Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2024

Προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Κατουνακιώτη (δυο λιτές συμβουλές και λίγα σχόλια)

Ο Θεός, ο Αόρατος, ο Αθάνατος, το Αιώνιον, το Άπειρον, το Ατελεύτητον, το Ανεξιχνίαστον, το Αμετάβλητον.

Ο Θεός ο ποιήσας τον ουρανόν και την γην και πάντα τα εν αυτοίς· τον ήλιον, την σελήνην, τους αστέρας, τας θάλασσας, τους ωκεανούς και πάντα τα εν αυτοίς κινούμενα ζώα.
Ο Θεός ο καθήμενος επί θρόνου δόξης και επιβλέπων αβύσσους.
Ο γλυκύτατος μας Ιησούς.
Μύριαι μυριάδες και χίλιαι χιλιάδες παρεστηκότες άγγελοι και αρχάγγελοι κύκλω της απροσίτου Σου δόξης, τα πολυόμματα Χερουβείμ και τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ, τα κυκλούντά Σε και αναβοώντα τον γλυκύτατον και ακατανόητον ύμνον: Άγιος, Άγιος, Άγιος.
Η μεγάλη γέφυρα, η μεγάλη διαλλαγή, η μεγάλη συμφιλίωσις, ο μεγάλος σύνδεσμος ημών των πεπτωκότων και αχάριστων ανθρώπων με τον Άναρχόν Σου και λελυπημένον Πατέρα Σου.
Ο γενόμενος το θύμα.
Ο αναλαβών τας αμαρτίας ημών και εκφέρων αυτάς εις τον Σταυρόν.
Δος και εις ημάς τους αμαρτωλούς μίαν ακτίνα της χάριτος Σου και βοήθησον ημάς και δίδαξον ημάς και φώτισον ημάς:
Πώς θα Σε ακολουθήσουμε.
Πώς θα Σε αναπαύσουμε.
Πώς θα Σε ευαρεστήσουμε.
Ίνα γίνωμεν και ημείς μέτοχοι εκείνων των ανεκλαλήτων αγαθών, των οποίων ετοίμασε η πατρική Σου αγάπη.
Ταις πρεσβείαις της γλυκυτάτης Σου Μητρός και πάντων Σου των Αγίων των απ΄ αιώνος Σοι ευαρεστησάντων. Αμήν.
Από το βιβλίο «Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης», έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ» Κατουνάκια Αγίου Όρου

---

(και λίγα ωφέλιμα ορθόδοξης συμπεριφοράς)

Εκεί που αυξάνεται η Χάρις,
μεγαλώνουν οι πειρασμοί.
Ο πειρασμός μόλις μυρίσει λίγο παράδεισο,
λίγο Χριστό στη ζωή του ανθρώπου,
φρενιάζει, εξεγείρεται, επαναστατεί.
Αυτή είναι η δουλειά του να κλείνει τον παράδεισο, να διώχνει τον άνθρωπο.
Έλεγε ένας γέροντας,
Τον ονομάσαμε πειρασμο,
γιατί γεννά την πείρα στον αγωνιστή.
Αληθινή πείρα δεν αποκτάς διαβάζοντας. Αποκτάς μέσα στους πειρασμούς.
Ο πειρασμός είναι τρικυμία. Ε, ο καλός καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται.
Στη μπουνάτσα, κουτσά στραβά όλοι πάνε το πλεούμενο.
Από που ξεκινούν οι πειρασμοί;
- Από τους άλλους τους ανθρώπους με την κακότητά τους.
- Από τα πάθη μας και την ακάθαρτη κατάστασή μας.
- Από τον διάβολο.
Αυτός όμως κρύβεται επιμελώς και μέσα στα πάθη τα δικά μας και των άλλων.
• Όταν αγαπάς και προσεύχεσαι
για τον πειράζοντά σε αδελφό,
μειώνει η χάρις την ισχύ του πειρασμού.
• Όταν αγωνίζεσαι για την κάθαρσή σου, αδυνατίζει ο πειρασμός.
• Όταν μετανοείς, φεύγει ο διάβολος."

---

Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης: Ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται στο Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες Του

Και ο άνθρωπος, όταν προσεύχεται εις το Θεό, απορροφά, τρόπον τινά, τις ιδιότητες του Θεού. Ο Θεός, να πούμε, είναι αγαθός, δεν οργίζεται, μακροθυμεί. Και ‘συ μετά την προσευχή, σου ‘ρχεται ένα τέτοιο πράγμα, μακρόθυμος, ό,τι να σου κάνει ο άλφα, ο βήτα, δεν πειράζει, ε, δεν πειράζει αυτό. Επειδή η χάρις σε χαρίτωσε.

Θα σε κάνει κατόπιν, πως να πούμε, πάντα προσευχόμενον. Ναι. Επήρες αυτή την ιδιότητα, προσευχόμενος εις το Θεό, την πήρες αυτή την ιδιότητα του Θεού.

---

Δικαιούσαι τόση Χάρη, όσο μέγεθος πειρασμού μπορείς να βαστάσης με ευχαριστία. 

☦️ Άγιος Εφραίμ Κατουνακιώτης

---

* αυτό το κατά Χριστόν ‘’δεν πειράζει’’ σαν μακροθυμία, είναι ένα είδος ‘’απάθειας’’ (με την χριστολογική έννοια, χάριν της προσευχής, της ομοίωσης με Τον Κύριο, της ένωσης μαζί Του κι όχι του ζεν της αδιαφορίας, αναισθησίας και αποκομμένης πνευματικότητος…), απάθειας που συνοδοιπορεί με την όντως νίκη κατά των παθών, αφού αυτά προξενούν ταραχή [μας πειράζουν... μας πειράζει το ένα, μας ενοχλεί το άλλο, πως μας είδε, τι σκέφτηκε, τι έκανε... σχεδόν όλα, με αρχή και τέλος τον φαύλο εγωισμό και την επί γης εικόνα μας] οπότε, νομοτελειακά, αντί της θείας χαράς και ευχαριστίας και διόρθωσης επιμένει η αρά και ταραχή (και τρόμος) που αφαιρούν την κατά Θεόν χαρά και ειρήνη... παραμένοντας εν σκότει (κατέναντι) και υστερούμενοι κατανόησης, συγχωρετικότητας, μακροθυμίας, αοργησίας... παροχής ελευθερίας στον άλλον... (ιδιοτήτων Θεού, ενώ απαιτούμε με θρασύτητα την ελευθερία από τον Θεό και τους άλλους)... αμήν ο καλός Θεός να μας δίνει υπομονές και διάκριση της ψυχωφελούς παιδείας Του, να παίρνουμε τα ''μαθήματά'' μας με γρήγορο νου, σώφρονα λογισμό, καρδία νήφουσα για να προοδεύουμε στον δρόμο προς το καθ'ωμοίωσιν.... (μεγ.Βασιλείου). Μπροστά σε όλες αυτές τις αιτίες ταραχών (από τον άλλον, έμμεσα ή άμεσα), ο Αγ. Ισαάκ ο Σύρος, προτείνει: ''Διατηρήστε την εσωτερική ειρήνη με κάθε κόστος και μην την ανταλλάξετε με τίποτα σ' αυτό τον κόσμο...''

Λένε, πως σε ένα πηγάδι αν συνεχώς ρίχνεις πέτρες τα ταραγμένα ύδατα, θα αδυνατούν να αντανακλάσουν το πρόσωπο του ανθρώπου. (και ακόμη... ότι όπως είναι αδύνατον να δει κανείς το πρόσωπό του καθρεπτισμένο σε θολό νερό, έτσι και η ψυχή αδυνατεί να προσευχηθεί εάν δεν καθαρισθεί από τα αμαρτωλά στοιχεία).

Αντανάκλαση και του προσώπου του ανθρώπου (σαν αυτογνωσία) αλλά και Του Ανθρώπου (σαν ακριβή θεογνωσία). Μας συμφέρει αυτού του είδους το ‘’δεν πειράζει’’ , γιατί μόνο έτσι χάριτι ακινητούμε την ταραχή των ‘’υδάτων''. Με αυτήν την ακινησία (1) (παθών και ταραχής) από κάτω προς τα επάνω, σαν σε επτά επίπεδα, η αταραξία ‘’διανοίγει’’ συγχρόνως τους πνευματικούς οφθαλμούς, αφού όσο αυτοί ταράσσονται** [σωματικά, συναισθηματικά, διανοητικά, ''χωρισμένος'' (για λόγους ανάλυσης) ο ενιαίος άνθρωπος στα 3] τόσο δεν μπορούμε να ανέβουμε σε θεωρία, σε άλλο επίπεδο όρασης (οπότε και αντιμετώπισης).

