Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021

αρχή μεγάλης τεσσαρακοστής

‘’σήμερα’’ (Κυριακή τυρινής, προ καθαράς Δευτέρας) θυμηθήκαμε την εξορία του ΑΔΑΜ και την είδαμε στην αγιογραφία. 

Θυμηθήκαμε το… 24 καὶ ἐξέβαλε τὸν ᾿Αδὰμ καὶ κατῴκισεν αὐτὸν ἀπέναντι τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς καὶ ἔταξε τὰ Χερουβὶμ καὶ τὴν φλογίνην ρομφαίαν τὴν στρεφομένην φυλάσσειν τὴν ὁδὸν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς. (Γεν.γ’) 

...αυτό το προσωποποιημένο ''εξάκτινο'' στην πύλη, ως άγγελος και στρεφόμενη πύρινη ρομφαία που φυλάσσει την οδόν του ξύλου της Ζωής... είναι ένα ουσιώδες μεταίχμιο, δύο χώρων. Εντός του παραδείσου και των τεσσάρων ποταμών, μεταξύ των οποίων ο τίγρης και ο ευφράτης (μεταξύ εγκρατείας και διακρίσεως κατά τους αγίους) ευρίσκεται ο έννους άνθρωπος (ΑΔΑΜ με Χριστό, λόγος με Λόγο) και εκτός ο άνους (ΑΔΑΜ χωρίς Χριστό, εκπεσών στην αλογία). 

Το εξάκτινο συμβολικά, είναι ‘’συγχρόνως’’ συμπυκνωμένα σε μικρογραφία η κεφαλή του ανθρώπου, των δύο κυρίων αισθητηρίων όρασης και ακρόασης, φυσικών και πνευματικών. 

Εντός του παραδείσου σηματοδοτεί την μετοχή μας στο ''νυν'' (της Κεφαλής και αιωνίου παρόντος) εκ του οποίου εκπέσαμε ως α-νόητοι. Κι είναι α-νοησία αφού για χάριν της κοιλίας και βρώσης του απαγορευμένου καρπού, πουλήσαμε τα

πρωτοτόκια (αντί πινακίου φακής)… χάσαμε Χριστό και Ζωή και Φως και Αλήθεια, για να ‘’κερδίσουμε’’ θάνατο, ακολουθούντες την φυγόκεντρο Ι, το ι’ τάγμα των δαιμόνων ώστε να γίνουμε θεοί χωρίς Θεό σε χώρο φαντασίας και ειδώλων, λατρεύοντες το αυτοείδωλό μας, όπως εγωπαθώς ισχύει στον υποκινητή της αποστασίας μας. 

Εκπέσαμε στο κάτω άκρον της δημιουργίας, στην κοιλία, όπου τυπούται το ''αεί'' (ο όλος χρόνος), καταλαμβάνοντας μια θέση στην γαστέρα.

Εκεί στον ομφαλό εμφωλεύει ο δράκων όπου κυριεύει τα βοσκήματα των παθών και περικυκλώνει την καρδίαν, το κέντρο των υπερφύση, καταφύση και παραφύση κινήσεων. 

Το σημειούμενο μεταίχμιο, διαχωρίζει την εντός του παραδείσου και εν ημίν βασιλείας καινή και όντως Ζωή και την εξωτερική, όπως την γνωρίζουμε μεταπτωτικά. …καὶ ἐκάλεσεν ᾿Αδὰμ τὸ ὄνομα τῆς γυναικὸς αὐτοῦ Ζωή, ὅτι αὕτη μήτηρ πάντων τῶν ζώντων. (Γεν.γ’20) 

Υποτίθεται πως βιώσαμε (στο μέτρο της καθαρότητος και υποδοχής ο καθένας) το πάσα φύσις αγγέλων κατεπλάγη της Σης ενανθρωπήσεως  και παρουσίας, αρχής γενομένης (2) με τον Ευαγγελισμό ως ένσαρκη παρουσία στην κεφαλή και με τα Χριστούγεννα στο σπήλαιο της καρδιάς και αμήν στο σύνολο της ζωής μας. 

Κι η 2η μέρα των Χριστουγέννων μας θυμίζει το ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τόν υἱόν μου… και το επί πώλου όνου συμβολισμό και ουσία… που μόνο δια χριστοφόρου νοός μπορούμε να εξέλθουμε από την αίγυπτο. Μια έξοδος στην έρημο με στόχο τους αγίους τόπους. Μια διαδρομή 40 χρόνων τότε, με ανάλογη διαδρομή τώρα 40 ημερών (στον κύκλο ενιαυτού) ‘’φεύγοντες’’ το κοσμικό φρόνημα για να εγγίσουμε και βιώσουμε το καινόν πάσχα, με την ίδια προϋπόθεση, Τον επιβαίνοντα επί των χερουβείμ και επί πώλου όνου… νου μας. 

Ποιος νους χωρίς Χριστό θα ξεκινούσε ωσάν σε έξοδο στην έρημο που έκαναν οι παληοί ασκητές, με προσευχή και νηστεία να περάσει 40 μέρες; κανείς. 

Κι η ευχή ‘’καλή σαρακοστή’’, εκφραζόμενη από το σύνολο των χριστιανών, ενώ μετράει χρόνο, ο χώρος την ενδιαφέρει. Το πώς ο ΑΔΑΜ (ο καθένας μας) που κάθεται απέναντι του παραδείσου και ωδύρεται, θα εισέλθει εκεί που ήταν πρότερον. Ένας δρόμος από χώρα στάσεως (και επαναστάσεως κατά του Θεού) σε χώρα αναστάσεως κι αυτό, ΑΝ ωδύρεται, γιατί αν χαίρεται με ματαία χαρά και διασκεδάσεις της άλλης πομπής που με το βάπτισμά μας την αποτάξαμε… δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει την ζοφερή κατάσταση που ζούμε και που τώρα είναι καιρός αρμόδιος να εργαστούμε για την αιωνιότητα. 

Η ακολούθηση της πομπής με προπορευόμενο τον έρποντα όφι στα καρναβάλια, είναι απλά μια ένδειξη. Μπορεί κάποιος να μην συμμετέχει εμφανώς σε αυτά, αλλά όσο η ζωή εξαντλείται στην έρπουσά της βιολογική ζωή με την σ+οφία της και την πεζή καθημερινότητα, ανήκει χωρίς να το ξέρει ή θέλει στο πνεύμα των ερπόντων δηλητηριωδών όφεων που δάγκωναν τον ισραήλ (νους) στην έρημο και πέθαιναν. Κατά δε τον μεγάλο κανόνα, με τον οποίο θα συνοδοιπορήσουμε και θα μας διδάξει τα έσω, αυτόχειροι…. 

Ὢ πῶς ἐζήλωσα Λάμεχ τὸν πρῴην φονευτήν, τὴν ψυχὴν ὥσπερ ἄνδρα, τὸν νοῦν ὡς νεανίσκον, ὡς ἀδελφὸν δέ μου τὸ σῶμα ἀποκτείνας, ὡς Κάϊν ὁ φονεύς, ταῖς φιληδόνοις ὁρμαῖς!    

Κι ο άνθρωπος που βγαίνει στην έρημο για να ασκηθεί (όσο) έχει άλλη προοπτική, αφού θεωρεί ορθώς τον έρποντα που σκορπίζει τον θάνατο, ως μόνο εχθρό. Εισέρχεται στο στάδιο της σαρακοστής για να ατενίσει τον όρθιο κρεμασθέντα, επί Σταυρού και αντίτυπο του Κυρίου επί της ράβδου του Μωυσέως, που επάνω Του έλαβε όλες τις κακίες και αμαρτίες, παρέχων για την δική μας ζωή, το αίμα Του. Εκφρασμένα για δική μας κατάρτιση και εμπιστοσύνη και στους δύο ισότιμους και ταυτοδιδάσκαλους νόμους. Και στις Γραφές και στην φύση ως πελεκάνος, προσεγγίζοντες την πνευματική γνώση των λόγων.   

Θεού το δώρον. Ο επιβαίνων επί άνοος όνου Αυτός να θέλει (τους πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν Αληθείας ελθείν) κι εμείς να Τον επιτρέπουμε και ζητάμε, να μας μεταστρέψει σε έννου και δια της χριστοφορίας (χωρίς Εμού ου δύνασθε ποιείν ουδεν) να μας  εισάγει τελικά χάριτι στο μυστήριο της αναστάσιμης δόξης Του, δια Σταυρού και από τον θάνατο στην Ζωή. 

Στο κέντρο του παραδείσου βρισκόταν το δέντρο που η ανυπάκουη βρώση κατέβασε τον άνθρωπο στον θάνατο. Στο κέντρο της σαρακοστής  ‘’στήθηκε’’ η σταυροπροσκύνηση που δια της υπάκουης βρώσης του καρπού του τρίκλωνου δένδρου (Σταυρού) μας ανάγει εκ του θανάτου, στην Ζωή. Δια της ασφαλισμένης διαπερνώντας μας από την πύρινη στρεφόμενη ρομφαία, Θύρα (εξάκτινο). Ένα μεταίχμιο που ξεχωρίζει τους σταυρωτές και τους σταυρούμενους (1). 

Κι εμείς, συσταυρωμένοι με προσευχή και νηστεία, όπου η προσευχή είναι η κορωνίδα (κεφαλή) κι η νηστεία η βάσις (κοιλία) με δε την επίσκεψη της χάριτος και χαράς του Τιμίου Σταυρού εφ’ημών συμπληρώνεται και το οριζόντιο σκέλος της ακρόασης (δεξιά σαν πράξη) και τήρησης (έως αριστερά πνευματικώς) των εντολών. 

Ως δε επίσκεψις και ενδυνάμωσις εκ της Αγίας Τριάδος σκέπεται και καθοδηγείται η όλη σαρανταήμερος πορεία από την δωδεκάτειχο Πόλι (4 άκρα του Σταυρού Χ 3 ως παρουσία Τριαδικού Θεού) Κυρία Θεοτόκο, βιωματικά. Η εν σκιά προτύπωση της Νεφέλης και Φωτός που σκέπαζε και οδηγούσε τον ισραήλ (νους ορώμενος τω Θεώ) στην πορεία του…  νυν δε ενεργούμενον. Γιαυτό και Την υμνούμε αξιοχρέως καθ’όλην την διάρκεια της σαρακοστής, με τα χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε.    

Καλούμαστε να ανεβούμε στα ιεροσόλυμα (ιδού αναβαίνομεν..) κι είναι όρος…. τίς ἀναβήσεται εἰς τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου καὶ τίς στήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ; ἀθῷος χερσὶ καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ, ὃς οὐκ ἔλαβεν ἐπὶ ματαίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ οὐκ ὤμοσεν ἐπὶ δόλῳ τῷ πλησίον αὐτοῦ. οὗτος λήψεται εὐλογίαν παρὰ Κυρίου καὶ ἐλεημοσύνην παρὰ Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ. 

Ένα όρος, δια Της Θεοτόκου ως μεσσίτριας, συμβολικά Λ και αινούμενο στο Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ φωτισμὸν ἀληθείας… για να διώξει του ψεύδους το σκότος για να γκρεμίσει τα είδωλα. Να ανορθώσει τους ανθρώπους να γίνει κατάπτωσις των δαιμόνων. Να γίνει διαχρονικά Αυτή η θάλασσα που ποντίζει φαραώ τον νοητό και πέτρα που ποτίζει τους διψώντες την ζωή. Για να χαιρετάτε ως

Χαῖρε, πύρινε στῦλε, ὁδηγῶν τους ἐν σκότει, χαῖρε, σκέπη του κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης…. 

Μάνα και μάννα… Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. 

και…   

Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε, αναζωσάμενοι τον καλόν της νηστείας αγώνα. Οι γαρ νομίμως αθλούντες, δικαίως στεφανούνται. Και αναλαβόντες την πανοπλίαν του Σταυρού, τον εχθρόν αντιμαχησόμεθα, ως τείχος άρρηκτον κατέχοντες την Πίστιν, και ως θώρακα την προσευχήν, και περικεφαλαίαν την ελεημοσύνην. Αντί μαχαίρας την νηστείαν, ήτις εκτέμνει από καρδίας πάσαν κακίαν. Ο ποιών ταύτα, τον αληθινόν κομίζεται στέφανον, παρά του Παμβασιλέως Χριστού, εν τη ημέρα της Κρίσεως. 

