τυπική και ουσιαστική σταυροπροσκύνηση ...

Στο μέσον της Τεσσαρακοστής η Εκκλησία υψώνει ενώπιόν μας τον Σταυρό του Χριστού. Δύο ακόμη φορές μέσα στον χρόνο, 14 Σεπτεμβρίου και 1η Αυγούστου, μας προτείνει να θυμηθούμε και να προσκυνήσουμε τον Τίμιο Σταυρό. Στις περιπτώσεις αυτές όμως η προσκύνηση του Σταυρού είναι συνδεδεμένη με ιστορικά γεγονότα, ενώ την τρίτη Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία θέλει να διακηρύξει τον ρόλο του Σταυρού στο ιστορικό της σωτηρίας μας και να μας προετοιμάσει για τη μακρινή ακόμα Μεγάλη Παρασκευή, όταν θα Τον ατενίσουμε υψωμένο στον Γολγοθά.Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

Κατά τη διάρκεια του Όρθρου, προς το τέλος της Μεγάλης Δοξολογίας, ο ιερέας τοποθετεί τον Σταυρό σ’ ένα δίσκο στολισμένο με λουλούδια. Μεταφέροντάς τον υψωμένο πάνω από το κεφάλι του, βγαίνει από το ιερό. Προηγούνται οι αναμμένες λαμπάδες και τα θυμιατά. Στο μέσον του ναού αποθέτει τον δίσκο σε ένα τραπέζι, θυμιάζει και ο χορός ψάλλει: «Τὸν Σταυρόν Σου προσκυνοῦμεν, Δέσποτα, καὶ τὴν ἁγίαν Σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν». Ο λαός προσέρχεται να προσκυνήσει τον Σταυρό που παραμένει στο μέσον του ναού σε όλη τη διάρκεια της εορτής. Το νόημά της εκφράζει τόσο ζωηρά ο ύμνος του Όρθρου:

«Σταυρὸν Χριστοῦ τὸν τίμιον, σήμερον προτεθέντα ἰδόντες προσκυνήσωμεν, καὶ πιστῶς εὐφρανθῶμεν, κατασπαζόμενοι πόθῳ, τὸν ἐν τούτῳ θελήσει σταυρωθέντα…»

Καθώς σε λίγο θα πλησιάσω τον Σταυρό του Σωτήρος για να αποθέσω τον

Πρὸς Ἐμμαούς - Fr. Lev Gillet

«…Καὶ ἰδοὺ δύο ἐξ αὐτῶν ἦσαν πορευόμενοι ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ εἰς κώμην ἀπέχουσαν σταδίους ἑξήκοντα ἀπὸ ῾Ιερουσαλήμ, ᾗ ὄνομα ᾿Εμμαούς … Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὁμιλεῖν αὐτοὺς καὶ συζητεῖν καὶ αὐτὸς ὁ ᾿Ιησοῦς ἐγγίσας συνεπορεύετο αὐτοῖς…» (Λουκ. κδ΄, 13-15)

Ἀξίζει πράγματι νὰ μελετήσουμε, νὰ ἐξετάσουμε καλύτερα τὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς πλησίασε τὸν Κλεόπα καὶ τὸν ἄλλο μαθητὴ καθ’ ὁδὸν πρὸς Ἐμμαούς. 

Τὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια περιγράφουν πολλοὺς τρόπους, μὲ τοὺς ὁποίους πλησίαζε ὁ Χριστὸς τοὺς ἀνθρώπους, ἢ οἱ ἄνθρωποι ἔσπευδαν νὰ πλησιάσουν τὸν Χριστό. Κάποιες φορές, οἱ ἄνθρωποι πηγαίνουν πρὸς τὸν Χριστό. Κάποιες ἄλλες, ὁ Χριστὸς πηγαίνει πρὸς τοὺς ἀνθρώπους· τοὺς πλησιάζει κατὰ πρόσωπο, ἄμεσα. Ἄλλοτε, ὁ Χριστὸς προχωρεῖ μὲ δική του πρωτοβουλία, εἰσέρχεται, παρεμβάλλεται στὸ δρόμο τους, στὴν πορεία τῆς ζωῆς τους, καὶ τοὺς περιμένει. Ἔτσι ὁ Ἰησοῦς, καθήμενος «ἐπὶ τοῦ φρέατος τοῦ Ἰακὼβ» προσκαρτεροῦσε, ἀνέμενε τὴν Σαμαρείτιδα νὰ ἔλθει. 

Στὴ περίπτωση τῶν μαθητῶν, ποὺ «ἐπορεύοντο εἰς Ἐμμαούς», ἡ προσέγγιση εἶναι διαφορετική. Ἡ περικοπὴ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου δίνει τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ Κύριος δὲν ἦλθε νὰ τοὺς πλησιάση κατὰ πρόσωπο, ἐμπρός τους· ὅτι δὲν βάδιζε πρός ἀντίθετη

το εν ημίν υπερώο όπου τελεσιουργείται το πάσχα....

Ο Κύριος στέλνει μήνυμα στον ιδιοκτήτη του δωματίου: «Πρὸς σὲ ποιῶ τὸ Πάσχα μετὰ τῶν Μαθητῶν μου». Είναι μια φράση που απευθύνεται προς τον καθένα μας. Κάθε Πάσχα ο Ιησούς επιθυμεί ιδιαιτέρως να έρθει μέσα μας και να γιορτάσει πνευματικά το Πάσχα στη δική μας ψυχή. Ακόμη και πέρα από την Πασχαλινή περίοδο, κάθε φορά που ο Κύριος Ιησούς κόβει και μοιράζει στην τράπεζα Του τον Άρτο, που είναι η κοινωνία του Σώματός Του, και προσφέρει τον Οίνο, που είναι η κοινωνία του Αίματός Του, τελεί τον Μυστικό Δείπνο στο δικό μας εσωτερικό Υπερώο.

Ας προσθέσουμε εδώ ότι κάθε ψυχή έχει, κατά κάποιο τρόπο, τα δικά της μυστικά δωμάτια, όπου μαζεύονται η σκόνη και τα σκουπίδια, δωμάτια που προτιμούμε να μην ανοίγουμε σε κανέναν. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να θεωρούμε τη Θεία Ευχαριστία μια «επίσκεψη φιλοφρόνησης» εκ μέρους του Θεού, οπότε φροντίζουμε να Τον δεχθούμε «στο σαλόνι», ενώ αντιθέτως τα υπόγεια της ψυχής και οι αποθήκες της είναι ο χώρος όπου θα πρέπει να Τον οδηγήσουμε.

Και κάτι ακόμη. Πέρα από την εορτή του Πάσχα, πέρα από την ορατή Ευχαριστία,