Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2021

η κατά Θεόν σοφία και τα βιβλία

Σε κήρυγμά του, ο Μητρ. Φλωρίνης π. Αυγουστίνος Καντιώτης μια φορά είπε (εκ του συναξαριστού) : 

Στὴν Ἀλεξάνδρεια ὑπῆρχαν σοφοί, ποὺ διάβαζαν βιβλία πολλά. Αὐτοὶ ἄκουσαν τὴ φήμη του Αγίου Αντωνίου κι ἀποροῦσαν, πῶς ἕνας ἀγράμματος κατώρθωσε νὰ φτάσῃ σὲ τέτοια ἐπίπεδα.

Πῆγαν λοιπὸν καὶ τὸν βρῆκαν στὴν ἔρημο.

Τὸν ρωτᾶνε πειρακτικά·

Διαβάζεις κανένα βιβλίο;

Ἔχω ἕνα βιβλίο, ἀπήντησε, ποὺ ἐ­σεῖς δὲν τὸ ξέρετε.

Ἐμεῖς στὴν Ἀλεξάνδρεια, τοῦ εἶ­παν, ἔχουμε τὴν πιὸ σπουδαία βιβλιοθήκη τοῦ κόσμου, μὲ πλῆθος βιβλία. Ἐσὺ ἀγράμμα­τος, καὶ ἐδῶ στὴν ἔρημο, τί βιβλίο ἔχεις;

Τὸ βιβλίο ποὺ ἔχω καὶ διαβάζω ἔχει ἀμέτρητες σε­λίδες· χίλια χρόνια νὰ ζήσῃ κανείς, οὔτε τὴν ἀρχή του δὲν μαθαίνει.

Μὰ μᾶς κοροϊδεύεις; Ποιό εἶνε ἐπὶ τέλους τὸ βιβλίο σου; Τότε ἐκεῖνος ἔδειξε τὰ δέντρα, τὰ φυτά, τὰ ζῷα, τὴ θάλασσα, τὰ ποτάμια, τὶς λίμνες, ὅ,τι ὡ­ραῖο ἔ­χει ἡ γῆ· ἔδειξε καὶ τὸν ἀπέραντο οὐρανό, μὲ τὸν ἥλιο, τὸ φεγγάρι, τὰ ἄστρα. Αὐτὸ εἶνε, εἶπε, τὸ βιβλίο τοῦ Θεοῦ εἶνε μπροστά μας. Εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ μᾶς φωτίζει, μᾶς θερμαίνει,

μᾶς ζωογονεῖ· τὸ πρῶτο βιβλίο τοῦ Θεοῦ.

Καὶ πράγματι μέχρι σήμερον ἡ ἐπιστήμη δὲν ἔχει πεῖ τὴν τελευταία λέξι διὰ τὸν ἥλιο. Πῶς καίει;

Μιὰ ΔΕΗ στέλνει λίγο φῶς τὸ ὁποῖο πληρώνουμε. Ὁ ἥλιος δωρεάν! Ἑκατομμύρια, δισεκατομμύρια κιλοβάτ, ποὺ λένε οἱ ἐπιστήμονες ὅτι ὅλες οἱ ΔΕΗ τοῦ πλανήτου μας δὲν φτάνουν νὰ φωτίσουν τὴ γῆ οὔτε μιὰ ἡμέρα. Κύριε, δόξα σοι. «Μέγας εἶσαι, Κύριε, καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου».

Βιβλίον λοιπόν, λέγει, ὁ Μ. Ἀντώνιος εἶνε ὁ ἥλιος ποὺ μᾶς φωτίζει. «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς…». Βιβλίο εἶνε ἡ σελήνη ποὺ στέλνει τὸ μελιχρό της φῶς, τὸ τόσο κατανυκτικό της φῶς, τὴ νύκτα. Βιβλίο εἶνε ἡ γῆ, ὁ πλανήτης τὸν ὁποῖον κατοικοῦμε. Βιβλίον εἶνε ἡ θάλασσα, ἡ ἀπέραντος ἡ μεγάλη. Βιβλίον εἶνε οἱ ποταμοὶ καὶ οἱ θάλασσες. Βιβλίον εἶνε τὰ δένδρα, τὰ καρποφόρα δένδρα. Βιβλία εἶνε τὰ πουλιὰ ποὺ κελαϊδοῦνε μέσα στὰ πυκνὰ τὰ δάση. Βιβλίο εἶνε τὰ πάντα, ὅλα αὐτά, ἀπὸ τὰ μικρότερα ἕως τὰ μεγαλύτερα.

Καὶ ἰσχύει αὐτὸ μέχρι σήμερον. Βιβλίον εἶνε ἡ φύσις. Λέγει κάποιος σοφός, ὁ ὁποῖος πολλὰ χρόνια μελετοῦσε τὴ μέλισσα καὶ ἔγραψε βιβλίον σπουδαῖον περὶ μελίσσης, μεταφρασμένο σὲ πολλὲς γλῶσσες· καὶ τί λέει; Τὸ μελετοῦσα· τὸ μόνο ποὺ μελετοῦσα, λέει. Ἀλλὰ καὶ ἐθαύμαζα, καὶ θαυμάζω καὶ ἀπορῶ μέχρι σήμερον, πῶς ἡ μέλισσα ῥουφάει τὴν γῦρι, ῥουφάει τὸν ἀνθό, τὸ χόρτο, καὶ τὸ κάνει μέλι. Πῶς; Μπρός ἀπαντῆστε! Θαυμάζουν μερικοὶ καὶ ἀποροῦν καὶ λένε· Μὰ πῶς εἶνε δυνατὸν τὸ ψωμὶ νὰ γίνῃ σῶμα Χριστοῦ; καὶ πῶς εἶνε δυνατὸν τὸ κρασὶ νὰ γίνῃ αἷμα Χριστοῦ; Μεταβολή γίνεται! Ἀλλὰ ὁ κόσμος εἶνε μεταστοιχείωσις, ὅπως λένε οἱ ἐπιστήμονες, εἶνε μιὰ σειρὰ μεταστοιχειώσεων. Ἐγὼ σᾶς ἐρωτῶ· Πῶς ἡ μέλισσα κατορθώνει καὶ τὸ κάνει τὸ χόρτο μέλι, γλυκύτατον μέλι; Πῶς ἀκόμα ἕνας μικρὸς σωληνίσκος, κοῖλος σωληνίσκος, εἶνε γεμᾶτος μέσα δηλητήριον (τὸ κεντρὶ τῆς μελίσσης); Ποὺ τὸ σημειώνει ὁ Μέγας Βασίλειος· ὅταν κεντήσῃ ἡ μέλισσα, πεθαίνει. Δὲ᾿ ζῇ ἡ μέλισσα. Δίδαγμα, ὅτι κ᾿ ἐμεῖς τὸ κακὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ κάνωμεν. Μέλισσα! Πῶς ἡ μέλισσα ἔμαθε, τὸ ἀκόμα σπουδαιότερον, σὲ ποιά σχολὴ ἢ πανεπιστήμιο ἐφοίτησε, ὥστε ἀπ᾿ ὅλα τὰ γεωμετρικὰ σχήματα νὰ ἐκλέξῃ τὸ ἑξάγωνον; διότι ἑξάγωνον κάνει μέσα στὴν κηρήθρα. Σοφία Θεοῦ. Μέσα στὴν κυψέλη εἶνε ἡ σοφία.

―Αὐτὰ εἶνε τὰ βίβλια, λέει ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ποὺ διαβάζω καὶ μελετῶ. Καὶ θαυμάζω καὶ λέγω καὶ ἐγώ· «Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος» (Ψαλμ. 76,14-15).

Καὶ εἶχε δίκαιον, ὅτι πράγματι καὶ ἕνα λουλούδι ἀκόμα κ᾽ ἕνα μυρμήγκι καὶ μία μέλισσα κ᾽ ἕνα μόριον τῆς ὕλης, διδάσκει ὅτι ὑπάρχει Θεός. Τὸ βιβλίον αὐτὸ σήμερον εἶνε ἀμελέτητο. Ὅπως εἶπα καὶ ἄλλοτε, εἶνε ἀπορίας ἄξιο πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι. Διότι καὶ τὸ μικρότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ ὁμιλεῖ διὰ τὸν Θεόν.

Τά ᾿χασαν αὐτοὶ καὶ ἔφυγαν ντροπιασμένοι. 

--- 

Κι η ντροπή (νομίζω) έγκειται στην μη αποδοχή ότι το Βιβλίο της φύσης, ως φυσικός νόμος, είναι ναι μεν ορθάνοιχτο μπροστά στα μάτια μας μεγάλο βιβλίο, αλλά επειδή είναι κεκαλυμμένο με φλοίδες σαν κρεμμύδι, δυσανάγνωστο ακόμη και παρεξηγήσιμο όταν ‘’μεταφραστεί’’ με πνεύμα όχι ευθές. 

Η διάνοιξη των οφθαλμών με πνευματικό γνώμονα, και κατά Θεόν σοφία, διαβάζει ‘’παράλληλα’’ τους αλληλοεπιβεβαιούμενους Γραπτό και φυσικό νόμο και θείο σχέδιο και ευθυπορεί με βάση τους ισότιμους και ταυτοδιδάσκαλους ‘’εκπαιδευτές’’ μας.      

Κατά τον αγ.Μάξιμο ομολογητή, 

όπως και παραινεί:.... Στήν πραγματικότητα, πρέπει κανείς νά βλέπη μέσα σ’ ὅλα τά φαινόμενα τῆς φύσης καί τῆς ἱστορίας ὄχι μόνο τόν παράγοντα φύση καί τόν παράγοντα ἄνθρωπος, ἀλλά ἐπίσης καί τόν ὑπέρτατο Λόγο, πού ὁδηγεῖ και κρίνει λογικοποιώντας καί μιλώντας στους ἀνθρώπους μ’ αὐτό τόν συγκεκριμμένο ἐμπράγματο τρόπο. Πρέπει νά βλέπη κανείς μέσα σ’ ὅλα τά πράγματα καί τά φαινόμενα τοῦ κόσμου τήν ἔκφραση τοῦ ὑπέρτατου Προσώπου, πού χρησιμοποιεῖ τούς λόγους τοῦ κόσμου προσαρμόζοντάς τους διαφορετικά πάντοτε, σύμφωνα μέ τίς πνευματικές ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων και σύμφωνα μέ τό σχέδιο πού ἐκτυλίσσεται μέ σκοπό την θέωση. Εἶναι μία παντοδυναμία προσωπική καί λογική συνάμα, πού ὁδηγεῖ τά πάντα πρός ἕνα σκοπό στο πλαίσιο ἑνός διαλόγου, πού ἐξηγεῖ ὅλη την ὕπαρξη. 

Τά πάντα ἀπορρέουν ἀπό τήν θέληση τῶν προσώπων και ὁδηγοῦνται ἀπό τήν θέληση τῶν λογικῶν προσώπων. Παντοῦ εἶναι τό πρόσωπο ἤ ἡ διαπροσωπική σχέση ἤ τό σῆμα αὐτῆς τῆς σχέσης καί γι’ αὐτό παντοῦ εἶναι ὁ Λόγος. Ὅλα σημαδεύονται ἀπό μία λογική προσωποκρατία ἤ ἀπό ἕναν προσωπικό λόγο. Μόνο ἡ διαρκής καινότητα τοῦ προσώπου μπορεῖ νά ἐξηγήση Τον πάντα νέο δυναμισμό τοῦ λόγου καί τῆς κίνησης τοῦ κόσμου.   

Το θέμα της ντροπής όμως, δεν απευθύνεται μόνο στο ένα άκρο, που πειράζουν τον άγιο, αλλά και στο άλλο δυστυχώς υπαρκτό άκρο. Είναι οι μελετούντες την φύση (ίσως χωρίς Θεό, τάχα αυστηρά επιστημονικά) από την μία, κι οι μελετούντες για κατάρτιση διανοητική τις Γραφές, το άλλο άκρο που πολεμά εν αγνοία του αδιάκριτα ότι ο Θεός διαλέγεται μαζί μας χωρίς ασυνέχεια, με αυτόν τον εμπράγματο τρόπο. Είναι αυτοί που με ισχυρογνωμοσύνη, τάχα ταπεινότητα και αδυναμία εξηγήσεως αυτής της γλώσσας Του, δέχονται ναι μεν τις Γραφές αλλά δεν δέχονται τον φυσικό νόμο.  


Σαν να υποτιμούν τον προφ.Ηλία και υπερτιμούν τον προφ.Μωυσή στην καθέδρα του Γραπτού Νόμου. Η τα εναντία εις ταυτό αγαγούσα μπορεί να λύσει κάθε πρόβλημα ανισορροπίας και των δύο άκρων, που εξοστρακίζονται, στρατοπεδεύουν στα άκρα και θεωρώντας τα διαζευκτικά κι όχι προς ένωση, υπό μία κορυφή (Λ), πολεμούν τους τάχα αντιπάλους. Κι είναι Ο Λόγος και ποιητής ουρανού και γης, που εκφράζει λόγους (1) και ρήματα για τον αγιασμό, σωτηρία και επίγνωση της Αληθείας, αρκεί για την σταδιακή κατανόηση της γλώσσας (2) Του, η τροπή προς τα εντός αντί προς τα έξω.

Πολλοί, στο πνεύμα απολογίας, ομολογίας ή υπερασπίσεως της πίστεως (και σε απόλυτη τιμή, αφού όλοι έτσι κάνουν στους διαλόγους), εξάγουν από την φαρέτρα τους γνώσεις είτε βασισμένες στους φυσικούς νόμους κι άλλοι από τις Γραφές. Και υποτίθεται ότι όσο πιο γνώστης είναι κάποιος τόσο ο λόγος του έχει βαρύνουσα θέση. Αυτοί οι λόγοι, εν μέρει ‘’φωτίζονται’’ από τους παραστάτες Του Κυρίου στην Θεία Μεταμόρφωση. Η Ορθοδοξία όμως ως κόψη ξυραφιού και μέσον Τον Μεσσία και άμεσο φωτισμό (κι όχι έμμεσο από τα βιβλία) άλλη βιωτή και λύση προτείνει… 11 ὅταν δὲ προσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνᾶτε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε· 12 τὸ γὰρ ῞Αγιον Πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν.(Λουκ.ιβ’). Κι αφού η πίστις σου σέσωκε, κρίνεται η πίστη μας, κατά πόσο εμπιστευόμαστε το εγώ μας με τις γνώσεις του ή κάνουμε ''χώρο'' δια της απόλυτης εμπιστοσύνης στον καλό Θεό και το Πνεύμα το Άγιον, χωρίς να Του αντιστέκεται η γνώσις μας εκ των πολλών βιβλίων που διαβάσαμε, γνώσις που φυσιεί, ώστε Αυτό να διδάσκει και ομιλεί. Εκεί η μέση Οδός, εκεί η μεταμόρφωση. Εκεί το άλλο Φως. 

Προτείνοντας και ενεργών την διαρκή αφαίρεση των πέπλων που σκιάζουν τον οφθαλμό της ψυχής (νου) ώστε να νοεί τα μυστήρια του Θεού (σε γραφές και φυσικό νόμο). Ανέλκοντας τους θέλοντες και χαρίζοντάς τους την δική Του σοφία. Τον ενυπόστατο Λόγο. Ο Λόγος σαρξ εγένετο, κι οι λόγοι ‘’σαρκούνται’’ . Τόσο απλά.

---

(1) χαρακτηριστικό της (υποτιμημένης αδιάκριτα) αλεξανδρινής σχολής θεολογίας....

(2) η γνώση αυτής της ελικοειδούς γλώσσας, της γλώσσας των αγγέλων (σημαδιών) δεν πρόκειται να επιτευχθεί με εξωτερικά ''μαθήματα'' αλλά όσο υγιαίνει ο νους, ενεργώντας την ευθεία κίνησή του (δια δημιουργημάτων στον Δημιουργό) στερεωμένη και προσανατολισμένη στο κυρίως έργο (κυκλική και απλανή κίνηση). Διδάσκεται εσωτερικά από την Αγάπη και μέριμνα επικοινωνίας Του Θεού με το πλάσμα Του. Και δια ειλικρινούς μετανοίας, εσφραγισμένης με το μυστήριο, και αποπλύνων τω αίματί Του τω αγίω, έρχεται η προκοπή βίου και πίστεως... όσο ... ραντιεῖς με ὑσσώπῳ, καὶ καθαρισθήσομαι, πλυνεῖς με, καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι. τόσο τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια τῆς σοφίας σου ἐδήλωσάς μοι.... (ν) κάνοντάς μας ναό Του και δοχείο σοφίας Του...

αγίου Μαξίμου Ομολογητού - θεωρία στην Μεταμόρφωση 

πνευματική γνώση των λόγων της φύσης και πνευματική γνώση των λόγων των Γραφών... (προφ.Ηλίας + προφ. Μωυσής) 

περί σοφίας και φιλοσοφίας (τοιχεία νου και καρδιάς και σ+τοιχεία) προτείνοντας την βάση για φωτισμό, την κάθαρση των τοιχείων, για όποιον ζητά σ+τοιχεία Θεού και την σοφία Του. Αυτήν που Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα. ἡμέρα τῇ ἡμέρᾳ ἐρεύγεται ῥῆμα, καὶ νὺξ νυκτὶ ἀναγγέλλει γνῶσιν. (ΨΑΛΜΟΣ 18ος) μ’ εμάς να καλούμαστε να ανέλθουμε εκ των σκιών και νέφους που σκιάζει τον νου και χου ο 18 (3Χ6) και πυρ του κόσμου (Σ) δια σταυρού (πρώην Τ και ίσα σταυρικώς τα χέρια μας, αντί βαρείες....) να προχωρήσουμε προσευχητικά (Υ) προς Φως XC και τελειότητα…. Αμήν γένοιτο.  

Αμήν καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου ....  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου