κρίση και κατάκριση (αγ. Εφραίμ φιλοθεΐτη)

«Κρίνατε; Κρίνατε; Τί σᾶς εἶπα ἐγώ στό Εὐαγγέλιο; Μή κρίνετε. Ἐσεῖς εἶσθε οἱ κριτές; Κι ἔτσι θά μᾶς καταδικάσει ὅλους ἐμᾶς μέ τό μέτρο πού μετροῦμε τούς ἄλλους.

*Το ότι κατακρίνουμε τι σημαίνει; Ότι θεωρούμε τον εαυτό μας μη σφάλλοντα σε οποιοδήποτε αμάρτημα. Γι’ αυτό λέει ο Κύριος: «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε… Εν ω κρίματι κρίνετε, κριθήσεσθε» (Ματθ. ζ'1).*

Είναι τόσο σοβαρή βέβαια η κατάκριση, παρ’ ότι εμείς την έχουμε για «ψωμοτύρι» και σαν εμπερίστατη αμαρτία. Εμπερίστατη αμαρτία είναι αυτή, που γίνεται σε κάθε περίσταση και κάθε ώρα.

Καίτοι τέτοιοι είμαστε κι εμείς όλοι, λαβωμένοι, καίτοι όλοι είμαστε φορτωμένοι από πληγές κι αμαρτήματα, λέμε για τον άλλον. Όταν πάμε στο νοσοκομείο (1), θα δούμε ότι όλοι είναι άρρωστοι.

Βλέπετε όμως ότι κανένας δεν κατακρίνει τον άλλο άρρωστο· το έχετε παρατηρήσει; Κανείς δεν λέει στον άλλο: «Γιατί εσύ είσαι στο κρεβάτι», αφού είναι κι αυτός άρρωστος στο κρεβάτι.

Ενώ εμείς εδώ όλοι είμαστε άρρωστοι ψυχικά κι όμως ο ένας χτυπάει τον άλλον. Ο ένας είναι άρρωστος στο μάτι και κοιτάζει τον άλλον που είναι άρρωστος στο πνευμόνι. Κι όμως δεν το καταλαβαίνουμε οι ταλαίπωροι.

Μας σκοτίζει η αμαρτία, μας σκοτίζει ο δαίμονας, για να μας κρατάει όλους στην κατάκριση.

«Θα πεθάνουν αύριο και θα τους πιάσω μια χαρά στη φάκα», λέει ο διάβολος· και ο Χριστός, που είναι δικαιοσύνη θα τους πει: «Κρίνατε; Κρίνατε; Τι σας είπα εγώ στο Ευαγγέλιο; Μη κρίνετε. Εσείς είσθε οι κριτές; Από πού είσθε κριτές εσείς; Εγώ είμαι ο Κριτής».

Κι έτσι θα μας καταδικάσει όλους εμάς με το μέτρο (2) που μετρούμε τους άλλους. Κι όμως εμείς οι ταλαίπωροι δεν το καταλαβαίνουμε κι ανοίγουμε το στόμα και μιλάμε για τον ένα, για τον άλλο και ρίχνουμε την πέτρα του αναθέματος, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι εμείς πρώτοι έχουμε το ανάθεμα.

Πόσοι και πόσοι άνθρωποι, που εμείς τους έχουμε για τιποτένιους και για αμαρτωλούς, μία μέρα μπορεί να βρεθούνε στην Βασιλεία του Θεού· κι εμείς που παίρνουμε την καθέδρα του δικαστού και κρίνουμε, να βρεθούμε κατακριτέοι και να περάσουμε στην κόλαση!

Γι’ αυτό, λοιπόν, χρειάζεται πάρα πολλή προσοχή στα έργα μας και να αγωνιζόμαστε να ξεριζώσουμε τον εγωισμό, αυτό το φοβερό θηρίο, που μας τρώει όλα τα σωθικά.

Το «εγώ»!

Αυτό φουντώνει μέσα μας και θυμώνουμε και οργιζόμαστε και κατακρίνουμε και απαιτούμε το ένα, απαιτούμε το άλλο και βρίζουμε και χλευάζουμε τον έναν και ταπεινώνουμε τον άλλον. Θηρίο!

Αυτό βοηθάει στην κατάκριση, αυτό φουσκώνει τον λογισμό ότι κάτι φτιάχνουμε, ότι είμαστε καλοί, ότι έχουμε αρετές, και χίλια δύο άλλα.

Η αφετηρία των καλών είναι η ταπεινοφροσύνη και η αφετηρία των κακών ο εγωισμός.

Όταν εγώ κρίνω έναν άνθρωπο από συμπάθεια, όχι για να τον κατακρίνω, να τον κατηγορήσω και να τον ταπεινώσω από το φούσκωμα του εγωισμού, αλλά από μια αγάπη και στοργή – π.χ. λέμε ότι ο τάδε, αν δεν έκανε αυτό, πόσο θα ωφελούσε –με πόνο το λέμε και προσευχόμαστε γι’ αυτόν,αυτό δεν είναι κατάκριση.

Ενώ όταν τον χαρακτηρίζουμε σαν κακό και εγωιστή και τον ταπεινώνουμε μπροστά στους άλλους, αυτό είναι αμαρτία και κατάκριση.

Από το βιβλίο: *Γέροντος Εφραίμ Προηγουμένου Ι.Μ. Φιλοθέου,* Η τέχνη της σωτηρίας. Έκδ. Ι.Μ. Φιλοθέου, Άγιον Όρος 2005. Ομιλία Ι’. Ο πόλεμος κατά των παθών, σελ. 158 (απόσπασμα)

πηγή

---

(1) είναι βαρηά η διαπίστωση, αλλά μακάρι βοηθητική. Η κατάκριση ισχύει όσο είμαστε εκτός (2) της εκκλησίας (παρά την συχνή επίσκεψη και ''παρουσία'' μας)... και ''σταματά'' όταν μπούμε στο ''νοσοκομείο'' (ορθόδοξη εκκλησία). Όχι τυπικά μέσα σε αυτήν που ορίζεται από τοίχους, αλλά ουσιαστικά, σαν μέλος Στο αναστημένο Σώμα Χριστού που έχει Αυτόν ως Κριτή και Ιατρό, ικανό να θεραπεύσει ψυχή και σώμα και μεταστρέψει την δαιμονιώδη κατάκριση σε ταπεινή αγαθή και βοηθητική κρίση και διάκριση για κάθε συμπάσχοντα και συνδούλο άνθρωπο... περάσει από τον κύκλο της ασεβείας (αφού εμπράγματα ‘’κλέβουμε’’ και οικειοποιούμαστε την κρίση που ανήκει στον Κύριο), στον κύκλο της αληθείας… περάσει από την αταξία στην τάξη…. από το ένα πνεύμα (του κόσμου, αργολογίας, φιλαρχίας…), στο άλλο, το δικό Του

...Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου˙ ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Αμήν Κύριε ελέησον!! Αμήν εισάκουσον αμήν συγχώρησον δι ευχών!!

(2) συγχωρήσωμεν ίνα συγχωρεθούμε.... αφού όμως με το μέτρο που κρίνουμε με το ίδιο και θα κριθούμε, η σκληροκαρδία μας που συνοδεύεται με κατάκριση, θα μας δυσκολέψει την είσοδο. Αφορά συνήθως μια ψυχοσύνθεση που έχει κλίνει προς την ζυγαριά της δικαιοσύνης και την επιθυμία της αποκατάστασης, ίσως ανυπόμονα.

Έτσι κι αλλιώς Ο Κύριος κρίνει και είναι δικαιότατος... προς τι η προσωπική μας ''πινεληά'' που μπορεί να αποβεί σε καταδίκη; Η σχετική και η οντολογική δικαιοσύνη (αγ.Εφραίμ σύρου)

Σκληρός ήταν ο νόμος (ΠΔ) σκληρός είναι ο θώρακας, σκληρό το κρανίο αλλά αυτά έχουν ρόλο και αξίζουν, μόνο αν ενυπάρχει η μαλακή καρδία (ΚΔ) και ο εγκέφαλος (νους)... Καλή η δικαιοσύνη αλλά στόχος η χάρις και η ευσπλαγχνία.... Αμήν η καλή μας Παναγία και Κεχαριτωμένη, να μας περάσει στα βαθύτερα και από τον μετεωρισμό και εξωστρέφεια, εντός ημών στην κεφαλή και από εκεί, στην καρδιά... περνώντας μας από τον σκληρό θώρακα (και νόμο) στην μαλακή καρδιά και χάρι...  και την θεία εμπιστοσύνη που χαρίζει ειρήνη και ουράνια χαρά από την προηγούμενη ταραχή και αρά.... 

[με αυτό το σκεπτικό, αν το μέτρο μας και βάσει του οποίου κρίνουμε, θα κριθούμε είναι η δικαιοσύνη, αδικούμε τον εαυτό μας, που ενώ γνώρισε Τον Κύριο μ.Χ (εκ της ΚΔ και των συγχωρετικών μυριάδων αγίων Του) συμπεριφέρεται ως πνεύμα πΧ, νομικό και σκληροκάρδιο. Στην ουσία, α-νόητο και βραδυκάρδιο, γιατί έστω κι αν κριθούμε μαζί με τους ''δικαίους'' πράμα πανδύσκολο, αυτό θα σημαίνει ότι Ο Χριστός, Ο υπέρτατος Νους δεν έχει έλθει ακόμη σαν γέννηση, σαν ανάσταση, σαν (από γης) ανάληψη, πόσο μακράν της ποθούμενης πεντηκοστής και φώτισης. Όντως ζωή εν σκότει με κάποια ίχνη θρησκευτικά... ]. Κύριε ενστάλλαξε την μακροθυμία και ευσπλαγχνία Σου, Κύριε ελθέ και σκήνωσον! 

Κι αν η παλαιά και καινή διαθήκη (κατά τον μέγα κανόνα) είναι δύο κρουνοί εκ Της Πλευράς, ως γνώση και άφεση, θα σταθούμε αναπολόγητοι ότι γνωρίζαμε (όλα τα εκτυπωμένα) αλλά επειδή δεν ''αφήκαμε'' δεν θα αφεθούμε κι αν κάποιος δεν συγχωρέσει, δεν θα συγχωρεθεί με αποτέλεσμα να μην γνωρίσουμε (βιώσουμε και εντυπώσουμε) Θεό αληθινό εν ημίν... Αμήν μη μείνωμεν έξω Του Νυμφώνος. 

κατάκριση (6)  

(παράλληλα, ο αγ.Σίμων αρβανίτης αναφέρει: ... παιδί μου, όλα τα πάθη προέρχονται από την κατάκριση. Αν κόψεις την κατάκριση, κόβονται και τα πάθη) 

Προσευχή του Αγίου Εφραίμ του Κατουνακιώτη (δυο λιτές συμβουλές και λίγα σχόλια)

η τάξις στον ψυχισμό, οι αιτίες της αταξίας και η αποκατάσταση

Η προετοιμασία για την προσευχή - ΑΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΠΡΙΑΝΤΣΙΑΝΙΝΩΦ

το πυρ της κοινωνίας και επικοινωνίας με Τον Θεό