Τὸν τῆς Νηστείας καιρόν, φαιδρῶς ἀπαρξώμεθα, πρὸς ἀγῶνας πνευματικοὺς ἑαυτοὺς ὑποβάλλοντες, ἁγνίσωμεν τὴν ψυχήν, τὴν σάρκα καθάρωμεν, νηστεύσωμεν ὥσπερ ἐν τοῖς βρώμασιν ἐκ παντὸς πάθους, τὰς ἀρετὰς τρυφῶντες τοῦ Πνεύματος, ἐν αἷς διατελοῦντες πόθῳ, ἀξιωθείημεν πάντες, κατιδεῖν τὸ πάνσεπτον Πάθος Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸ ἅγιον Πάσχα, πνευματικῶς ἐναγαλλιώμενοι.

Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι, ταχὺ ἐπάκουσόν μου, πρόσχες τῇ ψυχῇ μου, καὶ λύτρωσαι αὐτήν.

Ἔλαμψεν ἡ χάρις σου Κύριε, ἔλαμψεν ὁ φωτισμὸς τῶν ψυχῶν ἡμῶν· ἰδοὺ καιρὸς εὐπρόσδεκτος· ἰδοὺ καιρὸς μετανοίας, ἀποθώμεθα τὰ ἔργα τοῦ σκότους, καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός, ὅπως διαπλεύσαντες τὸ τῆς Νηστείας μέγα πέλαγος, εἰς τὴν τριήμερον Ἀνάστασιν καταντήσωμεν, τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ σώζοντος τὰς ψυχὰς ἡμῶν. 
 

και σε μας τους διαχειριστές της θείας πνοής και της λάσπης (νου και χου) που δεν μας ανήκουν, τι μένει; το μόνο που μας ανήκει και το οποίο μετράει Στον αγαθό Κριτή. Η θέλησις (3). Η προαίρεσις. Ο φιλότιμος, έστω και μικρός, αγώνας. Τα υπόλοιπα, χάρις.

Αμήν καλή σαρακοστή αποφεύγουσα τις κακοτοπιές και το ένα φθοροποιό και πονηρό πνεύμα (το εκτός του εξάκτινου χώρου) και από την άλλη, γέμουσα ευλογίες και το άλλο Πνεύμα το εντός του παραδείσου που εξήλθε εκζητών επιστρέψαι επί ώμων, το απολολώς …. 

συνοδοιπορούντες και κρινόμενοι καθ’ημέραν επί του πρακτέου, με την ευχή * : … 

Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, και αργολογίας μη μοι δως.

Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής, και αγάπης χάρισε μοι τω σω δούλω.

Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου˙ ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. 

Έννοιες που δεν θέλουν και πολύ φιλοσόφηση ή θεολογικές υψηλές αναλύσεις. Έτσι απλά…. πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, και αργολογίας μη μοι δως. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής, και αγάπης χάρισε μοι τω σω δούλω. 

Με ύψιστο δώρο να βλέπουμε προς τα μέσα τα δικά μας πταίσματα αντί να κατακρίνουμε τον αδελφό. Το μεγάλο τσουβάλι που είναι στην πλάτη μας και δεν φαίνεται (χωρίς χάρι, αν δεν φωτίσει ο Θεός μέσα στην ψυχή μας, να γνωρίσουμε τα κρύφια), παρά την σπυρίδα που είναι μπροστά στον αδελφό και φαίνεται κοσμικώς δια γυμνού οφθαλμού. Μάλλον όμως γυμνού χάριτος…

Αμήν ευλογημένη σαρακοστή με εκτυπώτερη την ανάστασή Του και ανάστασή μας. Προσωπικά και συλλογικά σαν πατρίδα και καλοπροαίρετο κόσμο. 

--- 

(1) Σταυρωτές, σταυρούμενοι και κληρονόμοι (επιλέγοντας θέση και στάση ζωής και προοπτική) 

(2) άσκηση νηπίων 

(3) από τον κατά πλάτος βίο του μεγ.Παϊσίου (+19 Ιουν) 

* Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ Alexander Schmemann ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ Πορεία προς το Πάσχα... 

Φιλοθεΐα και φιλανθρωπία 

μη πάντες απόστολοι; μη πάντες σταυροφόροι; 

άρθρα με θέμα την νηστεία 

περί συγ-χώρεσης και συγ-γνώμης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου