Η διαφορά της ανθρώπινης και της θείας δικαιοσύνης (Αγίου Παϊσίου)

«Η θεία δικαιοσύνη είναι ενάντια στο ανθρώπινο δίκαιο. Το ανθρώπινο δίκαιο είναι ισότης του μέτρου, διότι δίνει στον καθένα το δίκαιο και δεν παρεκκλίνει σε ένα ή άλλο μέρος, ούτε προσωποληπτεί, όταν πρόκειται να αποδώσει το δίκαιο. Η θεία δικαιοσύνη, όμως, παρεκκλίνει και χαρίζεται μετά συμπαθείας σε όλους και τον μεν άξιο τιμωρίας δεν τον παιδεύει, τον δε άξιον επαίνου τον γεμίζει με κάθε αγαθό.

Μια μέρα ένας προσκυνητής ρώτησε το γέροντα τι είναι η θεία δικαιοσύνη κι εκείνος απάντησε μ' ένα χαριτωμένο παράδειγμα.

- Να, πες πως κάθονται δυο άνθρωποι σ' ένα τραπέζι για να φάνε, κι έχουν μπροστά τους ένα πιάτο με δέκα βερίκοκα. Αν λοιπόν ο ένας φάει από λαιμαργία επτά και αφήσει τρία στον άλλον, τότε αυτός έχει αδικία και αδικεί τον άλλον αυτό είναι το άδικο.

Αν τώρα αυτός πει: 

- Ε, είμαστε δύο και τα βερίκοκα είναι δέκα - άρα μας αναλογούν από πέντε- και φάει αυτός τα πέντε κι αφήσει για τον άλλον τα άλλα πέντε, τότε αυτός ο άνθρωπος εφαρμόζει το ανθρώπινο δίκαιο και έχει την ανθρώπινη δικαιοσύνη. Γι' αυτό, το ανθρώπινο δίκαιο, πολλές φορές τρέχουμε στα δικαστήρια για να το βρούμε.

Αν όμως αυτός δει πως στον άλλο αδελφό αρέσουν τα βερίκοκα και προσποιηθεί πως σ' αυτόν δεν αρέσουν -και φάει μόνον ένα για το λογισμό- και λέει στον άλλο: "αδελφέ, φάε εσύ τα άλλα βερίκοκα, γιατί εμένα δεν μου πολυαρέσουν", τότε αυτός έχει τη θεία δικαιοσύνη με την οποία προτιμά ανθρωπίνως να αδικηθεί. Με τη θεία όμως, αμοίβεται για τη θυσία του.

Ο Κύριος εφάρμοσε πρώτος τη θεία αυτή δικαιοσύνη. "Ούτε όταν Τον κατηγορούσαν, δικαιολόγησε τον εαυτό του, ούτε όταν Τον έφτυναν, διαμαρτυρόταν, ούτε όταν έπασχε απειλούσε, αλλά όλα τα υπέμεινε καρτερικά και σιωπηλά, χωρίς να αντιδράσει καθόλου. Το σπουδαιότερο όμως όλων ήταν ότι Εκείνος όχι μόνο δε ζητούσε βοήθεια από τους ανθρώπινους νόμους, αλλά αντίθετα δικαιολογούσε τους διώκτες του στον πατέρα Του κι ευχόταν γι' αυτούς, ώστε να συγχωρηθούν: ...Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γάρ οίδασι τι ποιούσι (Λουκ. κγ', 34) Πάντα η δικαιοσύνη του Θεού βασιλεύει. Γι' αυτό το λόγο ο Κύριος μας προτρέπει και μας λέει πως πρέπει να περισσεύει η δικαιοσύνη η δική μας από εκείνη των Φαρισαίων, διότι εκείνοι αποσκοπούσαν στην ανθρώπινη δικαιοσύνη. Γι' αυτό και τιμωρούσαν, δίκαζαν, φυλάκιζαν, φιλονικούσαν, υπερασπιζόντουσαν τα δίκαια τους, δεν μπορούσαν να δεχτούν την αρπαγή των υπαρχόντων τους ή την κάθε αδικία που γινόταν σε βάρος τους. Ενώ ο Κύριος διαβεβαίωσε τον καθένα μας ότι: Λέγω γαρ υμίν ότι εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη υμών πλείον των γραμματέων και Φαρισσαίων, ου μη εισέλθητε εις τήν Βασιλείαν των ουρανών. (Ματθ. ε', 20)

Καλό είναι κι εμείς να υπομένουμε τη βία εκείνων, που θέλουν να μας αδικούν, και να προσευχόμαστε γι' αυτούς, ώστε να απαλλαγούν από το παράπτωμα της πλεονεξίας με τη μετάνοια. Αυτό είναι και το μόνο που θέλει η δικαιοσύνη του Θεού, το να ξαναπάρουμε κάποτε τον πλεονέκτη -όχι τα "πλεονεκτήματα" πράγματα- ελεύθερο από την αμαρτία, δια της μετάνοιας.

Πηγή: Απόσπασμα από το βιβλίο: Ο Γέρων Παΐσιος, Ιερομόναχου Χριστοδουλου, Αγιορείτου

Σχόλιο… Πλησιάζοντες αγίους, ταπεινούς, εν μετανοία διάγοντες, δίκαιους κατά Θεόν, μας προσθέτουν μυστικά βιώματα και παιδεία. Αμήν αυτές οι αφορμές μετανοίας που ζητήσαμε θεωρητικά, να μην πάνε χαμένες, γιατί δόξαν Θεού δεν θα δούμε, ούτε καν θα αισθανθούμε…. (ως συνέχεια του υποκεφαλαίου και προϋπόθεση όρασης, ακρόασης αίσθησης και ζωής, απολαβή χάριτος, η δικαιοσύνη του Θεού)…  

[…δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς … όχι φυσικά την ανθρώπινη, αλλά την θεία. Αλλιώς, ούτε διανοίγονται οι πύλες, ούτε άνθρωπος ούτε λαός που δεν φυλάττει αλήθεια και δικαιοσύνη εισέρχεται, αλλά ούτε και θα δει την δόξαν Θεού. Γιαυτό και διαβάζουμε από τον Ησαΐα κστ’ :…. 2 ἀνοίξατε πύλας, εἰσελθέτω λαὸς φυλάσσων δικαιοσύνην καὶ φυλάσσων ἀλήθειαν, 3 ἀντιλαμβανόμενος ἀληθείας καὶ φυλάσσων εἰρήνην. ὅτι ἐπὶ σοὶ ἐλπίδι ……. 7 ὁδὸς εὐσεβῶν εὐθεῖα ἐγένετο, καὶ παρεσκευασμένη ἡ ὁδὸς τῶν εὐσεβῶν. 8 ἡ γὰρ ὁδὸς Κυρίου κρίσις· ἠλπίσαμεν ἐπὶ τῷ ὀνόματί σου καὶ ἐπὶ τῇ μνείᾳ, 9 ᾗ ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχὴ ἡμῶν. ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει τὸ πνεῦμα μου πρός σε, ὁ Θεός, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου ἐπὶ τῆς γῆς. δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς. 10 πέπαυται γὰρ ὁ ἀσεβής· πᾶς ὃς οὐ μὴ μάθῃ δικαιοσύνην ἐπὶ τῆς γῆς, ἀλήθειαν οὐ μὴ ποιήσει· ἀρθήτω ὁ ἀσεβής, ἵνα μὴ ἴδῃ τὴν δόξαν Κυρίου. ]. 

Αναφέρεται πως η αδικία είναι βαρύτατο αμάρτημα, καθώς παραβαίνει το πρώτο ιδίωμα της θεότητος…. Την δικαιοσύνη. Ανθρωπομορφικώς μοιάζει να σηκώνει οργή Θεού, αλλά εξ αυτού του αμαρτήματος αίρεται η χάρις… στα δε ουαί του Κυρίου, αναφέρεται πως το αίμα από Άβελ έως Ζαχαρίου ζητά δικαίωση…