Νίκος Λυγερός, Η Γαύδος, το άλλο μας Καστελλόριζο

Νίκος Λυγερός, Η Γαύδος, το άλλο μας Καστελλόριζο

Το θέμα της ΑΟΖ δεν αναδεικνύει μόνο την σημασία του Καστελλόριζου, αλλά κάθε ακριτικού νησιού της Ελλάδας. 

Μια από αυτές τις σημαντικές περιπτώσεις είναι και η Γαύδος. Με τη Γαύδο εμπλέκεται, φαινομενικά, μόνο και μόνο η Λιβύη, λόγω γεωγραφίας. Μόνο που στην πραγματικότητα η υπόθεση του Καστελλόριζου με την Τουρκία επηρεάζει και την υπόθεση της Γαύδου με την Λιβύη. Η ιδέα είναι απλή. 

Η παθητική στάση με το πρώτο θέμα έχει επιπτώσεις και στο δεύτερο. Αφού η αμφισβήτηση προκαλεί την αμφισβήτηση του άλλου, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε το πρόβλημα αντίστροφα και να αρχίσουμε την μελέτη του προβλήματος της Γαύδου, για να έχει επιπτώσεις σ' εκείνο του Καστελλόριζου. 

Διότι οι θέσεις της Τουρκίας και της Λιβύης δεν είναι απόλυτα συμμετρικές. Ενώ η Τουρκία είναι αρνητική με τα πάντα στο Αιγαίο, η Λιβύη αποδέχεται την ΑΟΖ της Κρήτης. Κατά συνέπεια, αν ακολουθήσουμε τη γενική στρατηγική μας μέσω της θεωρίας παιγνίων, δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε μία διπλωματική αντιπαράθεση και να ανοιχθούμε με τις χώρες που έχουν μία πιο θετική αντιμετώπιση προς εμάς. Συνεπώς, η υπόθεση της Γαύδου προσφέρει περισσότερες δυνατότητες εξ αρχής. 

Επιπλέον, με τα ίδια δεδομένα όσον αφορά στη τάξη πραγμάτων στη Λιβύη, το έδαφος είναι πιο πρόσφορο για περισσότερες κινήσεις και μάλιστα πιο ευέλικτες. Διότι ακόμα κι αν υπάρχει μία ενδιάμεση κατάσταση, αυτή δεν είναι πια τόσο μονοκόμματη de facto και δεν μπορεί πλέον να είναι τόσο κάθετη. 

Για όσους πιστεύουν ότι το θέμα της Γαύδου είναι ασήμαντο, αρκεί να αναρωτηθούν γιατί είναι σημαντικό για τη Λιβύη κι η απάντηση είναι απλή, αφορά και την περιοχή και το μέγεθος της περιοχής. 

Η Γαύδος μπορεί να έχει έκταση μόνο 29 τετραγωνικά χιλιόμετρα και να βρίσκεται μόνο 26 ναυτικά μίλια νότια της χώρας των Σφακίων, κι όμως το δικό της απέραντο γαλάζιο προβληματίζει. 

Η εξήγηση δεν είναι δύσκολη. Η ΑΟΖ δεν αφορά αποκλειστικά το μήκος, λόγω των 200 ΝΜ, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Η ουσία της ΑΟΖ είναι το εμβαδόν. Έτσι, η συμβολή της Γαύδου, μέσω της μέσης γραμμής, δεν είναι μόνο τα μισά από τα 26 ΝΜ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ολόκληρο μέτωπο με αυτό το πάχος. 

Όταν ξέρουμε, λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η πετρελαϊκή δραστηριότητα σε αυτήν την περιοχή, κατανοούμε απόλυτα το μέγεθος του προβλήματος. Αρκεί να υπενθυμίσουμε τη διαπραγμάτευση της Κύπρου με την Αίγυπτο, για να επινοήσουμε πρακτικά την αξία της μέσης γραμμής στον καθορισμό των συνόρων των ΑΟΖ. 

Όλα αυτά τα στοιχεία αφορούν το πλαίσιο της υπόθεσης, αλλά δεν μπορούμε να εξετάσουμε το πεδίο δράσης, δίχως ν' αναφερθούμε στο πρόβλημα της οικονομικής δραστηριότητας. 

Όντως όλα αυτά τα στοιχεία δηλώνουν πόσο σημαντική πρέπει να είναι όχι μόνο η υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας της Γαύδου, αλλά κι οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν σε αυτό το νησί. 

Η συντήρηση μία φθίνουσας κατάστασης δεν επαρκεί. Για να έχει μέλλον το θέμα της ΑΟΖ και να είναι δυναμικό το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους μας στη Γαύδο.