Σε άρθρο που αφορά την όραση, παρομοιάστηκαν τα δώματα το ένα πάνω στο άλλο, πολυόροφο κτίριο [σαν τα 7 μάτια Του Αρνίου (αποκ.ε'6)], ανάλογα των δωματίων των ανακριτικών γραφείων, που από την μία το ενδιάμεσο τζάμι επιτρέπει την όραση των εξεταστών και από την άλλη απαγορεύει την όραση στους ανακρινόμενους (εξεταζόμενους)… με το οριζόντιο σχήμα (των δύο χώρων) να είναι ενδεικτικό των καθέτων (7).

Κι όλα ξεκινούν από την διάθεση αποφυγής εξωστρέφειας και μετεωρισμού, προς εσωτερίκευση και μετάνοια.

Όρο, που χρησιμοποιεί ο αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς(+5 Μαρτίου) : Μετάνοια είναι η ξαφνική διαπίστωση της λέπρας του ανθρώπου, μια κραυγή στον Θεραπευτή για θεραπεία… Πώς θα μπορούσε να δει τη λέπρα της ψυχής του αν δεν είχε κοιταχτεί σ’ έναν καθρέφτη; Καθρέφτης είναι ο Χριστός. Σ’ Αυτόν βλέπει ο καθένας μας καθαρά πως είναι. Ο μοναδικός αυτός καθρέφτης δόθηκε στους ανθρώπους για να βλέπουν μέσα του και να διαπιστώνουν την πνευματική τους κατάσταση.

Μπροστά στο Χριστό βλέπει κάθε άνθρωπος, σαν σε πεντακάθαρο καθρέφτη, τον εαυτό του άρρωστο και άσχημο. Βλέπει όμως και την πρωταρχική εικόνα του – πώς ήταν κάποτε και πώς πρέπει να ξαναγίνει.

** σαν φαύλος κύκλος, αλληλοτροφοδοτούμενος, οριακά αυτός που μας ταράζει και μας πειράζει ακόμη κι αν (τάχα) δεν τον μισούμε, όσο δεν τον συγχωρούμε μένουμε μισοί, αναλοκλήρωτοι, ελλειπείς στην κατά Θεόν αγάπη (προς τους ''εχθρούς'')... δυστυχώς, μη μένοντας μόνο στην απόσταση (και απώθηση, πνευματική και φυσική) του ενός από και προς τον άλλον... αλλά συμβαίνει κάτι βαθύτερο και ουσιώδες στα μάτια του Θεού.... γιαυτό και συγχωρούμε, ίνα συγχωρεθούμε (2)... ελεούμε (και είναι έλεος η συγχώρηση) για να ελεηθούμε, κατανοώντας, ότι τίποτα στην ζωή μας από όσα συμβαίνουν δεν είναι τυχαίο... Έχει ειπωθεί από τους αγίους Πατέρες, έλεγε ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, πως πρέπει να βλέπουμε σε όλα όσα μας συμβαίνουν κάποιον λόγο σωτηρίας. Εάν μπορείτε να το κάνετε αυτό, τότε θα σωθείτε. (σωτηρία εκ του σώος και ολοκληρωμένος κι όχι μισός εκ του μίσους...) 

15 πᾶς ὁ μισῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος ἐστί, καὶ οἴδατε ὅτι πᾶς ἀνθρωποκτόνος οὐκ ἔχει ζωὴν αἰώνιον ἐν ἑαυτῷ μένουσαν. (Α'Ιωαν.γ') που επιστρέφει μαζί με άλλα στον εαυτό, όπως μας το γνωρίζει ο μεγάλος κανών.... Ὢ πῶς ἐζήλωσα Λάμεχ τὸν πρῴην φονευτήν, τὴν ψυχὴν ὥσπερ ἄνδρα, τὸν νοῦν ὡς νεανίσκον, ὡς ἀδελφὸν δέ μου τὸ σῶμα ἀποκτείνας, ὡς Κάϊν ὁ φονεύς, ταῖς φιληδόνοις ὁρμαῖς!

(1) 
ακινησία, προσήλωση δια Σταυρού... ακινησία ως προς την αμαρτία, ως προς τον θάνατο... 

(2) Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος·ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. (Ματθ.στ'14) ... όντως αυτή η παραίνεση η αμέσως μετά το Πάτερ ημών (Κυριακή προσευχή) όπου ισχύει το: 12 καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· , προϋπόθεση για να τολμάμε να Τον προσφωνούμε Πατέρα, αφού το πνεύμα του μίσους του ψεύδους και της ασυγχωρεσιάς, άλλον έχει πατέρα.... (Κύριε ελέησον) 

Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις! Αν δηλαδή πριν από τον βιολογικό σου θάνατο γίνεις νεκρός ως προς την αμαρτία, τότε το τέλος της επιγείου ζωής σου δεν θα είναι θάνατος, αλλά μετάβαση σε μιαν άλλη ατελεύτητη και μακαρία ζωή
- Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ

Η αμαρτία είναι τρομερό πράγμα, γιατί σκοτεινιάζει την ψυχή, απομακρύνει τον άνθρωπο από τον Θεό, τον ρίχνει στο σκοτάδι-πίσσα ακόμη εδώ στη γη, παραδίνει τον άνθρωπο στην αιχμαλωσία του διαβόλου, ο οποίος παραμορφώνει και το νου και την καρδιά και την θέληση. Όλα θα τα δείχνει διαστρεβλωμένα έτσι που το μαύρο θα φανεί άσπρο, ο βούρκος ωραίος κήπος. Μπορούμε να βγούμε απ' αυτήν την κατάσταση μόνο διά μέσου της βαθειάς καρδιακής ταπεινώσεως και της αποφασιστικής αποστροφής της αμαρτίας. Πολλοί σήμερα αρνούνται τον Θεό με τα λόγια, και ακόμη περισσότεροι με τα έργα... - Στάρετς Νίκων Βορομπιώφ

ο καλός Θεός να μας δίνει μετάνοια... στροφή προς τα έσω... αυτοκριτική, αυτοέλεγχο... (με απαραίτητο εφόδιο και μέσον για την ακριβή θεογνωσία, η σταυροειδής αυτογνωσία) γιατί, εκείνος που εξετάζει την ζωή των άλλων με εμπάθεια, ποτέ δεν θα λάβει συγχώρεση για τα δικά του παραπτώματα - Ιερός Χρυσόστομος

...Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου˙ ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

...μακάρι να φύγωμεν (της αιγύπτου) και εκ των αιτιών της αταξίας και ταραχής (πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, και αργολογίας)... και αντίθετα, ενστερνιστούμε τις αιτίες χαράς, ευλογίας (Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής, και αγάπης) και κατά Θεόν ειρήνης... που οδηγούν τον άνθρωπο από την γη στον ουρανό, από τον έξω ψυχοβλαβή μετεωρισμό στην εντός ημών βασιλεία, από την αίγυπτο και στάση κατά του Θεού (ειδωλολατρεία) στην ανάσταση και μετοχή Της... αμήν δι ευχών    

η τάξις στον ψυχισμό, οι αιτίες της αταξίας και η αποκατάσταση

το πυρ της κοινωνίας και επικοινωνίας με Τον Θεό

---

Ο Θεός δεν φωτίζει άλλον περισσότερο
και άλλον λιγότερο.
Φωτίζει όλους το ίδιο!
Είναι σαν τις ακτίνες του ηλίου,
που μας φωτίζουν όλους το ίδιο...
Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται σε εμάς, κατά πόσο εμείς είμαστε δεκτικοί φωτισμού!
Και αυτό εξαρτάται από την πίστη μας και την ζωή που κάνουμε...
Γι' αυτό οι άνθρωποι, αν και ''κολυμπάνε'' μέσα στη Χάρη του Θεού, που είναι πανταχού παρών, δεν νοιώθουν όλοι τη Χάρη.
Διότι άλλοι δεν πιστεύουν στον Θεό και άλλοι
που Τον πιστεύουν δεν διάγουν Ορθόδοξα.
Όσοι δεν νιώθουν τη Χάρη του Θεού είναι ταλαίπωροι...
Και ο πιο ταλαίπωρος όλων είναι ο διάβολος που δεν βιώνει καθόλου Χάρη Αγίου Πνεύματος!
Ο άνθρωπος μπορεί να καταλάβει, κατά πόσο βιώνει τη Χάρη του Θεού μέσα του, από την πνευματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Όλοι οι βαπτισμένοι μεταφέρουν μέσα τους τη Χάρη λίγο ή πολύ, η οποία κατά την προσευχή γίνεται αισθητή και παρηγορεί τον άνθρωπο.
Γέροντας Εφραίμ Σκήτη Αγίου Ανδρέα του Αγίου Όρους

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου