Απόκρισις περί αναξίων αρχόντων

TOY EN ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ

Απόκρισις περί αναξίων αρχόντων[1]

Πηγή: Περιοδικό «Αγιορείτικη Μαρτυρία» τεύχος 7. Μάρτιος – Μάιος 1990. Σελ. 98-99.

Ερώτησις: Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι οι εξουσίες τού κόσμου έχουν ταχθή από τον Θεό2. Πρέπει λοιπόν να δεχθούμε ότι κάθε άρχοντας η βασιλεύς ή Επίσκοπος προχειρίζεται στο αξίωμα αυτό από τον Θεό;

Απόκρισις: Ο Θεός λέει στον Νόμο: «Θα σας δώσω άρχοντας σύμφωνα με τις καρδιές σας»3. Είναι λοιπόν φανερό ότι οι μεν άρχοντες και οι βασιλείς που είναι άξιοι αυτής της τιμής προχειρίζονται στο αξίωμα αυτό από τον Θεό. Οι άλλοι πάλι που είναι ανάξιοι προχειρίζονται κατά παραχώρησιν η και βούλησιν τού Θεού σε ανάξιο λαό εξ αιτίας αυτής ακριβώς της αναξιότητός των. Και άκουσε σχετικά μερικές διηγήσεις.

Όταν είχε γίνει βασιλεύς ο Φωκάς ο τύραννος4 και άρχισε εκείνες τις αιματοχυσίες με τον Βονόσο5 τον δήμιο, υπήρχε κάποιος μοναχός στην
Κωνσταντινούπολι, άγιος άνθρωπος, που έχοντας πολλή παρρησία προς τον Θεό, σαν να δικαζόταν με τον Θεό και έλεγε με απλότητα: «Κύριε, γιατί έκανες τέτοιον βασιλέα;» Και τότε, αφού το έλεγε αυτό για αρκετές ημέρες, τού ήλθε φωνή εκ Θεού που έλεγε: «Διότι δεν βρήκα άλλον χειρότερο».

Υπήρχε και κάποια άλλη πόλις στην περιοχή της Θηβαΐδος που ήταν γεμάτη παρανομία, της οποίας οι πολίτες διέπρατταν πολλά μιαρά και άτοπα πράγματα. Σ' αυτήν λοιπόν κάποιος άνθρωπος του ιπποδρόμου διεφθαρμένος στο έπακρον απόκτησε ξαφνικά κάποια ψευδοκατάνυξι και πήγε και κουρεύτηκε μοναχός και ντύθηκε το μοναχικό σχήμα. Αλλ’ όμως καθόλου δεν σταμάτησε τις πονηρές πράξεις του. Συνέβη λοιπόν να πεθάνη ο Επίσκοπος της πόλεως αυτής. Τότε παρουσιάσθηκε σε κάποιον άγιο άνθρωπο άγγελος Κυρίου και του λέει: «Πήγαινε και προετοίμασε την πόλι, για να χειροτονήσουν Επίσκοπο τον πρώην άνθρωπο τού Ιπποδρόμου». Πήγε λοιπόν αυτός και έκανε ό,τι του παρηγγέλθη. Αφού λοιπόν χειροτονήθηκε ο προαναφερθείς πρώην η μάλλον έτι φαυλόβιος, άρχισε με τον νου του να φαντάζεται ότι κάτι είναι και να υψηλοφρονή. Τότε τού παρουσιάσθηκε άγγελος Κυρίου και τού λέει: «Γιατί υψηλοφρονείς, άθλιε; Σου λέω αλήθεια ότι δεν έγινες Επίσκοπος, επειδή ήσουν άξιος για ιερωσύνη, αλλά γιατί αυτής της πόλεως τέτοιος Επίσκοπος της άξιζε».

Γι’ αυτό λοιπόν, αν ποτέ δης κάποιον ανάξιο και πονηρό βασιλέα η άρχοντα η Επίσκοπο, μην απορήσης, μήτε να κατηγορήσης την πρόνοια τού Θεού. Αλλά μάλλον μάθε απ’ αυτό και πίστευε ότι παραδιδόμεθα σε τέτοιους τυράννους εξ αιτίας των ανομιών μας, κι όμως πάλι δεν αφήνουμε τα κακά μας έργα.

Σημειώσεις

1. Ερωτήσεις και αποκρίσεις περί διαφόρων κεφαλαίων εκ διαφόρων προσώπων, Ερώτησις ις', PG 89, 476Β - 477Α.
2. Ρωμ. ιγ' 1.
3. Παράβαλλε Ιερεμ. γ' 15.
4. Φλάβιος Φωκάς: αυτοκράτωρ του Βυζαντίου (602-610), περιβόητος για την σκληρότητα και ακολασία του.
5. Βονόσος ή Βόνωσος: λογοθέτης (υπουργός) επί Φλαβίου Φωκά.

...θα σας δώσω άρχοντες, κατά τας καρδίας υμών... 

Αμέσως αναπτύσσονται, δύο οπτικές γωνίες. 

Η μία, η εξωτερική ''απαίτηση'' να μας δίνει ο καλός Θεός (υπό θεολογική έποψη) ή εμείς να ψηφίζουμε καλούς άρχοντες (υπό την ανθρωπολογική οπτική) που είναι κάτι που αφορά το αποτέλεσμα, 

...και η άλλη οπτική, της βαθύτερης εσωτερικής αιτίας, που καλείται ο καθένας λογικά, και στο σύνολό του, συλλογικά, σαν πατρίδα, να αλλάξουμε (προς το καλύτερο) την καρδιά μας... 

Κι αν γίνει αυτό, σαν αιτία, θα ακολουθήσει και το ανάλογο αποτέλεσμα. Με διάκριση θα ψηφίζουμε αυτόν/αυτούς που μας εκπροσωπούν. Καλύτερο, καθαρότερο.... (ή όχι). Ό,τι μας αναλογεί....  Ό,τι, μας αξίζει... κι ΑΝ νομίζουμε πως μας αξίζει κάτι καλύτερο, μία είναι η λύση. Να αποδεσμεύσουμε τον καλό μας εαυτό. Τις αξίες, τις αρχές, με καθαρότερη καρδιά.

Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός, και πνεύμα ευθές, εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου...