίνει εβραϊστί θεός (βλ. Ματθ. κζ’ 46) και·
β) Ότι τον εσπαργάνωνον με πυρ· και ακόμη, ότι του έδιδον να φάγη πυρ. Όθεν μεταβάς ο πατήρ αυτού εις Ιερουσαλήμ, εφανέρωσε το συμβάν εις τους Ιερείς, οι οποίοι δια χρηματισμού προφητικού και αποκαλύψεως του είπον ταύτα: «Μη φοβηθής, ω άνθρωπε, διότι η κατοίκησις του παιδίου θα είναι φως, ο λόγος του απόφασις, η ζωή του κατά Κύριον, ο ζήλος του θα φανή ευάρεστος εις τον Θεόν και θέλει κρίνει τον Ισραήλ δια πυρός και μαχαίρας». Ο Ηλίας δε ήκμασε 716 έτη π.Χ. και επροφήτευσεν επί 25 έτη. Κατεβίβασε τρις πυρ εξ ουρανού, ως διαβάζομεν εις το (Γ’ Βασ. ιη’ 33 και εις το Δ’ Βασ. α’ 10, 14). Έκλεισε τον ουρανόν δια προσευχής 3½ έτη, ως διαβάζομεν εις το (Γ’ Βασ. ιζ’ 1) και εις τον (Ιάκωβον ε’ 17), «Προσηύξατο, λέγει, του μη βρέξαι και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ και πάλιν προσηύξατο και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής» ως ψάλλει και η Εκκλησία μας λέγουσα: «Ο τω φθέγματί σου στήσας τα υδατόρρυτα νέφη» (βλ. Κοντάκιον Αγίου). Ανέστησε δε τον νεκρόν υιόν της χήρας των Σαρεπτών της Σιδώνος, ως διαβάζομεν εις το (Γ’ Βασ. ιζ’ 17-24) και κατέκαυσεν δύο πεντηκοντάδας ανθρώπων, ους απέστειλεν Οχοζίας ο βασιλεύς, (βλ. Δ’ Βασ. α’ 14). Εις το όρος Χωρήβ είδε τον Θεόν (ως είναι δυνατόν να γίνη ορατός τοις ανθρώποις) (βλ. Γ’ Βασ. ιθ’ 14-18) και διέσχισεν τον Ιορδάνην ποταμόν, (βλ. Δ’ Βασ. β’ 8). Ανελήφθη δε με άρμα πύρινον με κατεύθυνσιν προς τον ουρανόν, (βλ. Δ’ Βασ. β’ 11) και μετά παρέλευσιν 8 –10 ετών έστειλεν επιστολάς προς τον Ιωράμ, τον βασιλέα Ιούδα τον υιόν του Ιωσαφάτ, απειλών αυτόν ότι, επειδή αφήκε την λατρείαν του αληθινού Θεού, θα ασθενήση και θα αποθάνη, όπερ και εγένετο, ως διαβάζομεν εις το (Β’ Παραλειπομένων κα’ 12).
Την υπόθεσιν δε αυτήν, του Προφήτου Ηλιού, μας την αναφέρει και ο Σοφός Σειράχ, ως εξής: «Και ανέστη Ηλίας προφήτης ως πυρ, και ο λόγος αυτού ως λαμπάς εκαίετο, ος επήγαγεν επ’ αυτούς λιμόν και τω ζήλω αυτού ωλιγοποίησεν αυτούς. Εν λόγω Κυρίου ανέσχεν ουρανόν, κατήγαγεν ούτος τρις πυρ. Ως εδοξάσθης, Ηλία, εν τοις θαυμασίοις σου και τις όμοιός σοι καυχάσθαι ο εγείρας νεκρόν εκ θανάτου και εξ Άδου εν λόγω Υψίστου. Ο καταγαγών βασιλείς εις απώλειαν και δεδοξασμένοις από κλίνης αυτών. Ο ακούων εν Σινά ελεγμόν και εν Χωρήβ κρίματα εκδικήσεως. Ο χρίων βασιλείς εις ανταπόδομα και προφήτας διαδόχους μετ’ αυτόν. Ο αναληφθείς εν λαίλαπι πυρός εν άρματι ίππων πυρίνων. Ο καταγραφείς εν ελεγμοίς εις καιρού, κοπάσαι οργήν προ θυμού και επιτρέψαι καρδίαν πατρός προς υιόν και καταστήσαι φυλάς Ιακώβ. Μακάριοι οι ιδόντες σε και οι εν αγαπήσει κεκοσμημένοι· και γαρ ημείς ζωή ζησόμεθα. Ηλίας, ος εν λαίλαπι εσκεπάσθη και Ελισσαιέ ενεπλήσθη πνεύματος αυτού και εν ημέραις αυτού ουκ εσαλεύθη υπό άρχοντος και ου κατεδυνάστευσεν αυτόν ουδείς» (Σοφ. Σειράχ μη’ 1-12). Η ζωή επίσης του Ηλιού έχει πολλά διδάγματα δι’ ημάς, που εν συντομία είναι τα εξής:
α) Μας παρουσιάζει την δύναμιν της προσευχής· «Ηλίας άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ· (γράφει ο Ιάκωβος) και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωξεν...» (Ιακ. Ε’ 17 και Γ’ Βασ. ιζ’ 43-44).
β) Ενήστευσε 40 ημέρας και 40 νύκτας, ως ο Κύριος. (Άρα είναι δυνατή η νηστεία τοις ανθρώποις). «Και επορεύθη εν ισχύει της βρώσεως εκείνης 40 ημέρας και νύκτας έως όρους Χωρήβ».
γ) Ο Ηλίας που έκλεισε δια προσευχής τον ουρανόν να μη βρέξη, ο Ηλίας που κατεβίβασε, χάριτι Κυρίου, τρις πυρ εκ του ουρανού, ο Ηλίας που έσφαξε τετρακοσίους πενήκοντα με το χέρι του, εδειλίασε προς της απειλής μιας διεφθαρμένης Ιεζάβελ· «και ητήσατο την ψυχήν αυτού αποθανείν» (Γ’ Βασ. ιθ’ 4) διότι τον εγκατέλειψεν, ίσως προς στιγμήν, η χάρις του Θεού δια να του διδάξη ωρισμένα πράγματα, ως βλέπομεν εις την συνέχειαν εις τους στίχους (11-18).
δ) Ο Ηλίας, άνθρωπος της Π. Διαθήκης, ανέστησεν τον νεκρόν υιόν της χήρας, (βλ. Γ’ Βασ. ιζ’ 17-24) δια τριών εμφυσημάτων (προφανώς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος) «και ενεφύσησε τω παιδαρίω τρις» (αυτόθι 21).
ε) Ο Ηλίας προετύπωσεν ακόμη το σωτήριον της χάριτος Βάπτισμα, με την θυσίαν που έκαμεν ενώπιον των προφητών του Βάαλ. Έσκαψε λάκκον, έθεσε ύδωρ, κατεβίβασε δια της προσευχής, εξ ουρανού πυρ. Ιδού και η παρομοίωσις:
Εκεί: Λάκκος – Ύδωρ – Πυρ εξ ουρανού – Ηλίας.
Εδώ: Κολυμβήθρα – Ύδωρ – Πνεύμα εξ ουρανού – Ιερεύς.
Τέλος δε παρέστη ο Ηλίας, εις την Μεταμόρφωσιν του Κυρίου μετά του Προφήτου Μωϋσέως, ως διαβάζομεν εις τον (Ματθ. ιζ’ 3). Από τον επακολουθήσαντα δε διάλογον μεταξύ Κυρίου και μαθητών Του, και λόγω κακής ερμηνείας ωρισμένων, γίνονται ζωηραί συζητήσεις περί αυτού, εάν υπάρχη έτι ζων και εάν θα έλθη πάλιν. Διότι μερικοί υποστηρίζουν ότι ο Ηλίας ήλθε, άλλοι δε, ότι ο Ηλίας ανηρπάγη εις τον ουρανόν. Δια τούτο λοιπόν θα προσπαθήσωμεν να δώσωμεν μίαν σύντομον απάντησιν, φέροντες μάρτυρας τας Αγίας Γραφάς, τους Αγίους και Θεοφόρους Πατέρας ημών ως και την Αγίαν ημών Εκκλησίαν.
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ν Β’
ΔΥΟ ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΑΙ
Ως προείπωμεν, δύο είναι αι κατ’ εξοχήν παρερμηνείαι που συγχέουν την υπόθεσιν Προφήτου Ηλιού. Η πρώτη, ότι ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν και η Δευτέρα, ότι ο Κύριος δεν είπεν ότι ήλθεν ο Ηλίας ο Θεσβίτης. Προ τούτο ας εξετάσωμεν μίαν εκάστην χωριστά.
α) Ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν
Είναι αλήθεια, ότι τινές εξ ημών, τόσον λαϊκοί όσον και Κληρικοί, δεν έχουν μελετήσει μετά προσοχής το εδάφιον αυτό της Π. Διαθήκης που αναφέρει την ανάληψιν του Προφήτου Ηλιού. Εάν το μελετήσουν όμως μετά προσοχής, θα ανακαλύψουν την εκ δύο γραμμάτων αποτελουμένην λέξιν «ΩΣ» που θα τους διευκολύνη εις τον ορθολογισμόν των μια και απορρίπτουν το δογματικόν μέρος του Απολυτικίου του Αγίου που αναφέρει σαφώς· «Ο δεύτερος πρόδρομος της Παρουσίας Χριστού, Ηλίας ο ένδοξος». Ιδού το κείμενον· «Και εγένετο αυτών πορευομένων, επορεύοντο και ελάλουν (Ηλίας και Ελισσαιέ)· και ιδού άρμα πυρός και ίπποι πυρός και διέστειλεν ανά μέσον αμφοτέρων και ανελήφθη Ηλιού εν συσσεισμώ ΩΣ εις τον ουρανόν» (Δ’ Βασ. Β’ 11). Αυτό το «ΩΣ εις τον ουρανόν» μας μαρτυρεί, ότι δεν ανέβει εις τον ουρανόν. Έχουν όμως παρασυρθή πολλοί και ερμηνεύουν κακώς, διότι διαβάζουν Παλαιάν Διαθήκην παραφρασμένην και όχι το κείμενον. Η παράφρασις λέγει ότι· «Ανέβη ο Ηλίας με ανεμοστρόβιλον εις τον ουρανόν». Ώστε μόνον αυτό το «ΩΣ» είναι ικανόν να λύση το ζήτημα, και να αποδείξη, ότι ο Ηλίας δεν ανέβη εις τον ουρανόν. Εις την Ε’ δε Ωδήν του δευτέρου κανόνος της Αναλήψεως, υπάρχει το εξής τροπάριον.
«Ξένην Σου η Γέννησις, ξένη Σου η Ανάστασις, ξένη και φρικτή Σου, Ζωοδότα, η εκ του Όρους θεία Ανάληψις, ην εξεικονίζων Ηλιού, τέθριππος ανήρχετο, ανυμνών Σε, Φιλάνθρωπε».
Δηλαδή. Ω φύσει Ζωοδότα Χριστέ, παράδοξος μεν και υπερφυσική υπήρξεν η εκ της Παρθένου άσπορος και άφθορος Γέννησίς Σου· παράδοξος και υπερφυσική υπήρξεν η εκ του Τάφου Ανάστασίς Σου· παράδοξος και φρίκης αξία υπήρξεν η εκ του όρους των Ελαιών γενομένη θεία Σου Ανάληψις. Ταύτην δε την φρικτήν Σου Ανάληψιν επροεικόνιζεν ο Προφήτης Ηλίας, ο οποίος ανέβη με άμαξαν πυρίνην και με τέσσαρα άλογα πύρινα, όχι όμως εις τον Ουρανόν, αλλ’ «ΩΣ εις τον ουρανόν».
Παρουσιάζει δηλαδή ο υμνωδός εις το τροπάριον τούτο, συν τοις άλλοις, ότι η ανάληψις του Προφήτου Ηλιού ήτο τύπος της κατόπιν Αναλήψεως του Κυρίου.
Περί τούτου δε υπάρχει και λόγος του Μεγ. Αθανασίου, που καθαρίζει πιο καλά τα πράγματα, έχων ούτως· «Συ δε μοι λοιπόν, αγαπητέ, της λέξεως την ακρίβειαν σκόπησον, της ΩΣ, και μη σε διαλάθη σ υ λ λ α β ή ς Γ ρ α φ ι κ ή ς π ε ρ ι ο υ σ ί α κ α ι δ ύ ν α μ ι ς (της μικρής συλλαβής «ΩΣ» δηλαδή) · μηδέ τη της λέξεως παραδρομή (το ανελήφθη δηλαδή) τω Δεσπότη τον οικέτην νομίσης ισότιμον· ΟΥ ΓΑΡ ΕΙΣ ΟΥΡΑΝΟΝ ΗΛΙΑΣ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ, ουδέ διαδραμών το στερέωμα, τοις εκείσε χωρίοις αυλίζεται· άλλ’ άκουσον τι φησίν ο αναγών· «Εν δε τω ανάγειν Κύριον τον Ηλίαν ΩΣ εις τον ουρανόν· ιδού μικρά λέξις (το ΩΣ) έστησε τον Ηλίαν προς τα άνω φερόμενον· αρκεί γαρ τω Προφήτη τιμηθήναι τω τύπω· προ γαρ του Δεσπότου τον οικέτην ουρανός ουχ υποδέχεται· ουδείς γαρ αναβέβηκεν εις τον Ουρανόν, ειμή ο Υιός του ανθρώπου ο ων εν τω Ουρανώ· ετηρείτο γαρ τη των ανθρώπων απαρχή δια τον των ανθρώπων Ποιητήν ο Ουρανός. Ούτω μεν ουν τοις περί τον Ενώχ και Ηλίαν ο Θεός αγαθή ελπίδι εύφρανε τους ανθρώπους, δι’ ων ανθρώποις ούσι τον του αέρος δρόμον ιππήλατον ήπλωσε» (Λογ. Β’ εις την Ανάληψιν). Δηλαδή, μας προτρέπει ο στύλος της Ορθοδοξίας μας, ο Μέγας Αθανάσιος, να προσέξωμεν (μη διαλάθη) η μικρή συλλαβή ΩΣ, (συλλαβής Γραφικής περιουσίας και δύναμις) διότι αύτη μας μαρτυρεί, ότι ο Ηλίας δεν ανέβει εις τον Ουρανόν. Ακόμη μας λέγει, ότι κανείς δεν ανέβει εις τον Ουρανόν ειμή αυτός που και κατέβη, ως ο Κύριος είπεν: «Ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ειμή ο εκ του ουρανού καταβάς, ο υιός του ανθρώπου ο ων εν τω ουρανώ» (Ιωάν. γ’ 13). Και ακόμη, ότι ο ουρανός ετηρείτο δια τον Κύριον, τον Δεσπότην και Ποιητήν και ουχί δια τον δούλον· (μηδέ τη της λέξεως ανελήφθη, παραδρομή, τω Δεσπότη τον οικέτην νομίσης ισότιμον). Η Ανάληψις λοιπόν του Ηλιού, και η μετάθεσις του Ενώχ, δεν ήσαν τίποτε άλλο παρά ένας προάγγελος της Αναλήψεως του Κυρίου και εν συνεχεία της ιδικής μας.
Ο δε Πατήρ ημών Επιφάνιος περί της Αναλήψεως του Ηλιού λέγει τα εξής: «Και ανελήφθη Ηλίας εν συσσεισμώ, (Συσσεισμός = κούνημα δυνατόν, εκ του συσσείω = κουνώ δυνατά ή απ’ όλα συγχρόνως τα μέρη συγκλονώ) ΩΣ εις τον Ουρανόν· το δε, ΩΣ εις τον Ουρανόν, αμφίβολον έχει την έννοιαν· το δε, ΕΙΣ τον Ουρανόν, τρανήν δείκνυσι την αλήθειαν». Δηλαδή κάμνει μίαν διάκρισιν, ο Άγιος ούτος Πατήρ, μεταξύ της αναλήψεως του Προφήτου, και την Αναλήψεως του Κυρίου. Διότι πράγματι, ενώ εις την ανάληψιν του Ηλιού υπάρχει η μικρή συλλαβή «ΩΣ» (που αμφίβολον έχει την έννοιαν εις την Ανάληψιν του Κυρίου υπάρχει η μικρή συλλαβή «ΕΙΣ» που (τρανήν δείκνυσι την αλήθειαν). Διότι εις τα Γραφικά χωρία της Αναλήψεως του Κυρίου ευρίσκομεν το «ΕΙΣ τον Ουρανόν» και όχι «ΩΣ εις τον Ουρανόν» ως εξής:
α) «Τι εστήκατε εμβλέποντες εις τον Ουρανόν; Ούτος ο Ιησούς ο αναληφθείς αφ’ υμών εις τον Ουρανόν, ούτως ελεύσεται ον τρόπον εθεάσασθε αυτόν πορεβόμενον ΕΙΣ τον Ουρανόν». (Πράξ. α’ 11)
β) «Εξήγαγε δε αυτούς (τους μαθητάς) έξω έως εις Βηθανίαν και επάρας τας χείρας αυτού ευλόγησεν αυτούς· και εγένετο εν τω ευλογείν αυτόν αυτούς διέστη απ’ αυτών και αναφέρετο ΕΙΣ τον Ουρανόν». (Λουκ. κδ’ 50-51)
γ) «Ο μεν ουν Κύριος μετά το λαλήσαι αυτοίς (τοις μαθηταίς) ανελήφθη ΕΙΣ τον Ουρανόν και εκάθησεν εκ δεξιών του Θεού». (Μάρκ. ιστ’ 19)
Ως βλέπωμεν λοιπόν, εις τα τρία αυτά Γραφικά χωρία που ομιλούν δια την Ανάληψιν του Κυρίου, υπάρχει η λέξις ΕΙΣ, ενώ εις την ανάληψιν του Προφήτου, υπάρχει η λέξις ΩΣ. Και ο ιερός Θεοφύλακτος Βουλγαρίας ερμηνεύων το (κδ’ 50-51) του Λουκά, λέγει: «Ηλίας μεν γαρ ΩΣ εις Ουρανόν· ωσανεί γαρ εδόκει εις ουρανόν αναφέρεσθαι ο δε Σωτήρ ΕΙΣ τον ουρανόν, αυτός πρόδρομος πάντων ανελήλυθε μετά της αγίας σαρκός αυτού, εμφανισθήναι των προσώπω του Θεού και σύνεδρον αυτήν αποδείξαι τω Πατρί».
Αγαπητοί, ας μη θαυμάζωμεν τούτο και ας μη σκανδαλιζώμεθα· υπάρχει διαφορά μεταξύ αναλήψεως Ηλία και Κυρίου, ως υπάρχει διαφορά και μεταξύ Αναστάσεως Κυρίου και άλλων αναστάσεων. Ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος λέγει ότι: «Ώσπερ δε αναστάσεις προ της του Κυρίου αναστάσεως πολλαί γεγόνασι, (εξ), ούτω και πολλαί αναλήψεις προ της αυτού αναλήψεως· και Ιερεμίαν γαρ τον Προφήτην ανέλαβε Πνεύμα, και τον Αββακούμ Άγγελος, και τον Ενώχ ανέλαβεν ο Θεός· μάλιστα δε των άλλων ο Ηλίας άρματι πυρός αναληφθείς αναγέγραπται· αλλ’ ουδ’ ούτος (ο Ηλίας) υπερέβη την περίγειον λήξιν, αλλ’ οίόν τις μετάθεσις ην η εκάστου τούτων ανάληψις, από γης αίρουσα και των περί γην ουκ εξάγουσα· καθάπερ και οι αναστάντες εκείνοι πάλιν εις την γην υπέστρεψαν, τελευτήσαντες άπαντες» (Λογ. α’ εις την Ανάληψιν). Ώστε εξ όσων παραθέσαμεν μέχρις εδώ εμφαίνεται σαφώς, ότι ο Ηλίας δεν επήγε εις τον Ουρανόν, ουδέ εις τον Παράδεισον ως λέγουν ωρισμένοι.
β) Ο Κύριος δεν είπεν, ότι ήλθεν ο Ηλίας ο Θεσβίτης
Πολύς λόγος γίνεται και προς αυτό το σημείον. Υπάρχει μία μερίς ανθρώπων, ως είπομεν ανωτέρω, λαϊκών και Κληρικών, που πιστεύουν, ότι ο Ηλίας ήλθε και ούτω επραγματοποιήθη η προφητεία του Μαλαχίου η λέγουσα: «Ιδού εγώ αποστελώ υμίν Ηλίαν τον Θεσβίτην, πριν ελθείν την ημέραν Κυρίου την μεγάλην και επιφανή, ος αποκαταστήσει καρδίαν πατρός προς υιόν αυτού, μη έλθω και πατάξω την γην άρδην» (κεφ. δ’ 4-5)· διότι λέγουν, ότι είπεν ο Κύριος εις τους Εβραίους, όταν ωμίλη περί Ιωάννου του Προδρόμου, ότι, «Ει θέλετε δέξασθαι, αυτός εστιν Ηλίας ο μέλλων έρχεσθαι». (Ματθ. ια’ 14). Και είναι αλήθεια, ότι ο Κύριος είπε το· «Ει θέλετε δέξασθαι, αυτός εστιν Ηλίας ο μέλλων έρχεσθαι», αλλ’ εξ ίσου είναι αλήθεια, ότι ο Κύριος εις ερώτησιν των μαθητών Του, διατί οι γραμματείς λέγουσιν ότι Ηλίαν δει ελθείν πρώτον, απήντησε ότι· «Ηλίας μεν έρχεται πρώτον, και αποκαταστήσει πάντα» (Ματθ. ιζ’ 11). Και ερωτώμεν τους αντιφρονούντας, που κακώς ερμηνεύουν και που δεν καταδέχονται εν τω εγωϊσμώ των να ερευνήσουν τους Πατέρας, πότε ο Κύριος είπεν αλήθεια και πότε ψεύδος; Διότι εις την μίαν περίπτωσιν λέγει ότι «ήλθεν» και εις την άλλην λέγει «έρχεται». Την δυσκολίαν λοιπόν αυτήν την αντιπαρερχόμεθα, εάν προσέξωμεν, πότε και διατί δίδει τας απαντήσεις αυτάς. Η υπόθεσις λοιπόν έχει ως εξής:
Οι εβραίοι θα εδέχοντο τον Μεσσίαν, εάν πρώτον έβλεπον ερχόμενον τον Ηλίαν. Αυτόν είχον σημάδι· διότι οι Γραμματείς ερμηνεύοντες κακώς τας Γραφάς, εκήρυττον ότι θα πρέπει να έλθη ο Ηλίας πρώτον και κατόπιν θα έλθη ο Μεσσίας, παρασυρόμενοι από την προφητείαν του Μαλαχίου (δ’ 4-5) που εγράψαμεν ανωτέρω, η οποία έχει σχέσιν με την Δευτέραν έλευσιν του Κυρίου και όχι με την Πρώτην, ως θα ίδωμεν Θεού θέλοντος, εις την συνέχειαν. Εκήρυττον λοιπόν ως πρόδρομον της ελεύσεως του Μεσσίου τον Ηλίαν. Δι’ αυτό και όταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εις τον Ιορδάνην ήρχισε να κηρύττη και να βαπτίζη, διαβάζομεν εις τον Ιωάννην· «Απέστειλαν οι Ιουδαίοι εξ Ιεροσολύμων ιερείς και Λευΐτας, ίνα ερωτήσωσιν αυτόν· συ τις ει... Ηλίας ει συ; και λέγει· ουκ ειμί. Ο προφήτης ει συ; και απεκρίθη, ου... και ηρώτησαν αυτόν και είπον αυτώ· τι ουν βαπτίζεις, ει συ ουκ ει ο Χριστός ούτε Ηλίας ούτε ο Προφήτης;...» (α’ 19-25). Ζητούν ως βλέπομεν εξηγήσεις, ίνα κανονίσουν την θέσιν των. Αλλ’ ο Ιωάννης δεν ήτο ούτε ο Ηλίας ούτε ο Χριστός, αλλ’ ήτο «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω ευθύνατε την οδόν του Κυρίου» (Ιωάν. Α’ 23). Δεν είχον προσέξει ως φαίνεται, ότι η Αγία Γραφή ωμίλει δια δύο Παρουσίας του Κυρίου, ως και δια δύο Προδρόμους. Ενόμιζον ότι ο Κύριος θα έλθη άπαξ και μάλιστα εν δόξη, ίνα κτυπήση τους υπεναντίους, κραταιώνοντας ούτω το Ισραήλ. Έβλεπον την μίαν προφητείαν μόνον που ωμίλει περί του δευτέρου Προδρόμου της Δευτέρας του, εν δόξει παρουσίας, δεν έβλεπον και την άλλην προφητείαν που ωμίλει και δι’ έναν άλλον Πρόδρομον, που προηγείτο της Πρώτης Του και ταπεινής Παρουσίας. Εδιάβαζον το· «Ιδού αποστελώ υμίν Ηλίαν τον Θεσβίτην πριν ελθείν την ημέραν Κυρίου την μεγάλην και επιφανή... χωρίς να προσέχουν τον ίδιον Προφήτην, που λίγο πιο εμπρός έλεγε· «Ιδού εξαποστέλλω τον άγγελόν μου και επιβλέψεται οδόν προ προσώπου σου»(Μαλαχ. Γ’ Ι) και ούτω δεν επίστευον, ότι άλλος τις θα είναι ο Πρόδρομος της ελεύσεως του Μεσσίου και όχι ο Ηλίας.
Γνωρίζων λοιπόν αυτό ο Ιησούς, δια να τους διευκολύνη τους λέγει· «Και ει θέλετε δέξασθε, αυτός εστιν Ηλίας, ο μέλλων έρχεσθαι» και προσθέτει «Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω». Δηλαδή· Εάν θέλετε να παραδεχθήτε, σας λέγω, ότι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος (διότι περί Ιωάννου ο λόγος, βλ. Ματθ. ΙΑ’ 1-18) είναι ο Ηλίας δια σας· Ο έχων νουν να το εννοήση, πως ο Ιωάννης είναι ο Ηλίας, ας το εννοήση. Ο δε ιερός Χρυσόστομος περί αυτού λέγει· «Και καλώς είπεν. «Ει θέλετε δέξασθαι», το αβίαστον δεικνύς· ου γαρ αναγκάζων, φησί. Τούτο δε έλεγεν, ευγνώμονα απαιτών διάνοιαν και δηλών, ότι ούτος εκείνος εστί, κακείνος ούτος. Αμφότεροι γαρ (Ιωάννης και Ηλίας δηλαδή) μίαν διακονίαν ανεδέξαντο και ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ γεγόνασιν αμφότεροι. Διόπερ, ουδέ απλώς είπεν· «Ούτος εστίν Ηλίας» αλλ’ «Ει θέλετε δέξασθαι, ούτος εστί» · τουτέστιν, «Ει μετά ευγνώμονος διανοίας προσέχετε τοις γινομένοις· και ουδέ ενταύθα έστη, αλλά προσέθηκε, δεικνύς, ότι συνέσεως χρεία, προς το «Ούτος εστίν Ηλίας, ο μέλλων έρχεσθαι» ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω. Τοσαύτα δε αινίγματα ετίθει, διαγείρειν αυτούς εις ερώτησιν. Ει δε ουδέ ούτως εξυπνίζοντο, πολλώ μάλλον, ει δήλα ην και σαφή». (Ομιλ. ΛΖ § γ’ εις τον Ματθ.).
Ώστε, όταν είπεν ο Κύριος «Αυτός εστίν ο Ηλίας ο μέλλων έρχεσθαι» ωμίλει δια τον Ιωάννην τον Πρόδρομον.
Εις την δευτέραν του δε συζήτησιν, μετά την Μεταμόρφωσιν, το καθάρισε πιο καλά και μάλιστα εις τοιούτον βαθμόν, που το ηννόησαν οι Μαθηταί, ως γράφει ο Ματθαίος. «Τότε συνήκαν οι μαθηταί, ότι περί Ιωάννου του Βαπτιστού είπεν αυτοίς» (ΙΖ’ 18). Ολόκληρος δε η στοιχομυθία έχει ως εξής· «Και επηρώτησαν αυτόν οι μαθηταί αυτού λέγοντες· Τι ουν οι γραμματείς λέγουσιν, ότι Ηλίαν δει ελθείν πρώτον; Ο δε Ιησούς αποκριθείς είπεν αυτοίς· Ηλίας μεν έρχεται πρώτον και αποκαταστήσει πάντα· λέγω δε υμίν, ότι Ηλίας ήδη ήλθε, (δια σας δηλαδή) και ουκ επέγνωσαν αυτόν· (δεν τον αντελήφθησαν δηλαδή) αλλ’ εποίησαν εν αυτώ όσα ηθέλησαν. Ούτω και ο υιός του ανθρώπου μέλλει πάσχειν υπ’ αυτών. Τότε συνήκαν οι μαθηταί, ότι περί Ιωάννου του βαπτιστού είπεν αυτοίς» (Ματθ. ΙΖ’ 10-13). Η ερμηνεία αυτών είναι η εξής: Οι Απόστολοι πληροφορηθέντες ακριβώς, τόσον εκ της ομολογίας του Πέτρου ειπόντος. «Συ ει ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος» (Ματθ. ΣΤ’ 16), όσον και εκ του υπερφυούς θαύματος της Μεταμορφώσεως. «Μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών και έλαμψεν το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένοντο λευκά ως το φως» (Ματθ. ΙΖ’ 2) και εκ της ουρανίου φωνής ειπούσης. «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα· αυτού ακούετε» (αυτόθι 6), ότι ο Ιησούς είναι ο υπό των αγίων Προφητών προκηρυχθείς Μεσσίας ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ηρώτησαν Αυτόν, λέγοντες. Διατί οι γραμματείς διδάσκουσιν, ότι ο Ηλίας πρέπει να έλθη προ του Χριστού; (διότι ως προείπομεν οι γραμματείς εδίδασκον και οι Ιουδαίοι επίστευον, ότι ο Προφήτης Ηλίας έμελλε να έλθη εν σώματι προ του Χριστού, ίνα προπαρασκευάση την οδόν αυτού).
Ο δε Ιησούς αποκριθείς είπεν εις αυτούς, ότι ο Ηλίας μεν ο πρώτος, δηλαδή Θεσβίτης δεν ήλθεν ακόμη, αλλά θα έλθη προ της Βας Παρουσίας μου, και δια της διδασκαλίας του θα διορθώση και θα προπαρασκευάση τον λαόν. Αλλά λέγω σε σας που περιμένετε (ως σας κηρύττουν οι γραμματείς) δια να ιδήτε τον Ηλίαν πρώτον δια να πιστεύσητε. Ο Ηλίας ο δεύτερος ήτοι Ιωάννης ο Πρόδρομος ήλθε (Ματθ. ΙΑ’ 14), και εν τούτοις δεν τον εγνώρισαν, κακώς ερμηνεύοντες και νοούντες τας Γραφάς και έπραξαν ό,τι ηθέλησαν εις αυτόν, ήτοι ύβρισαν, εις φυλακήν έβαλον, και τέλος εφόνευσαν αυτόν και την κεφαλήν του επί πίνακι ήνεγκαν (Ματθ. ΙΔ’ 10-11). Παραπλήσια δε μέλλει να πάθη και ο υιός του ανθρώπου υπ’ αυτών. Δηλαδή το ίδιον με περιμένει και εμένα, λέγει ο Κύριος δια τον εαυτόν Του, προφητεύοντας ούτως ειπείν τον άδικον θάνατόν Του.
Ώστε άλλος ο Πρόδρομος ως Ηλίας και άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης. Και ως έχομεν δύο Προδρόμους, ούτω έχομεν και δύο Παρουσίας. Περί των δύο αυτών Προδρόμων και Παρουσιών ο Ιππόλυτος λέγει· «Ώσπερ γαρ δύο Παρουσίαι του Κυρίου ημών και Σωτήρος δια των Γραφών εδείχθησαν, μία μεν η πρώτη, κατά σάρκα γενομένη άτιμος δια το εξουθενηθήναι αυτόν... η δε δευτέρα αυτού Παρουσία, κεκήρυκται εν δόξη, ως παρέσται απ’ ουρανών μετά δυνάμεως αγγέλων και πατρικής δόξης. Ούτω και δ ύ ο π ρ ό δ ρ ο μ ο ι εδείχθησαν, ο μεν π ρ ώ τ ο ς γενόμενος Ιωάννης ο του Ζαχαρίου υιός· Ούτος προέφθασε και της εν άδη προευαγγελίσασθαι, αναιρεθείς υπό Ηρώδου· πρόδρομος γενόμενος εκεί... και πάλιν επί τη σ υ ν τ ε λ ε ί α του κόσμου κριτού φανερομένου, αναγκαίως δει τους π ρ ο δ ρ ό μ ο υ ς αυτού πρώτους φανερωθήναι καθώς δια Μαλαχίου του Προφήτου φησίν· «πέμψω υμίν Ηλίαν τον Θεσβίτην, πριν η ελθείν την ημέραν Κυρίου την μεγάλην και επιφανή» (Ιππόλ. Περί Χριστού και Αντιχρίστου. Κεφ. 44, 45, 46).
Επίσης ο Ιουστίνος ο Μάρτυς και φιλόσοφος, ερωτηθείς υπό Τρύφωνος περί της ελεύσεως Ηλιού απαντά ως εξής: «Εάν ουν ο λόγος αναγκάζη ομολογείν, ότι δύο Παρουσίαι του Χριστού προεφητεύοντο γενησόμεναι, μία μεν, εν η παθητός και άτιμος και αειδής φανήσεται, η δε ε τ έ ρ α, εν η και ένδοξος και κριτής απάντων ελεύσεται, ως και εν πολλοίς τοις προλελεγμένοις αποδέδεικται, ουχί της φοβεράς και μεγάλης ημέρας, τούτ’ έστι της δευτέρας Παρουσίας Αυτού, πρόδρομον γενήσεσθαι τον Ηλίαν νοήσομεν τον λόγον του Θεού κεκηρυχθέναι; Και ο ημέτερος ουν κύριος έφην, τούτο αυτό εν τοις διδάγμασιν αυτού παρέδωκε γενησόμενον, ειπών και Ηλίας ελεύσεσθαι και ημείς τούτο επιστάμεθα γενησόμενον, όταν έλθη εν δόξη εξ ουρανών παραγίνεσθαι, ο ημέτερος κύριος Ιησούς Χριστός, ου και της πρώτης φανερώσεως κήρυξ προήλθε το εν Ηλία γενόμενον πνεύμα του Θεού, εν Ιωάννη, τω γενομένω εν τω γένει ημών προφήτη ... διο και ο ημέτερος Χριστός ειρήκει επί γης τότε τοις λέγουσι προ του Χριστού Ηλίας δει ελθείν. «Ηλίας μεν ελεύσεται και αποκαταστήσει πάντα· λέγω δε υμίν, ότι Ηλίας ήδη ήλθε, και ουκ επέγνωσαν αυτόν, αλλ’ εποίησαν αυτώ όσα ηθέλησαν, και γέγραπται, ότι τότε συνήκαν οι μαθηταί, ότι περί Ιωάννου του βαπτιστού είπεν αυτοίς» (Διάλογος 49).
Εξ όλων δε τούτων πιο καθαρά ομιλεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγων, άλλος ο Ιωάννης (ως Ηλίας) και άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης, και ότι η προφητεία του Μαλαχίου ουδεμίαν σχέσιν έχει με τον Ιωάννην ως Ηλίαν.
«Ουκ άρα, λέγει, από των Γραφών τούτο ήδεσαν, αλλ’ εκείνοι εαυτούς διεσάφουν, και περιεφέρετο ο λόγος ούτος εν τω απείρω δήμω, καθάπερ και επί του Χριστού. Διο και η Σαμαρείτις έλεγε· «Μεσσίας έρχεται, λέγει· όταν έλθη εκείνος αναγγελεί ημίν πάντα» (Ιωάν. Δ’ 25) και αυτοί ηρώτων τον Ιωάννην. «Ηλίας ει ή ο π ρ ο φ ή τ η ς ;» (Ιωάν. Α’ 21) εκράτει μεν γαρ, όπερ έφην, ο λόγος, και ο περί του Χριστού και ο περί του Ηλία, ουχ ως εχρήν δε παρ’ εκείνων ερμηνευόμενος· αι μεν γαρ Γραφαί δύο λέγουσι του Χριστού Παρουσίας, ταύτην τε την γεγενημένην, και την μέλλουσαν. Και οι προφήται δε εκατέρας μέμνηνται, της μέντοι μιας, της δευτέρας, πρόδρομον λέγουσι τον Ηλίαν έσεσθαι· της μεν γαρ προτέρας εγένετο ο Ιωάννης Ο Ν Κ Α Ι Η Λ Ι Α Ν Ο Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ Ε Κ Α Λ Ε Ι , Ο Υ Κ Ε Π Ε Ι Δ Η Η Λ Ι Α Σ Η Ν, αλλ’ επειδή την διακονίαν επλήρου την εκείνου. Ώσπερ γαρ εκείνος (ο Ηλίας) πρόδρομος έσται της προτέρας εγένετο. Αλλ’ οι γραμματείς ταύτα συγχέοντες και διαστρέφοντες τον δήμον, εκείνης εμνημόνευον μόνης προς τον δήμον, της δευτέρας Παρουσίας, και έλεγον, ότι, «ει ούτός εστίν ο Χριστός, έδει τον Ηλίαν προλαβείν». «Δ ι α τ ο ύ τ ο και οι μαθηταί λέγουσι· Πως οι γραμματείς λέγουσιν· «Ηλίαν δει ελθείν πρώτον;»
Δια τούτο και προς τον Ιωάννην πέμψαντες οι Φαρισαίοι ηρώτων. «Ε ι σ υ ε ι Η λ ί α ς ;» (Ιωάν. α’ 21), ου μνημονεύοντες ουδαμού της προτέρας παρουσίας. Τις ουν έστιν η λύσις, ην ο Χριστός επήγαγεν; Ότι, Ηλίας μεν έρχεται τότε προ της δευτέρας μου Παρουσίας, και νυν δε ελήλυθεν Ηλίας, τον Ιωάννην ούτω καλών. Ούτος ήλθεν Ηλίας. Ει δε τον Θεσβίτην ζητοίης, έρχεται· Διό και έλεγεν: «Η λ ί α ς μ ε ν έ ρ χ ε τ α ι, και αποκαταστήσει πάντα». Ποία πάντα; Άπερ ο Προφήτης Μαλαχίας έλεγε « α π ο σ τ ε λ ώ γ α ρ υ μ ί ν, φ η σ ί ν, Η λ ί α ν τ ο ν Θ ε σ β ί τ η ν, ο ς α π ο κ α τ α σ τ ή σ ε ι κ α ρ δ ί α ν π α τ ρ ό ς π ρ ο ς υ ι ό ν, μ η ε λ θ ώ ν π α τ ά ξ ω τ η ν γ η ν ά ρ δ η ν» (Μαλ. δ’ 4). Είδες ακρίβειαν προφητικής ρήσεως; Επειδή γαρ, τον Ιωάννην Ηλίαν εκάλεσεν ο Χριστός δια την κοινωνίαν της διακονίας, ίνα μη νομίσης τούτο και παρά του Προφήτου λέγεσθαι νυν, προσέθηκεν αυτού την πατρίδα, ειπών. «Τ ο ν Θ ε σ β ί τ η ν». Ι Ω Α Ν Ν Η Σ Δ Ε, Θ Ε Σ Β Ι Τ Η Σ Ο Υ Κ Η Ν. Και έτερον δε μετά τούτο παράσημον τίθησι, λέγων «Μ η ε λ θ ώ ν π α τ ά ξ ω τ η ν γ η ν ά ρ δ η ν», την δευτέραν Αυτού Παρουσίαν εμφαίνων την φοβεράν· τη γαρ προτέρα ουκ ήλθε πατάξαι την γην. «Ο υ γ α ρ ή λ θ ο ν, φ η σ ί ν, ί ν α κ ρ ί ν ω τ ο ν κ ό σ μ ο ν, α λ λ’ ί ν α σ ώ σ ω τ ο ν κ ό σ μ ο ν» (Ιωάν. ιβ’ 47). Δηλών τοίνυν, ότι προ εκείνης έρχεται ο Θεσβίτης, της την κρίσιν εχούσης, τούτο είρηκε». (Ομιλία νζ’ εις την σειράν). Ώστε ο Ηλίας θα έλθη πάλιν. Το γράφει ο Μαλαχίας, το επαναλαμβάνει ο Κύριος, το διδάσκει η Εκκλησία μας, παρ’ ότι ημείς δεν το γνωρίζομεν ή δεν το πιστεύομεν.
Ο Θεός πραγματοποιεί το σχέδιόν Του άνευ θορύβου, μη δίδων αναφοράν εις ημάς. Δι’ αυτό ας λάβωμεν τα μέτρα μας, διότι, όταν παρουσιασθή και πάλιν ο Ηλίας θα βάλη τον καθ’ ένα εξ ημών εις την θέσιν του.
Μάλιστα, θα έλθη ο Ηλίας με εντολάς, και θα εξυγιάνη την Εκκλησίαν και τον λαόν. Διότι η αμαρτία επλεόνασεν και καθημερινώς η πλάστιγξ κλίνει προς τον Διάβολον. Το άτομον διεφθάρη, η οικογένεια διελύθη, η Κοινωνία έγινε στίβος, καθημερινή άμιλλα λωποδυτών· το ψεύδος, η απάτη, η κομπίνα, η διαφθορά μας έχουν κατακλύσει. Ο μικρός, ο αδύνατος, ο δίκαιος, η χήρα, το ορφανόν, είναι, ως επί το πλείστον, η βορά των καταφερτζήδων. Όλοι αυτοί απομυζούν, εκτός ελαχίστων το αίμα των μικρών. Και ο Δαυΐδ φωνάζει λέγων: «Έως πότε οι ασεβείς, Κύριε, έως πότε οι ασεβείς θέλουσι θριαμβεύει; Έως πότε θέλουσι προφέρει και λαλεί σκληρά; θέλουσι καυχάσθαι πάντες οι εργάται της ανομίας; Τον λαόν Σου καταθλίβουσι, και την κληρονομίαν Σου κακοποιούσι. Την χήραν και τον ξένον φονεύουσι, και θανατώνουσιν τους ορφανούς». (Ψαλμ. 94’ 3-6). Και ο Κύριος με πολύ παράπονον έχει είπει· «Πλην ο υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης;» (Λουκ. ΙΗ’ 8). Δι’ αυτό θα έλθη πάλιν ο Ηλίας, ίνα αποκαταστήση πάντα· διό λέγει·
«Έξελθε ο κεκρυμμένος, μηκέτι κρύπτου· πολλοί σε ζητούσι» ... και πάλιν «και ... δώσει αυτώ πλάκας ληθίνας, εν αις εγκεχάρακται εντολαί δύο· εκδικήσαι και εθνοποιήσαι χρηστά και ασέβειαν εκδιώξαι και τους τα Σοδομιτικά έργα ποιούντας πυρικαύστους ποιήσαι· ωσαύτως και τους κακούς ιερείς εκ του ιερού διώξαι· και τους αξίους εις το θείον αποκαταστήσαι, εις ευαρέστησιν του Θεού του ουρανού και της γης». (Minge PZ σελ. 1141).
Ο έχων ώρα ακούειν ακουέτω. Αμήν.
Δ Υ Ο Α Π Ο Ρ Ι Α Ι
α) Αφού ο Ηλίας είναι φονεύς, πως είναι Άγιος;
Αυτήν την ερώτησιν την υποβάλλουν πολλοί, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται κάπως δικαιολογημένη. Έσφαξε 450 με το χέρι του, λέγουν, πως λοιπόν είναι δυνατόν να είναι Άγιος; Και εν τούτοις, ο Ηλίας δεν είναι μόνον Άγιος αλλά και «των Προφητών η κρηπίς». Διότι δια της εκτελέσεως των 450 ψευδοπροφητών του Βάαλ δεν παρέβη τον Νόμον, που έλεγεν «ου φονεύσεις», αλλ’ εφήρμοσε την εξαίρεσιν αυτού που έλεγε: «Ο Προφήτης όστις ασεβήση και λαλήση εν τω ονόματι άλλων Θεών, ο προφήτης εκείνος θέλει ΘΑΝΑΤΩΘΗ» (Δευτ. ιη’ 20 ιγ’ 5). Αυτό λοιπόν έκαμνον οι ψευδοπροφήται του Βάαλ, δι’ αυτό τους έσφαξεν και εκαθάρισεν τον τόπον.
β) Εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού
Πολλοί, όταν διαβάζουν τα λόγια του Αρχαγγέλου προς τον πατέρα του Προδρόμου Ζαχαρίαν: «Και αυτός (ο Ιωάννης) προελεύσεται ενώπιον αυτού εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού» (Λουκ. α’ 17), σκανδαλίζονται λέγοντες, ότι ο Πρόδρομος είναι ο Ηλίας, το είπεν ο Αρχάγγελος.
Και απαντώμεν: Αυτά που είπεν ο Αρχάγγελος είναι αλήθεια και έτσι έγινεν (Βλ. Συν. Ν. Αγιορείτου, 20 Ιουλίου). Μετεμψύχωσις όμως δεν έγινεν. Δηλαδή, δεν εισήλθεν εις τον Ιωάννην ο Ηλίας ο Θεσβίτης και εκυκλοφόρησεν, αλλά μόνον από το χάρισμα (το Πνεύμα το προφητικόν) του Ηλιού έλαβεν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος.
Παρομοίαν περίπτωσιν μεταθέσεως πνεύματος (χαρίσματος) έχομεν και εις την Π. Διαθήκην μεταξύ Μωϋσέως και Ιησού του Ναυή: «Τότε ερρέθη των Μωϋσή επιθείναι τω Ιησού τας χείρας» ειπόντος αυτού του Θεού. «Καγώ μεταθήτω από του Πνεύματος του εν σοι επ’ αυτόν» (βλ. Αριθ. ΚΖ’ 18, ΙΑ’ 17 και Ιουστίνου Διάλ. Προς Τρύφ. 49) (Βλ. Συν. Ν. Αγιορείτου, 20 Ιουλίου). και πράγματι μετέθηκεν επί τον Ιησούν, ο Θεός, από του εν Μωϋσή πνεύματος. Ούτως εγένετο και από του Ηλιού επί τον Ιωάννην. Ο Θεός δυνατός ην ποιήσαι. Δι’ αυτό μη πλανώμεθα, άλλος ο Ηλίας ο Θεσβίτης και άλλος ο Ιωάννης ο Πρόδρομος.
(Ηλίας μεν έρχεται και αποκαταστήσει πάντα (Ματθ. ιζ’ 12)).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου